بازگشت به قرن ۱۹/ترامپ بزرگترین شکست سیاست تجاری در یک قرن گذشته را اعلام کرد

نشریه اکونومیست برای اتفاقی که روز دوم آوریل در ایالات متحده رخ داد این عنوان را انتخاب کرد: «روز تباهی»؛ روزی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده فرمان اعمال تعرفه‌های متقابل را امضا کرد که به گفته خود او برای رسیدگی به دهه‌ها رفتار ناعادلانه با ایالات متحده در سیستم تجارت جهانی است. این تعرفه‌ها با نرخ پایه 10 درصد در همه کشورها از 5 آوریل اجرایی می‌شود.

کشورهایی چون چین و اتحادیه اروپا با عوارض بالاتری مواجه خواهند شد و تعرفه‌های آنها از 9 آوریل به اجرا درخواهد آمد. نرخ متقابل 34 درصدی چین با مازاد مالیات 20 درصدی قبلی ترکیب می‌شود و 54 درصد می‌شود، درحالی‌که کالاهای اتحادیه اروپا با مالیات جدید 20 درصدی روبه‌رو هستند.

این ارقام در زمینه تعرفه‌های محصولاتی از جمله خودرو، آلومینیوم و فولاد پیچیدگی بسیاری دارند. بلومبرگ اکونومیکس تخمین زده است که اعلام قوانین جدید می‌تواند با افزایش تعرفه‌های خودرویی قبلی، حدود 16 درصد به میانگین نرخ تعرفه ایالات متحده بیافزاید.

آمار نهایی هرچه که باشد، بسیار بالاتر از آن چیزی است که اکثر اقتصاددانان و سرمایه‌گذاران قبلاً پیش‌بینی می‌کردند؛ پیش‌بینی‌هایی که در نوسان فوری در سهام مشاهده شد. بازار اوراق قرضه در سال جاری قیمت‌گذاری احتمالی خود را برای چهار کاهش نرخ بهره فدرال رزرو شروع کرد؛ اگرچه انگیزه تورمی ناشی از تعرفه‌ها، سیاست‌گذاران را در شرایط سختی قرار می‌دهد. در آغاز معاملات روز پنجشنبه، حدود 1/7تریلیون دلار از شاخص S&P 500 کاسته شد. 

اکونومیست در این باره نوشت: دونالد ترامپ بزرگترین شکست در سیاست تجاری آمریکا در بیش از یک قرن گذشته را اعلام کرده و عمیق‌ترین، مضرترین و غیرضروری‌ترین خطای اقتصادی در دوران مدرن را مرتکب شده است.‌ این نشریه معتقد است دونالد ترامپ تاریخ را وارونه می‌خواند. در زمینه اقتصاد، اظهارات او بی‌معنی است و درک او از نکات فنی تعرفه‌هایی که در روز چهارشنبه اعلام کرد رقت‌انگیز بود؛ ویرانی‌ای که او به بار می‌آورد به هیچ عنوان قابل اجتناب نیست.

به نوشته اکونومیست: اگر نتوانستید آمریکا را در حال «غارت، تجاوز و چاپیدن توسط کشورهای دور و نزدیک» تشخیص دهید یا به طرز ظالمانه‌ای از «چرخش به سوی سعادت» محروم شده‌اید، به شما تبریک می‌گوییم: شما نسبت به رئیس‌جمهور ایالات متحده تسلط محکم‌تری بر واقعیت دارید. 

اکونومیست تاکید دارد که سخت است که بدانیم کدام‌یک ناراحت‌کننده‌تر است: اینکه رهبر جهان آزاد می‌تواند در مورد موفق‌ترین و تحسین‌برانگیزترین اقتصاد جهان پریشان‌گویی کند یا این واقعیت که در 2 آوریل، دونالد ترامپ با تحریک توهمات خود، بزرگترین شکست در سیاست تجاری آمریکا را در بیش از یک قرن گذشته اعلام کرد و مرتکب عمیق‌ترین، مضرترین و غیرضروری‌ترین خطای اقتصادی در عصر مدرن شد.

بنابر اعلام شرکت تحقیقاتی Evercore ISI، عوارض جدید، نرخ تعرفه موثر آمریکا را از حدود 2 درصد به 24 درصد افزایش می‌دهد که بالاترین میزان در بیش از یک قرن گذشته است. مطابق با آنچه ترامپ گفت، این یک روز «تاریخی» بود اما به باور اکونومیست، ترامپ سیاست‌های تجاری ایالات متحده را به قرن 19 پرتاب کرد. تعرفه‌های بی‌فکرانه ترامپ باعث ویرانی اقتصادی خواهد شد اما بقیه جهان می‌توانند آسیب را محدود کنند.

