نگاهی به گلایه عجیب مجری صداوسیما از تاکسی‌های اینترنتی
این انتقاد هزینهای ندارد!
این چند روزی که بازی‌های پارالمپیک برگزار می‌شد، همه مجریان شبکه ورزش در ویژه‌برنامه‌ای دور هم جمع می‌شدند و تا زمان خالی پیدا می‌کردند، بنا بر رسم همیشگی صداوسیما، زمان مناسبی را صرف نصیحت کردن مردم می‌کردند.
کار به جایی رسیده بود که خبرنگار اعزامی به پاریس، هنگام گفت‌و‌گو با ورزشکاران رو به مخاطب داخل خانه، او را بابت اینکه با بدنی سالم در خانه نشسته و به دنبال ورزش نمی‌رود، ملامت می‌کرد. درحالی‌که ظاهر همان خبرنگار نشان می‌داد که بهتر است این توصیه را در درجه اول، خودش جدی بگیرد. تا اینجا البته مسئله مهم و جدیدی نبود. توقع بیشتری نیز از این رسانه که سال‌هاست فقط عنوان «ملی» را یدک می‌کشد و در حد و اندازه نامش ظاهر نمی‌شود، نبود.
اما ماجرا جایی اهمیت بیشتری یافت که در روزهای پایانی پارالمپیک دیگر صحبت‌ها پیرامون «امید به آینده در سخت‌ترین شرایط» و «تن‌پروری افراد سالم و لزوم ورزش کردن آنها» تکراری شد و این رسانه زبان به انتقاد باز کرد.
مجریان ویژه‌برنامه پارالمپیک شبکه ورزش معمولاً در زمان خالی میان پخش بازی‌ها یا توزیع مدال‌ها، تلاش می‌کردند گاهی از دیدگاه جامعه‌شناسانه و آسیب‌شناسانه وضعیت میزبانی فرانسه، ورزش معلولان و نسبت این دو با یکدیگر در جامعه را تحلیل کنند. سردمدار این مدل از تحلیل‌ها هم حافظ کاظم‌زاده بود که با تعارف‌های بسیار و درحالی‌که همکارانش او را اهل مطالعه و اندیشه معرفی می‌کردند، لب به سخن می‌گشود.
کاظم‌زاده را احتمالاً خیلی از ما به‌عنوان مجری برنامه فوتبال ۱۲۰ می‌شناسیم. برنامه‌ای که سال‌ها با تهیه‌کنندگی عادل فردوسی‌پور پخش می‌شد و حتی بعد از تعطیلی نود هم ادامه داشت. اما چندی پیش آن را هم از فردوسی‌پور گرفتند و بی‌دعوا و خون‌ریزی، پوسته را نگه داشتند، اما محتوا را تغییر دادند. هرچند هنوز هم کم‌و‌بیش آیتم‌های این برنامه تقلید دست‌چندم و با کیفیت پایین‌تر همان آیتم‌های گذشته فوتبال ۱۲۰ است.
القصه؛ چند شب پیش و در یکی از همان زمان‌های خالی که وقت برای گپ زدن فراوان بود، حافظ کاظم‌زاده باز به تشویق همکارش به انتقاد از بی‌توجهی نسبت به وضعیت معلولان پرداخت. اما بی‌توجهی چه کسی؟ آیا درباره خودروسازان داخلی و ناظران بر آنها صحبت کرد که کیفیت پایین تولیدات‌شان، به افزایش تعداد معلولان در جامعه می‌انجامد؟ آیا منتقد شهرداری‌ها شد که نه در حمل‌و‌نقل عمومی، نه در پیاده‌راه‌ها و نه در هیچ‌کجای زیرساخت‌های شهری توجهی به معلولان و توان‌یابان نمی‌کنند و عملاً آنها را از شهر حذف کرده‌اند؟ آیا از حاکمیت و بودجه همواره محدود بهزیستی انتقاد کرد که باعث می‌شود بسیاری از افراد مستعد معلول و توان‌یاب دسترسی به امکانات ورزشی نداشته باشند و نتوانند به تعداد مدال‌های ایران در بازی‌های پارالمپیک بیافزایند؟
خیر، هیچ‌کدام از اینها نبود. او تنها به نقل ماجرایی از یکی از دوستان خود بسنده کرد که راننده یکی از تاکسی‌های اینترنتی به‌خاطر داشتن ویلچر از او هزینه اضافی دریافت کرده است. بعد آن تجربه را تعمیم داد و متأسف شد و از مسئولان خواست این موضوع را پیگیری کنند. پس از آن به شرح بخش مسئولیت اجتماعی در شرکت‌ها پرداخت و توصیه کرد تاکسی‌های اینترنتی معلولان و توان‌یابان را در این طرح‌ها در نظر بگیرند.
او حتی در این بین به وضعیت نابسامان طرح تاکسی ویژه معلولان و جانبازان هم اشاره‌ای نکرد. مجری نام‌برده نه خبر داشت و نه علاقه‌ای به یک جست‌و‌جوی کوتاه که متوجه شود اتفاقاً تاکسی‌های اینترنتی در همین طرح‌های مسئولیت اجتماعی به‌تناوب برنامه‌هایی را برای کاهش هزینه سفر این قشر اجرایی می‌کنند و حتی بعضاً در طرح‌هایی رانندگان معلول و توان‌یاب از تخفیف یا معافیت در کمیسیون بهره‌مند می‌شوند.
انتقاد به تاکسی‌های اینترنتی فراوان است. در حل برخی از مشکلات، دست‌شان کوتاه است و در برخی دیگر اهمال رخ می‌دهد. اما در موضوعات مرتبط با معلولان و توان‌یابان و مشکلاتی که این دست افراد تجربه می‌کنند، شاید برای مطرح‌کردن انتقادات، تاکسی‌های اینترنتی آخرین گزینه باشند. اما مجری بادانش و آگاه صداوسیما، تمام مسائل این قشر را نادیده می‌گیرد و از فرصت انتقاد، برای تخریب تاکسی‌های اینترنتی استفاده می‌کند.
مسئله اساسی در این مورد، حتی تاکسی‌های اینترنتی هم نیستند. آنها هم امکانات و سرمایه مورد نیاز را دارند و هم بلدند از خود دفاع کنند. مسئله اینجاست که انتقاد به حاکمیت هزینه‌بر و انتقاد به کسب‌و‌کارهای اکوسیستم نوآوری تقریباً رایگان و بدون پرداخت هزینه است و حتی گاهی تشویق می‌شود. البته که هیچ‌کس و هیچ‌چیز نباید مصون از طرح پرسش و اعتراض باشد و شرکت‌های فناور نیز از این قاعده مستثنا نیستند.
اما آقای صداوسیمای ملی! انصاف نیست بدون تحقیق تیرهای انتقادتان را به سوی این شرکت‌ها روانه کنید و زمانی که پای کوچک‌ترین بخش‌های حاکمیت به میان می‌آید، برای طرح کمترین اعتراض‌ها هم به لکنت بیفتید و دائماً تأکید کنید که از سر دلسوزی سخن می‌گویید و البته از شرایط به طور کامل آگاهی ندارید و باید منتظر توضیحات و پاسخ مسئولان بمانید.
شما همین حالا هم کیلومترها با پسوند «ملی» فاصله دارید و مخاطب بیشتر برنامه‌هایتان از کاربران بعضی از این کسب‌و‌کارها کمتر است؛ با افزون کردن بی‌انصافی‌ها، بیش از این میان خود و ملت فاصله نیاندازید.
