بازگشت سفرا
بامداد پنج‌شنبه، پس از سال‌ها حمله‌ای نظامی به نقاطی در خاک کشورمان اتفاق افتاد. پاکستان در پاسخ به حمله موشکی به منطقه کوه سبز که محل اجتماع تروریست‌های «جیش‌العدل» بود، چند نقطه در اطراف شهرستان سراوان را هدف قرار داد. اما دو طرف پس از این کنش و واکنش، به سرعت مسیر کاهش تنش را در پیش گرفتند. با اینکه در ابتدا اسلام‌آباد سفیر خود را فراخواند و اجازه بازگشت سفیر ایران به آن کشور را نیز نداد، اما روز گذشته تماسی میان وزرای خارجه ایران و پاکستان برقرار شد و وزیر خارجه پاکستان از حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران برای دیدار رسمی از اسلام‌آباد دعوت کرد. البته مدیرکل جنوب آسیای این وزارت‌خانه نیز از تسریع روند بازگشت سفرا به محل‌های ماموریت‌شان خبر داد. همچنین شبکه تلویزیونی الجزیره به نقل از مقامات پاکستانی، پایان بحران با ایران و بازگشت کامل روابط دیپلماتیک را اعلام کرد.
بیانیه ایران
وزارت خارجه ایران، تنها نهاد رسمی کشور بوده که در خصوص این حمله اظهارنظر کرده است. در بیانیه این وزارت‌خانه آمده است: «وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران اقدام غیرمتوازن و غیرقابل پذیرش پاکستان در حمله‌ی پهپادی به شهروندان غیرایرانی روستایی در جدار مرزی دو کشور را محکوم می‌نماید. ج.ا.ایران در عین حال‌که به سیاست حسن همجواری و برادری بین دو ملت و دو دولت ج.ا.ایران و پاکستان پایبند است و اجازه نمی‌دهد، دشمنان روابط خوب و برادرانه دو کشور را تیره کنند؛ امنیت مردم و تمامیت ارضی کشور را خط قرمز خود برمی‌شمارد و از دولت دوست و برادر پاکستان قویاً انتظار دارد که به تعهدات خود در ممانعت از استقرار پایگاه‌ها و گروه‌های مسلح تروریستی در خاک پاکستان پایبند باشد.» در این بیانیه همچنین آمده است: «در حادثه سه‌شنبه 26/10/1402 قرارگاه مرزی نیروی زمینی سپاه مسقر در استان سیستان و بلوچستان با مشاهده آمادگی یک گروه تروریستی برای عزیمت به سمت خاک ج.ا.ایران جهت انجام عملیات تروریستی دیگری مانند اقدام جنایتکارانه راسک اقدام به عملیات پیشگیرانه علیه این گروه تروریستی در پادگان و مقر استقراری آنان در ارتفاعات منطقه و کیلومترها دورتر از مناطق مسکونی نمود، که این رویه بخشی از وظایف ذاتی نیروهای مرزی ج.ا.ایران برای مقابله متناسب با هرگونه تهدید تروریستی قریب‌الوقوع علیه مردم و شهروندان کشور است.»
رسول موسوی، مدیرکل جنوب آسیای وزارت امور خارجه که پاکستان در حوزه ماموریتی او تعریف می‌شود، با انتشار پستی در صفحه ایکس (توئیتر سابق) خود، این بیانیه را نقطه پایانی بر امواج تنش ایجادشده بین ایران و پاکستان دانست. موسوی در بخش دیگری از این پست نوشت: «رهبران و مقامات عالی هر دو کشور می‌دانند که از تنش موجود بین دو کشور همسایه فقط تروریست‌ها و دشمنان هر دو کشور بهره می‌برند.» پیش از این و به دنبال حمله پاکستان، کاردار این کشور توسط موسوی به وزارت‌خارجه احضار شده و مراتب اعتراض ایران به او اعلام شده بود. موسوی پس از این احضار، اقدام نظامی پاکستان علیه مناطق مسکونی مرزی که براساس گزارش‌های رسانه‌ای منجر به کشته شدن ۶ کودک، دو زن و یک مرد غیرایرانی (تبعه پاکستان) شده را محکوم کرده است.