بلومبرگ هم در گزارشی نوشت که در زمان اعلام این خبر مشخص نبود که آیا این تعرفه‌های متقابل در کنار تعرفه‌های موجود و تعرفه پایه 10 درصدی برای همه کشورها قرار می‌گیرد یا خیر.

ترامپ می‌گوید که نرخ تعرفه‌ها با محاسبه نرخ ترکیبی تعرفه‌ها و موانع غیرپولی تعیین شده و سپس به نصف کاهش می‌یابد. برخی از کالاها همچون فولاد، مس و برخی کالاهای دیگر که پیشتر با تعرفه روبه‌رو بودند مشمول تعرفه‌های متقابل نیستند. دستور ترامپ معافیت‌های حداقلی را به پایان برد که اجازه می‌داد در صورت ارسال مستقیم کالا به مصرف‌کننده، واردات بدون تعرفه باشد.

در همین رابطه کارشناسان بلومبرگ می‌نویسند حالا که ایالات متحده بالاترین تعرفه‌های خود را در یک قرن اعمال می‌کند، کسب و کارها، خانواده‌ها و سرمایه‌گذاران را شوکه کرده و ثابت می‌کند که ما در دوره عدم اطمینان عمیق هستیم. 

کمتر جایی از این تعرفه‌ها در امان مانده‌اند؛ حتی مجمع‌الجزایر خالی از سکنه هرد و جزایر مک‌دونالد، در نزدیکی قطب جنوب که به عنوان زیستگاه پرورش پنگوئن‌ها شناخته می‌شوند.

به باور اقتصاددانان بلومبرگ، اگر حق با ترامپ باشد، تولیدکنندگان خارجی به ایالات متحده هجوم خواهند آورد و کار و سرمایه‌گذاری از در و دیوار مملکت نازل خواهد شد و اقتصاد این کشور را به سطوح بالای رشد سوق خواهد داد. اگر منتقدانش درست می‌گویند، اقتصاد ایالات متحده در شرف تبدیل شدن به بزرگ‌ترین منبع اخلال است که قدرت نرم آمریکایی‌ها را از بین می‌برد و مزیت جهانی آن را دودستی تقدیم چین و دیگر رقبای تجاری خواهد کرد.

به باور این کارشناسان، گستردگی و مقیاس تعرفه‌ها، فرضیات اقتصاددانان را در مورد نوع سیاست تجاری که ترامپ عملاً اجرا می‌کند، درهم شکسته و خطر رکود اقتصادی آمریکا و جهان را افزایش می‌دهد. هفته آینده همزمان با اجرای تعرفه‌های اعلامی، میانگین تعرفه‌های ایالات متحده به سطحی بالاتر از آنچه در قانون تعرفه سال 1930 اسموت هاولی تعیین شده بود، افزایش می‌یابد. آن زمان این قانون سیاست حمایت‌گرایی را به اوج خود رسانده بود؛ حرکتی که عامل ایجاد رکود بزرگ جهانی (Great Depression) شد. با این حال ترامپ می‌گوید که اگر سیاست تعرفه‌ها از گذشته تا به امروز حفظ می‌شد، اصلاً هرگز رکودی رخ نمی‌داد. 

اقتصاددانان هشدار می‌دهند تعرفه‌های جدید بر کالاهای وارداتی به ایالات متحده قیمت‌ها را بالاتر می‌برد و در نتیجه به تقاضای مصرف‌کنندگان آسیب می‌رساند. چنین تعرفه‌هایی احتمالاً حملات تلافی‌جویانه از سوی شرکای تجاری را به همراه خواهد داشت، این کنش و واکنش بر روابط تجاری تأثیر گذاشته و اقتصاد جهان را وارد یک مارپیچ می‌کند. لپ‌تاپ، شلوار جین یا یک ماشین جدید (یا حتی دست‌دوم) همه در هفته آینده قیمت بسیار بیشتری خواهند داشت.

بروس کاسمن، اقتصاددان ارشد جی‌پی‌مورگان و رئیس تحقیقات اقتصادی جهانی، بر این باور است که اگر تعرفه‌ها همانطور که اعلام شده ادامه یابد، احتمالاً اقتصاد آمریکا و جهان را در سال جاری وارد رکود خواهد کرد. نیل دوتا، رئیس تحقیقات اقتصادی ایالات متحده در Renaissance Macro Research، هم روز چهارشنبه را «روز خرابکاری» نامید.

جوزف بروسلاس، اقتصاددان ارشد در RSM US LLP، هشدار داد که این اقدامات احتمال رکود اقتصادی را افزایش می‌دهد. به باور کارشناسان در سایر کشورها، اقدامات ترامپ ضربه‌ای بزرگ به صادرات خواهد بود و تشدید فشار بر دولت‌ها برای تقویت تقاضای داخلی در کشورهای خود را بیشتر  می‌کند.

اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده می‌گوید: تمرکز اصلی وی همکاری با کنگره برای تمدید و گسترش کاهش مالیات سال 2017 ترامپ خواهد بود. او پیشتر گفته بود که می‌توان 40 درصد از تاثیر افزایش تعرفه‌ها را با افزایش ارزش دلار جبران کرد. به باور این وزیر دولت ترامپ، با 10 درصد عوارض واردات جهانی، ارز 4 درصد افزایش می‌یابد. کارشناسان اما می‌گویند با افزایش تعرفه‌های واشنگتن، دلار ضعیف شده است. به باور آنها شدت تعرفه‌ها و عدم اطمینان پیرامون آن، احتمالاً باعث این واکنش غیرمنتظره نرخ ارز شود.

بحث‌هایی در مورد نحوه محاسبه سطوح تعرفه توسط دولت ترامپ مطرح شده است. ترامپ پیشتر وعده داده بود که براساس تعرفه‌ها و موانع غیرتعرفه‌ای مانند مالیات بر ارزش افزوده، تاراج مالکیت معنوی و نرخ ارز که توسط هر یک از شرکای تجاری اعمال می‌شود، متوقف خواهد شد. 

همراهان ترامپ استدلال می‌کنند که ایالات متحده اجازه می‌دهد کالاهای خارجی نسبتاً بدون مانع وارد شوند، درحالی‌که رقبای بزرگی مانند چین فروش کالاهای آمریکایی را در این کشور بسیار دشوارتر کرده است اما بررسی موشکافانه این محاسبات می‌گویند که این محاسبات موانع متقابل را در نظر نمی‌گیرند و در عوض محاسباتی هستند خام بر اساس ترازهای تجاری موجود که بسیاری از کشورها را با نرخ‌های جدید تعرفه بسیار بالایی مواجه می‌کند.

در حال حاضر تقریباً هیچ تحلیلگری درباره حذف سریع این تعرفه‌ها صحبت نمی‌کند. به گفته سارا بیانچی، استراتژیست ارشد امور سیاسی بین‌الملل در Evercore IS، حتی اگر در این مورد صحبتی هم شود، با توجه به ماهیت فنی و طولانی چنین مذاکراتی، گفت‌وگوها زمان‌بر خواهند بود. او می‌گوید: «مردم باید صبور باشند. وضع تعرفه‌ها آسان‌تر از برداشتن آن است. ما به جایی که بودیم برنمی‌گردیم.»

بوستون گلوب هم در گزارشی در همین خصوص نوشت: همه ابهامات و هراس‌ها از یک جنگ تجاری بزرگ جهانی، اقتصاددانان را بر آن داشته تا به طور قابل توجهی خطر رکود اقتصادی ایالات متحده را در سال جاری بالا ببینند، زیرا انتظار می‌رود قیمت‌های بالاتر ناشی از تعرفه‌ها باعث کاهش سرمایه‌گذاری شود.

مارک زندی، اقتصاددان ارشد در مودیز آنالیتیکس، می‌گوید: اقتصاد وارد سالی شد که عملکرد فوق‌العاده‌ای داشت و حالا چند ماه بعد همین اقتصاد از سیاست‌های اقتصادی نامشخص، جنگ تجاری جهانی، کاهش مشاغل  توسط وزارت کارایی دولت و بودجه‌های دولتی رنج می‌برد. به باور او شانس رکود در سال جاری از 15 درصد پیش‌بینی قبلی‌اش در اوایل ژانویه به 40 درصد افزایش یافته است. براساس گزارش بوستون گلوب، ترامپ که به دلیل وعده‌هایش برای کاهش فوری قیمت‌های بالا انتخاب شده است، رتبه محبوبیت خود را در اقتصاد کاهش داده است.

نظرسنجی روز دوشنبه گذشته توسط مرکز تحقیقات روابط عمومی AP-NORC نشان داد که تنها 40 درصد از پاسخ‌دهندگان با مدیریت او در اقتصاد موافق و 58 درصد مخالف هستند که بدترین آمار برای او به‌عنوان رئیس‌جمهور نسبت به اوایل دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش بوده است. به گفته اقتصاددانان، تعرفه‌ها حداقل در کوتاه‌مدت، اوضاع را برای ترامپ بدتر می‌کند، زیرا هزینه کالاهای خارجی وارداتی توسط واردکنندگان آمریکایی پرداخت می‌شود. این امر خود قیمت‌های بالاتر را به مشتریان منتقل می‌کنند.

داگ هی، استراتژیست جمهوری‌خواه بر این باور است که: اولین نگرانی این است که قیمت‌های بسیاری از کالاها خیلی سریع افزایش می‌یابد. این قیمت‌ها برای نامزدی که قول داده بود تورم را در روز اول پایان دهد، مشکل‌ساز می‌شود.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید