تلاشهای بینالمللی برای کنترل تنش میان اسرائیل و لبنان ادامه دارد
ترجیح ترور بر جنگ
چند روز قبل خبری مبنی بر اصابت یک موشک به زمین بازی کودکان در مجدل شمس واقع در جولان اشغالی منتشر شد. به دنبال این حادثه، ۱۲ کودک کشته و بیش از ۴۰ نفر نیز زخمی شدند. رویداد مجدل شمس بازتاب رسانهای گستردهای داشت. چراکه تلفات آن مربوط به غیرنظامیان و یک پله بالاتر، از میان کودکان بود. سخنگوی ارتش اسرائیل در همان ساعات نخست این حادثه و قبل از اینکه اطلاعاتی از سوی تحلیلگران نظامی منتشر شود، انگشت اتهام را به سمت حزبالله لبنان گرفت.
طی ماههای گذشته لبنانیها مانند یمنیها تلاش کردند با تحت فشار گذاشتن اسرائیل در جبههای غیر از غزه، رژیم تلآویو را به سمت پایان جنگ سوق دهند. به همین دلیل تبادل آتش میان آنها و اسرائیلیها با شدت متفاوت، ادامه داشته است. نتانیاهو که سفر خود به آمریکا را نیمهتمام گذاشت و به سرزمینهای اشغالی بازگشت، از پاسخ سخت اسرائیل به این حمله خبر داده است.
این در حالی است که حزبالله لبنان به فاصله کوتاهی از حادثه مجدل شمس، اعلام کرد که حملهای صورت نداده و حادثه مذکور بهخاطر سقوط موشک ضدهوایی اسرائیل رخ داده است. به خصوص اینکه مجدل شمس محل زندگی دروزیها بوده و در حقیقت بخشی از خاک سوریه است. تحلیلگران با شک و تردید به این حادثه نگاه میکنند. به دنبال انفجار در این منطقه، اسرائیل جنوب لبنان را هدف بمباران سنگین قرار داد. فعلاً بازیگران منطقه بر لبه تیغ راه میروند.
ابتدا یکی از مقامات مقاومت لبنان در گفتوگو با رویترز، وقوع این حمله از سوی این گروه را تکذیب کرد. سپس رسانههای منطقه از صدور بیانیهای از سوی این گروه لبنانی خبر دادند.
به گزارش الجزیره، مقاومت اسلامی لبنان در بیانیهای ضمن تکذیب هرگونه حمله به منطقه جولان اشغالی، اعلام کرد: حزبالله ادعای رسانههای رژیم اسرئیل درباره حمله موشکی به مجدل شمس را تکذیب و تأکید میکند که مقاومت اسلامی لبنان هیچ ارتباطی با این حمله نداشته و انجام آن را رد میکند. نخستوزیر رژیم اسرائیل به جولان رفت و با واکنش منفی اهالی مجدل شمس مواجه شد.
خبرگزاری سانای سوریه گزارش داد که اهالی این شهر با فاشیست و جنایتکار خطاب کردن نتانیاهو، قصد داشتند از ورود نخستوزیر اسرائیل به این شهر جلوگیری کنند. نتانیاهو در جریان این حضور و دیدار با برخی بزرگان دروزی، اعلام کرد که پاسخ اسرائیل در راه است و این پاسخ سخت خواهد بود. سخنگوی وزارت خارجه کشورمان، واکنش تندی به اظهارات مقامات اسرائیلی نشان داد.
ناصر کنعانی گفت: «رژیم آپارتاید اسرائیل پس از ده ماه کشتار جمعی در نوار غزه و قتل عام کودکان و زنان فلسطینی، با یک سناریوی ساختگی، به دنبال انحراف افکار عمومی و توجهات جهانی از جنایات گسترده خود در فلسطین است.» کنعانی تاکید کرد: «رژیم صهیونیستی از کمترین صلاحیت اخلاقی برای اظهارنظر و قضاوت در خصوص ماجرای رخداده در منطقه مجدل شمس برخوردار نیست و ادعاهای این رژیم علیه دیگران نیز مسموع نخواهد بود.»
کاخسفید طی بیانیهای حزبالله را عامل حمله موشکی به مجدل شمس دانست و مدعی شد که این حمله از مواضع تحت کنترل این گروه مقاومت صورت گرفته است. این بیانیه، سناریوی جنگ همهجانبه میان لبنان و اسرائیل را نیز اغراقآمیز خواند. جان کربی، سخنگو و هماهنگکننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی نیز اظهار داشت که تلآویو حق دفاع از خود را دارد.
وزیر خارجه آمریکا نیز طی تماس تلفنی با رئیس رژیم صهیونیستی، اسحاق هرتزوگ، خواستار تلاش برای کنترل تنش پس از حادثه مجدل شمس شد. این تماس به دنبال نگرانیها از افزایش تنش و وقوع جنگ گسترده در منطقه انجام شد. پیش از این، سفارت آمریکا در لبنان از شهروندان خود خواست که این کشور را ترک کنند.
نروژ، فرانسه، ایتالیا، آلمان، انگلستان و بلژیک نیز درخواست مشابهی از شهروندان خود داشتند. به دنبال افزایش تنش، پروازهای ورودی و خروجی لبنان نیز با اختلال مواجه شده است.
اسرائیل تعهدی برای حفاظت از اعراب حس نمیکند
هادی برهانی، استاد دانشگاه تهران در گفتوگو با «هممیهن» اظهار داشت: «اگر بهعنوان یک تحلیلگر بیطرف بخواهم صحبت کنم، اگر این حمله از سوی حزبالله بوده باشد، بسیار بعید است که این گروه به عمد این نقطه را هدف قرار داده باشد. چند دلیل برای این ادعا وجود دارد. اول اینکه مجدل شمس در جولان اشغالی یک منطقه کاملاً عربنشین است و ساکنانش نیز هوادار سوریه هستند. اکثر آنها تابعیت اسرائیل را نپذیرفتهاند. اینکه لبنانیها بخواهند این منطقه که خالی از شهرکهای اسرائیلی هست را هدف قرار بدهند، هیچ توجیهی برای آن ندارد.
ضمن اینکه حزبالله در طول سالهایی که با اسرائیل درگیر بوده عمدتاً از حمله به مناطق مسکونی عربنشین اجتناب کرده است. یک مورد در سال ۲۰۰۶ رخ داد که حزبالله حیفا را زد و در نتیجه این حمله دو کودک عرب کشته شدند. سیدحسن نصرالله خودش بابت این پیشآمد عذرخواهی کرد. دلیل دیگر این است که لبنان تقاضای تحقیق بینالمللی بیطرفانه را مطرح کرد اما اسرائیل با آن مخالفت میکند. آنها مایل نیستند تحقیق بیطرفانهای در این باره صورت بگیرد. روایت اسرائیلیها هم با آنچه در صحنه وجود دارد، همخوانی ندارد.
آنها میگویند یک موشک ایرانی با سر انفجاری ۴۰ تا ۵۰ کیلویی به این زمین فوتبال اصابت کرده است. فیلمهایی که از محل حادثه وجود دارد، وجود چاله انفجار یک موشک با این مشخصات را تائید نمیکند. بقایای موشک هم از سوی مقامات اسرائیلی ارائه نمیشود. بنابراین به سختی میشود این حمله را به حزبالله نسبت داد. اگر از سمت لبنان بوده باشد هم قطعاً با توجه به سوابق حزبالله، غیرعمدی بوده. از سوی دیگر، این احتمال وجود دارد که موشکهای ضدهوایی اسرائیل یا موشک دیگری از این سمت بوده که درست عمل نکرده و در این نقطه فرود آمده و حادثه را رقم زده است.»
تحلیلگر مسائل فلسطین راجع به تماس تلفنی وزیر خارجه آمریکا با اسحاق هرتزوگ رئیس رژیم اسرائیل، اظهار داشت: «اسرائیل بعد از این قضیه خیلی سروصدا کرد و گفت که پاسخ سختی خواهم داد، حزبالله هم اعلام کرد که ما از خودمان دفاع میکنیم. تماس وزیر خارجه آمریکا در راستای درخواست برای کنترل تنش در منطقه است. چون نگرانی سرایت جنگ به دیگر مناطق وجود دارد. مجموع این وقایع نشان میدهد که بسیاری از طرفهای منطقهای و فرامنطقهای نگران وقوع یک جنگ تمامعیار مثل سال ۲۰۰۶ (جنگ ۳۳ روزه) هستند. برای همین آمریکاییها، اروپاییها و ایران تلاش میکنند که چنین جنگی رخ ندهد. چنین جنگی میتواند تبعات سختی برای منطقه و جهان داشته باشد. کارشناسان اسرائیلی معتقدند که تلآویو صرفاً یک پاسخ سخت خواهد داد و ضربهای سنگین میزند اما قصد ورود به یک جنگ تمامعیار با حزبالله را ندارد.»
