مواجهه مسئولان جدید با تشکل‏‌ها قانون‌‏مدارانه بود

سیدعلیرضا هاشمی‌بافقی، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با هم‌میهن با اشاره به اینکه اعلام شده است دانشجویان دارای حکم انضباطی، تا زمان برگزاری کمیته مجدد، می‌توانند ثبت‌نام کنند از حضور حجاب‌بان‌ها در دانشگاه تهران گلایه دارد که همچنان تذکر حجاب می‌دهند و باعث تحقیر دانشجوها می‌شوند.

‌شرایط و فضای دانشگاه بعد از اتفاقات سال 1401 چطور بود و با تغییر دولت فضای سیاسی و فرهنگی دانشگاه تهران چه تغییری کرده است؟

همانطور که می‌دانید پس از اعتراضات سال 1401 به بهانه‌های مختلف احکام انضباطی برای بسیاری از دانشجویان صادر شد و برخوردهای انضباطی شدیدی صورت گرفت. همچنین تعداد زیادی از اساتید نیز به دلایل مختلف و متعدد نتوانستند در دانشگاه تدریس کنند و این برخوردهای سلیقه‌ای منجر به ایجاد آسیب‌های جدی به جامعه دانشگاهی شد. در آبان‌ماه سال 1401 نیز شیوه‌نامه جدید انضباطی مصوب و پس از یک ماه ابلاغ شد که عملاً دست مسئولان دانشگاه را برای برخوردهای هرچه شدیدتر انضباطی باز می‌گذاشت و زمینه‌ساز سرکوب هرچه بیشتر دانشگاه می‌شد. 

برخوردهای شدید و قهرآمیزی نیز با تشکل‌ها، کانون‌ها و انجمن‌های علمی در راستای سیاست‌زدایی از دانشگاه و تضعیف بدنه فعال دانشجویان صورت گرفت. انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران نیز به شدت دچار مشکل شد، به‌گونه‌ای که سه تشکل از دانشکده‌های انجمن اسلامی دانشگاه تهران حکم منع فعالیت سه‌ماهه دریافت کردند.

یکی از ابزار‌ها برای سرکوب کانون‌ها و انجمن‌های علمی و شوراهای صنفی و انجمن‌های اسلامی ردصلاحیت‌های انضباطی بر مبنای دیدگاه‌های سلیقه‌ای بوده است و بسیاری از نامزدهای انتخابات در این تشکل‌های مختلف به همین دلیل از فعالیت رسمی محروم شدند و حقوق‌شان تضییع شد. حضور و برخوردهای خشونت‌آمیز نیروهای حراست با اعتراضات مسالمت‌آمیز و خشونت‌پرهیز دانشجویان و همچنین دخالت‌های گسترده آن‌ها در امور مربوط به تشکل‌های دانشجویی نیز مدت‌هاست که مورد نقد دانشجویان و اساتید قرار گرفته است. در کنار این رویه، بدعتی ناپسند و عجیب تحت عنوان حجاب‌بان با استخدام توسط حراست در دانشگاه تهران پایه‌گذاری شد. 

‌با روی کار آمدن دولت جدید آیا تغییری در روند اجرایی دانشگاه ایجاد شده است؟

رؤسای دانشگاه‌ها و معاونت‌های دانشجویی و فرهنگی در هر دو دانشگاه تغییر کرده‌اند و نشانه‌های مثبتی از این تغییرات می‌توان دید. برای مثال مواجه‌ای که ایشان با تشکل‌ها داشته‌اند مناسب و قانون‌مدارانه بود. در دو سال گذشته انتخابات انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران با سخت‌گیری‌های غیرقانونی، غرض‌ورزانه و با تاخیر بسیار زیاد و خارج از بازه قانونی برگزار شد. پس از این تغییرات مدیریتی موفق شدیم در فضای آرام و آزادتری انتخابات را برگزار کنیم. اما در نهایت هنوز زمان زیادی از حضور این افراد نگذشته است که بتوانیم ارزیابی دقیق‌تری را از عملکرد ایشان داشته باشیم.

‌احکام انضباطی دانشجویان چه تغییراتی کرده است؟ آیا مواردی که از تعدیل و یا حذف احکام و رای کمیته‌های انضباطی در مورد دانشجویان اعلام می‌شود شامل حال دانشجویان دانشگاه تهران نیز شده است؟

ورازتخانه‌های علوم و بهداشت رویه‌های متفاوتی را برای بازگرداندن دانشجویان به تحصیل اتخاذ کرده‌اند. در وزارت بهداشت اجرای تمامی احکام دانشجویان متوقف شد و تشکیل کمیته مجدد در دستور کار قرار گرفت. در وزارت علوم اخیراً دکتر حبیبا ریاست سازمان امور دانشجویان طی بیانیه‌ای اعلام کردند که تمامی دانشجویان دارای حکم انضباطی، تا زمان برگزاری کمیته مجدد، در بازه زمانی حذف و اضافه می‌توانند ثبت‌نام کنند. 

‌روند بررسی پرونده‌های دانشجویان به چه صورت است؟ آیا احکام تعدیل شده است؟ 

تا جایی که اطلاع دارم، رسیدگی به احکام از طرف وزارتین آغاز شده‌ است. در جلساتی که نمایندگان انجمن اسلامی با دکتر حبیبا ریاست سازمان امور دانشجویان و دکتر روشن مشاور وزیر علوم داشته‌اند، در ابتدا مطالبه لغو هر چه سریع‌تر احکام و رفع اثر آنها مطرح شده و همچنین شفافیت در روند رسیدگی به احکام و تعداد احکام مورد بررسی قرار گرفته است.

‌در مورد فضای داخلی دانشگاه پس از روی کار آمدن دولت جدید و ریاست جدید توضیح دهید. برخورد حراست در موضوع حجاب با دانشجویان چگونه است؟ آیا تغییراتی ایجاد شده؟

در دانشگاه تهران حجاب‌بان‌ها همچنان در گیت‌های ورودی مستقر هستند؛ امیدواریم هرچه سریع‌تر این مسئله که باعث رنجش و تحقیر دانشجویان می‌شود مرتفع شود. 

‌یعنی فضایی که بیرون شاهد هستیم و تذکرها کمرنگ شده است در دانشگاه تهران همچنان وجود دارد؟

بله در دانشگاه تهران همچنان تذکر حجاب می‌دهند و در این زمینه تغییر مثبتی اتفاق نیفتاده است.  

‌پس از اتفاقات سال 1401 روند مهاجرت اساتید دانشگاه تهران چگونه بود و با تغییر دولت چه تغییری در این روند رخ داده است؟

در مورد اساتید چند مسئله وجود دارد که مهمترین آنها این است که به دلایل سیاسی قرارداد آنها تمدید نمی‌شود، با تعلیق مواجه می‌شوند و یا بازنشستگی اجباری، قطع حقوق و مزایا و حتی اخراج در انتظار آنها خواهد بود. بعد از این ممکن است به دلیل دلسردی از فضای دانشگاه استعفا دهند و یا ترک تدریس کنند و به سراغ مهاجرت بروند.

روند جذب اساتید و انتخاب سلیقه‌ای نکته دیگری است که در مورد جذب اساتید می‌توان اشاره کرد. در شرایط فعلی اساتیدی که مطرح‌تر بودند و اسامی آنها در فضای مجازی بازدید بیشتری داشته است، به دانشگاه بازگشتند اما هیچ روند شفافی وجود ندارد که اساتیدی که درگیر این مسائل شدند چطور به دانشگاه بازگردند و اصلاً آیا بقیه اساتید به دانشگاه برگشتند یا خیر؟