تماس وزرای خارجه تهران و اسلام‌آباد
روز گذشته، تماس تلفنی میان امیرعبداللهیان و جلیل عباس‌جیلانی نیز انجام شد. امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان دراین گفت‌وگو با بیان اینکه مناسب است محور همکاری‌های امنیتی و نظامی که در گذشته مورد توافق و تاکید مقامات دو کشور قرار گرفته است، با جدیت دنبال شود، اعلام کرد: «نیروهای امنیتی ایران در قرارگاه‌های عملیاتی خود با هرگونه عملیات تروریستی در همان ابتدا مقابله میکند و اجازه تحرک عملیاتی به تروریست‌ها نمی‌دهند.» او با اشاره به عملیات ضدتروریستی اخیر قرارگاه محلی ایران علیه گروهک جیش‌الظلم که مسئولیت بسیاری از عملیات تروریستی از جمله حمله اخیر به پاسگاه انتظامی راسک را بر عهده گرفته، تاکید کرد: «این اقدام عملیاتی در راستای وظایف آنی قرارگاه عملیاتی منطقه سیستان و بلوچستان و در جهت خنثی‌سازی تهدید تروریستی فوری بود که با توجه به شواهد و مستندات بیش از پنجاه تروریست در این مکان در حال آماده‌سازی برای انجام اقدام تروریستی علیه ایران بودند که با اقدام به موقع نیروهای ایرانی ناکام ماندند.» امیرعبداللهیان با تاکید بر احترام جمهوری اسلامی ایران به حاکمیت و تمامیت ارضی کشور دوست، برادر و همسایه پاکستان اظهار داشت: «حاکمیت و تمامیت ارضی پاکستان قویاً مورد توجه ما هست و همکاری‌های دو کشور برای خنثی و نابود کردن اردوگاه‌های تروریستی در خاک پاکستان ضروری است.»
جلیل عباس‌جیلانی، وزیر امور خارجه پاکستان نیز در این گفت‌وگوی تلفنی با وزیر خارجه ایران با اشاره بر آرمان‌های مشترک دو کشور در مبارزه با تروریسم اظهار کرد: «نگرش مشترک در مبارزه با تروریسم هسته اصلی همکاری دو کشور است و پاکستان همواره بر روابط برادرانه و سازنده با ایران تاکید داشته و حق حاکمیت و تمامیت ارضی همواره مورد توجه جدی اسلام‌آباد است.» او همچنین با تاکید بر علاقه و احترام ویژه ملت و دولت پاکستان به جمهوری اسلامی ایران، بر توسعه مناسبات برادرانه در تمامی ابعاد میان دو کشور تاکید کرد و افزود: «ما دو همسایه دیرینه و مسلمان هستیم، تروریسم دشمن مشترک ماست و نباید به تروریست‌ها و دشمنان روابط تهران و اسلام‌آباد، اجازه سوءاستفاده داد. همکاری و برادری محور اصلی کار ماست.»
همچنین موسوی روز گذشته و پس از این تماس تلفنی، با انتشار پست دیگری در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: «ساعتی قبل وزرای خارجه ایران و پاکستان مکالمه تلفنی بسیار خوبی در جهت بازگشت روابط به سطح عالی داشتند. امیدوارم با کمک همکارم رحیم حیات‌قریشی (سفیر سابق پاکستان در ایران که هم‌اکنون معاونت امور منطقه‌ای وزارت خارجه این کشور را برعهده دارد) بتوانیم با بازگرداندن سفرا به پایتخت‌ها و سفرهای متقابل وزرای خارجه رکورد جدیدی در تنش‌زدایی برای دو کشور برادر و دوست در رکوردهای جهانی گینس ثبت کنیم.»
