بقای انسانی در وحشت جنگ/درباره فیلم «جنگاوری» که درامی ضدجنگ است
ری مندوزا، کارگردانی است که هنگام حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، عضو رسمی نیروی دریایی کشور بود.
ری مندوزا، کارگردانی است که هنگام حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، عضو رسمی نیروی دریایی کشور بود. او و آلکس گارلند کارگردان فیلمی به‌نام «جنگاوری» (Warfare) را ساخته‌اند مورد توجه منتقدان و بینندگان قرار گرفته است. فیلمی در ژانر جنگی، هیجانی و درام که اساس ساخت آن یک رویداد واقعی در سال ۲۰۰۶ است.
داستان فیلم حول یک تیم عملیاتی است که در مأموریتی شناسایی و نظارتی عمیق در شهر رمادی قرار گرفته‌اند. آن‌ها سالمندان و خانواده‌ای عراقی را در آپارتمانی اسکان می‌دهند تا با ایجاد پست دیدبانی، کنترل منطقه را به دست گیرند. به‌تدریج این مأموریت ساده تبدیل به کابوسی تمام‌عیار می‌شود؛ تیم عملیاتی ویژه گرفتار تبادل شدید آتش، انفجار مین‌های دست‌ساز، از دست دادن حمایت هوایی و آسیب‌های جانی متعدد می‌شود.
فیلم «جنگاوری» از نظر تکنیک و فرم ساخت شبیه به عملیات‌های واقعی ساخته شده و مرحله به‌مرحله پیش می‌رود. فیلم فاقد مقدمه‌چینی به سبک متعارف عالم سینماست و به‌جای آن، مخاطب مستقیم در دل عملیات قرار می‌گیرد و همراه با سربازان، لحظه‌به‌لحظه تنش و اضطراب را تجربه می‌کند.
رِی مندوزا به‌عنوان نویسنده، کارگردان و مشاور نظامی نقش کلیدی در اعتبار روایت دارد. او گفته، در فیلم سعی کرده دقیقاً خاطرات و تجربه‌های خود و تک‌تک اعضای تیم را بازآفرینی کند و در این سفر روایی هم کوشیده ماجراها را نه از زاویه سیاسی یا ایدئولوژیک، بلکه از منظر انسانی به تصویر بکشد. این مهم‌ترین وجه فیلم و برگ برنده آن است که تجربه سینمایی حسی از جنگی با قربانیان متعدد را برای بیننده ممکن می‌کند.
کارگردان در فیلم بسیاری از امکان‌ها و ابزارهای سینمایی خود را در خدمت تجربه همین حس قرار داده است. برای نمونه حذف موسیقی زمینه و تمرکز بر طراحی صوتی متکی بر صدای تنفس، صدای انفجار، خشاب‌ها، فریاد‌ها و ناله‌های زخمی‌ها و... باعث خلق تجربه‌ای مستقیم و بی‌واسطه احساسی می‌شود که به‌ندرت در فیلم‌های جنگی هالیوودی دیده می‌شود.
در فیلم جنگاوری فیلمنامه‌نویس و کارگردان ترجیح داده‌اند تجربه تماشا را بر شخصیت‌پردازی ارجح بدانند و از همین رو نتیجه کارشان نیز فیلمی سرراست است که به هیچ‌وجه اسیر قهرمان‌نمایی یا شعارزدگی و عبارات و جمله‌های پرطمطراق و گزین‌گویی شخصیتی نمی‌شود. به عبارتی‌دیگر، تمرکز فیلم بر بقای انسانی در برابر وحشت و ترس است.
این شیوه، با آثار کلاسیکی چون «نجات سرباز رایان» یا «مهلکه» کاترین بیگلو متفاوت است. این فیلم بر روایت بدون فیلتر از جنگ و وحشت‌های آن است. فیلم جنگاوری بازیگران مطرحی دارد که به‌خوبی انتظارات کارگردان را برآورده کرده‌اند. تمرکز بر فیزیک، کم‌گویی و القای ترس واقعی به‌جای نقش‌سازی هیجانی چیزی است که تجربه انسانی جنگ را برای بیننده باورپذیر می‌کند و در این فیلم نیز به‌خوبی مشهود است.
منتقدان نیز فیلم «جنگاوری» را تحسین کرده‌اند. راتن تمیتوز به این فیلم نمره ۹۳ داده و متاکریتیک نیز نمرده ۷۸ به آن داده است. بااینکه «جنگاوری» در برخی سکانس‌ها از فقدان شخصیت‌پردازی ضربه می‌خورد به‌خصوص بابت پایان‌بندی نمایشی به کارگردانان آن ایراد گرفت، درمجموع فیلمی متفاوت در ژانر جنگی به‌حساب می‌آید که ارزش دیدن دارد.
اگرچه فقدان توسعه شخصیتی و پایان نمایشی را می‌توان به‌عنوان نقص‌هایی جدی در نظر گرفت، ساختار محکم، بازی‌ها، طراحی صدا و صدالبته تجربه‌ی مخاطب در دل این فیلم خصوصاً برای علاقه‌مندان ژانر، نشان از اثری متمایز و تأثیرگذار دارد.
