بهت تحلیلگران از تنش بین ایران و پاکستان

پاکستان و ایران پس از حملات نظامی به قلمرو یکدیگر در این هفته توافق کرده‌اند تنش‌ها را کاهش دهند، اما این اپیزود نشان‌دهنده عدم اعتماد بین همسایگان است که حتی پس از فروکش کردن موشک‌ها و اتهامات همچنان روابط را آزار می‌دهد. جلیل عباس‌جیلانی، وزیر امور خارجه پاکستان عصر جمعه با حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود گفت‌وگو کرد. تهران گفته این تهاجم با هدف ضربه زدن به [گروهک تروریستی] جیش‌العدل، یک گروه مسلح مسلمان سنی متهم به حملات در داخل خاک ایران انجام شده است. در کمتر از 48 ساعت، پاکستان با حملات نظامی «دقیق» پاسخ داد که منجر به کشته شدن حداقل 9 نفر از جمله چهار کودک و سه زن شد. اقدامات نظامی نادر بین دو کشور تهدیدی برای تبدیل شدن به درگیری گسترده‌تر در منطقه‌ای بود که پیش از این به خاطر جنگ بیش از سه ماهه اسرائیل در نوار غزه در تنش قرار گرفته است. تحلیلگران درباره انگیزه ایران برای انجام حملات در داخل پاکستان آن‌هم در میانه حمله اسرائیل به غزه، خیلی مطمئن نیستند. جاشوا وایت، استاد روابط بین‌الملل و عضو غیرمقیم اندیشکده مؤسسه بروکینگز در ایالات متحده، به الجزیره گفت که ایران و پاکستان پس از «حملات غیرمعمول» دلایل زیادی برای کاهش تنش دارند. او گفت:«واقعیت این است که هر دو دولت زمانی که برایشان مناسب باشد، سخنان خود را با ادبیات برادری مطرح می‌کنند، اما اغلب به انگیزه‌های دیگری مشکوک هستند. در این رابطه اعتماد کمی دیده می‌شود اما نه اسلام‌آباد و نه تهران از تشدید تنش‌ سود زیادی نمی‌برند.» علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران، معتقد است که اقدام ایران علیه پاکستان خطر گشودن جبهه جدیدی علیه همسایه‌های دارای سلاح هسته‌ای را به همراه دارد. او معتقد است که این حمله هم بی‌پروا و هم علیه یک کشور هسته‌ای بود. سیدرفعت حسین، کارشناس مسائل امنیتی مستقر در اسلام‌آباد، گفت که گفت‌وگو برای بازگرداندن اعتماد میان دو کشور ضروری است. او به الجزیره گفت: «گفت‌وگوها باید بین دو کشور انجام شود و می‌تواند در سطح نظامی یا غیرنظامی باشد، اما رهبری در هر دو کشور نقش مهمی در کاهش تنش خواهد داشت.» حسین گفت که انگیزه حمله ایران برای او یک راز باقی مانده است. او معتقد است محاسبات ایران بسیار پیچیده است. شاید ایران کمی زیاده‌روی کرده است. شاید آنها فکر می‌کردند که پاکستان این حمله را قورت خواهد داد و خویشتن‌داری کرده و یا حداکثر اعتراض شفاهی نشان خواهد داد. واعظ نیز معتقد است که ایران در نیاز آشکار خود به نمایش قدرت، زیاده‌روی کرده است.  او می‌گوید: «ایران پاکستان را در موقعیتی قرار داد که هیچ گزینه‌ای جز انتقام‌جویی برای ترسیم خط قرمز در مقابل حملات یک‌جانبه ایران به قلمرو مستقل خود نداشت.» واعظ متعجب است که آیا تصمیم ایران برای حمله به خاک پاکستان صرفاً به واسطه فشار داخلی مبنی بر لزوم نمایش قدرت نظامی برای جلوگیری از ترور هدفمند بیشتر فرماندهان ارشد خود و حملات علیه متحدانش در منطقه» صورت گرفته است یا نه. او به الجزیره می‌گوید: «به نظر می‌رسد که دولت ایران نیز مشتاق نمایش قدرت است؛ با توجه به اینکه شش هفته دیگر انتخابات پارلمانی در پیش است و جامعه چندان علاقه‌ای نشان نمی‌دهد.» وایت معتقد است: «بعید است تنش‌های پاکستان و ایران در سیاست ایالات متحده در قبال این دو کشور نقش مهمی داشته باشد. فکر نمی‌کنم این ماجرا نگرش آمریکا را نسبت به ایران تغییر دهد یا به‌طور معناداری تعامل واشنگتن با اسلام‌آباد را تغییر دهد. مقامات آمریکایی مدت‌هاست که تنش‌های ایران و پاکستان در منطقه بلوچستان را، یک درگیری پیچیده اما محلی می‌دانند.»