شنود و سکوت / صحبت‌های تأمل‌برانگیز کمال تبریزی درباره داوری‌های جشنواره فیلم فجر
فیلم «پیرپسر» بعد از چند سال اکران نشدن، به جشنواره فجر امسال رسید، منتها اجازه داده نشد به بخش مسابقه اصلی راه یابد. حالا کمال تبریزی، یکی از اعضای هیئت‌داوران جشنواره گفته که برای لو نرفتن آراء رأی‌گیری نهایی جشنواره در سکوت انجام شده است.
واکنش‌ها به فیلم «پیرپسر» همچنان بعد از حدود یک‌هفته از پایان جشنواره فیلم فجر، ادامه دارد؛ فیلمی که همه از آن خوش‌شان آمد، منتقدان تحسین‌اش کردند و آنهایی هم که در کاخ جشنواره یا اکران‌های خصوصی‌اش دیده‌اند، مضمون، فرم، کارگردانی، فیلمنامه و خلاصه همه‌چیز فیلم را تحسین کرده‌اند.
فیلم «پیرپسر» بعد از چند سال اکران نشدن، به جشنواره فجر امسال رسید، منتها اجازه داده نشد به بخش مسابقه اصلی راه یابد. حالا کمال تبریزی، یکی از اعضای هیئت‌داوران جشنواره به ایسنا گفته که برای لو نرفتن آراء رأی‌گیری نهایی جشنواره در سکوت انجام شده است. این کارگردان شناخته‌شده درباره رعایت نشدن عدالت در انتخاب فیلم‌های جشنواره صحبت کرده است: «با قاطعیت اعلام می‌کنم اگر فیلم «پیرپسر» در بخش مسابقه حضور داشت، تمام جوایز اصلی به این فیلم اهدا می‌شد.پس وقتی موانعی باعث عدم حضور این فیلم در رقابت شده، شاید بحث از عدالت چندان معنایی نداشته باشد.»
تبریزی در پاسخ درباره انتقادها به داوری‌های جشنواره به موضوع اکران فیلم «قاتل و وحشی» و حساسیت‌ها نسبت به برخی فیلم‌ها اشاره کرد و در توضیح بیشتر گفت: «[نمایش فیلم «قاتل و وحشی» در بخش ویژه جشنواره] یک دلیل بیرونی داشت و فشار از بیرون به جشنواره و سازمان سینمایی باعث شد، امکان پخش «قاتل و وحشی» فراهم نشود.
تقاضای آقای نعمت‌الله (کارگردان) این بود که فقط در یک سکانس محدود فیلم «قاتل و وحشی» نمایش داده شود و واقعاً نمایش آن بلااشکال بود، اما به‌خاطر یکسری حرکت‌ها این اتفاق نیفتاد و مانع ایجاد شد اما الان همه فکر می‌کنند که ای‌کاش فیلم را پخش کرده بودند چون هیچ اتفاقی نمی‌افتاد؛ همانطور که «پیرپسر» و «غریزه» را هم دیدیم و با وجود نگرانی‌هایی که برای اکران «پیرپسر» وجود داشت، خوشبختانه دیدیم که همه با هر نوع تفکری از فیلم تعریف کردند.
برنده سیمرغ بلورین جشنواره فجر در دوره بیست‌‌ودوم، درباره کیفیت رأی‌های هیئت‌داوران و قضاوت‌ها در مقایسه با دوره‌های دیگر، به رویکرد داوران اشاره کرد که ترجیح داده‌اند همه جوایز را به یک فیلم ندهند. تبریزی در شرح بیشتر این موضوع گفت: «طبیعی است به سمتی نرویم که همه جوایز یا اغلب جوایز مهم را به یک فیلم بدهیم. درحالی‌که با قاطعیت می‌گویم، اگر «پیرپسر» وارد بخش مسابقه شده بود ـ با همین هیئت‌داوری ـ تمام جوایز مهم شامل جایزه کارگردانی، جایزه‌های بازیگری، تدوین، فیلمبرداری و طراحی صحنه همه متعلق به این فیلم بود.
بنابراین نباید گفت که هیئت‌داوری جسارت نداشت، بلکه باید گفت فیلمی وجود نداشت که داورها بخواهند جسارت نشان دهند و اغلب جایزه‌های مهم را به یک فیلم بدهند. عدم حضور فیلم‌هایی مثل «بی‌سروصدا» و «پیرپسر» یک بی‌عدالتی بود که هر دو به‌خاطر ممیزی شورای پروانه نمایش در سال‌های گذشته یا حتی دوره جدید به رقابت جشنواره نرسیدند. فیلم‌های «پیرپسر» و «بی‌سروصدا» می‌توانستند به بخش مسابقه بیایند و جزو انتخاب‌های هیئت انتخاب بودند اما هر دو به‌خاطر مسائل قبلی که داشتند، نتوانستند در جشنواره امسال حضور داشته باشند.»
تبریزی درباره شائبه‌های شُنود جلسات هیئت‌داوری جشنواره و اعتراضش گفت: «واقعیت این است که برای من حسی به وجود آمد که انگار جلسات هیئت‌داوری شُنود می‌شوند و امکان درز اطلاعات وجود دارد.این حس باعث شد اعلام نامزدها برای احتیاط، زودتر اعلام نشود که برای فیلم‌های روز آخر هم بهتر بود. بعد از آن ما شرایطی را ایجاد کردیم که در رأی‌گیری برای تعیین نامزدها خیلی متکی به صدا نباشیم و بیشتر با ایما و اشاره کار را پیش بردیم. من نگران شدم که نکند آراء، نظرات و بحث‌های ما مخفی نماند. من نگرانی خودم را مطرح کردم و جالب بود که همان هم به‌شکل دعوا به بیرون درز کرد.»
عکس: ایرنا