او یادآور شد: «نکته مهم دیگر، بحث مسئولیت دولت اسرائیل برای حفاظت از غیرنظامیان است. اسرائیل در جریان مقابله با حملاتی که علیه مناطق یهودینشین صورت میگیرد، موفق عمل میکند. از آنهایی که شهروند خود میداند، بهخوبی محافظت میکند. آژیر خط به موقع روشن میشود، پناهگاههای مستحکمی وجود دارد و پدافند هوایی هم عمل میکند. به همین دلیل تلفات غیرنظامی در مناطق یهودینشین بسیار پایین است. اما یک موشک در منطقهای عربنشین افتاد و این تعداد کشته و زخمی را به بار آورد. این نشان میدهد اسرائیل آن حفاظتی که از شهروندان یهودی دولت خود میکند از اعراب نمیکند و تعهدی نسبت به این موضوع ندارد.»
تلآویو ترور را بر جنگ ترجیح میدهد
حسن لاسجردی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه با اشاره به عملکرد اسرائیل در قبال حادثه مجدل شمس، به خبرنگار «هممیهن» گفت: «با توجه به حساسیتی که بر موضوع نقشآفرینی حزبالله در تحولات منطقه وجود دارد، بر این باورم که اسرائیل به دنبال تلهگذاری برای این گروه و مشغول کردن آن است. طی روزهای گذشته بعضی از مراکز مهم ارتش اسرائیل و تجمع نیروهای آنها مورد هدف مقاومت لبنان قرار گرفت. حزبالله در گذشته این شجاعت را از خودش نشان داده که اگر اتفاقی در جریان عملیاتهایش بیفتد مسئولیت آن را بر عهده بگیرد یا اگر نقطهای را هدف قرار داده یا قصد هدف قرار دادن آن را دارد، اعلام کند. اما در حال حاضر اسرائیل با استفاده از رسانهای کردن بیش از حد موضوع و استفاده از آن به عنوان عملیات روانی، تلاش میکند که از فشار روی خود کم کند.
جنایات اسرائیل در غزه باعث شد که بسیاری از چهرهها و سازمانهای بینالمللی و سیاسی بر اسرائیل فشار وارد کنند و افکار عمومی جهانی علیه آنان برانگیخته شود. اسرائیل در حال حاضر تلاش میکند با مانور بر تلفات غیرنظامی در جریان اصابت موشک به مجدل شمس، این مسیر را منحرف کند. از سوی دیگر با افزایش فشار بر حزبالله و مشغول شدن مقاومت لبنان به این مسئله، آنها تلاش میکنند که این گروه را زمینگیر کنند.»
او درباره اینکه آیا اسرائیل تمایل به راه انداختن یک جنگ تمامعیار در منطقه دارد یا نه، اظهار داشت: «ورود به جنگ برای اسرائیل در حال حاضر نهتنها فرصتی ایجاد نمیکند، بلکه فشار روانی، اقتصادی و حتی نظامی را بر آنها افزایش میدهد. آنها در حال حاضر تحت فشار نظامیان، خانوادههای اُسرا و بعضی کشورهای منطقه هستند. همین وضعیت در حال حاضر برای آنها بسیار سنگین است. از سوی دیگر، باید این را مد نظر قرار بدهیم که آیا اسرائیل توانست در مواجهه با حماس به عنوان یک نیروی چریکی نامتقارن، به یک پیروزی بزرگ دست پیدا کند؟
در شرایط امروز که جنگ غزه جریان دارد، مواجهه گسترده با حزبالله که از نگاه خود اسرائیلیها یک دشمن قابل احترام و بزرگ است، به چه صورت خواهد شد؟ مواجهه اسرائیل با حزبالله و دیگر گروههای مقاومت همین روشی است که در حال حاضر در پیش گرفته است؛ هدف گرفتن رهبران مقاومت و بمباران مناطق خاص.
تصورم این است که آنها با محاسباتشان به این نتیجه رسیدهاند که این عملیاتهای به اصطلاح هدفمند تاثیرگذاری بیشتری از یک جنگ دارد. اگر یک جنگ گسترده در منطقه راه بیفتد، احتمال اینکه گروههای مقاومت بیش از پیش وارد شوند بالاتر میرود و این به معنای وقوع یک بحران بزرگ منطقهای است. فکر میکنم اسرائیلیها تلاش میکنند با کنترل میدان در غزه و ادامه عملیات در این منطقه و مشغول کردن نیروهای تاثیرگذار در این بحران، جلوی کمک به میدان اصلی را بگیرند تا در نهایت به یک پیروزی برسند.»