بیانیه‌های پاکستان پس از حمله به خاک ایران
بخش اطلاع‌رسانی نیروهای مسلح این کشور نیز در بیانیه‌ای، عملیات انجام‌شده را بر علیه مخفیگاه‌های تروریست‌هایی که مسئول انجام چند عملیات در این کشور بوده، اعلام کرد. در بیانیه مذکور، دو گروه با نام‌های «ارتش آزادی‌بخش بلوچستان» و «جبهه آزادی‌بخش بلوچستان» به‌عنوان اهداف این حمله معرفی شده‌اند. براساس این گزارش، پاکستانی‌ها برای حمله به خاک ایران از پهپادهای انتحاری و راکت استفاده کرده‌اند.
وزارت خارجه پاکستان، ساعاتی پس از حمله به نقاطی در حاشیه شهر سراوان بیانیه‌ای رسمی صادر کرد. براساس این بیانیه، عنوان عملیات مذکور «مرگ بر سرماچار»، هدف آن مخفیگاه‌های این گروه بوده و در طی آن چند نفر از تروریست‌ها کشته شده‌اند. در بخش دیگری از بیانیه وزارت خارجه پاکستان، آمده است: «پاکستان طی چند سال گذشته در تعاملات با ایران، همواره بر نگرانی‌های خود در خصوص پناهگاه‌های تروریست‌های پاکستانی که خود را سرماچار می‌نامند، در فضاهای خارج از قدرت حکومت در خاک ایران، تاکید کرده است.» در بیانیه وزارت خارجه پاکستان، اشاره‌ای به تلفات غیرنظامی این حمله که براساس گزارش‌ها توسط پهپاد و راکت انجام گرفته، نشده است.
پس از این اقدام نظامی، عالی‌ترین مقام‌های پاکستان بار دیگر به تنش ایجادشده میان تهران و اسلام‌آباد واکنش نشان دادند. عارف علوی، رئیس‌جمهور این کشور با صدور بیانیه‌ای ایران را کشور دوست و برادر پاکستان خواند، تروریسم را چالش مشترک دو کشور و راه‌حل مشکلات را گفت‌وگو و رایزنی دانست. در بخش دیگری از بیانیه علوی آمده است: «پاکستان به حاکمیت و تمامیت ارضی همه کشورها احترام کامل می‌گذارد و از سایر کشورها نیز انتظار دارد که قوانین بین‌المللی را نقض نکنند. پاکستان در مورد امنیت ملی و تمامیت ارضی خود مصالحه نخواهد کرد و تمام اقدامات لازم را برای دفاع از خاک خود انجام خواهد داد.»
واکنش‌های بین‌المللی
کشورهای دیگر، واکنش‌های متفاوتی نسبت به برخورد اخیر میان ایران و پاکستان نشان دادند. این واکنش‌ها از پیشنهاد میانجی‌گری تا اظهار تأسف و نگرانی را شامل می‌شود. وزارت‌خارجه چین، از دو طرف درخواست کرد که آرامش و خویشتن‌داری داشته باشند و از تشدید تنش جلوگیری کنند. آن‌طور که خبرگزاری فرانسه گزارش داده است، چین اعلام آمادگی کرده که در صورت خواست ایران و پاکستان، نقشی سازنده در کاهش تنش‌ها ایفا کند. مسکو در بیانیه‌ای، از اینکه مناسبات میان دو کشور عضو سازمان همکاری‌های شانگهای به این نقطه رسیده است، ابراز تأسف کرد. در بیانیه روسیه توصیه شده است که دو کشور هرگونه عملیات ضدتروریستی در خارج از قلمرو حاکمیتی خود را با توافق و هماهنگی میان خود انجام دهند.
سخنگوی اتحادیه اروپا از گسترش خشونت در خاورمیانه و جنوب آسیا، ابراز نگرانی کرد. پیتر استانو این اقدامات را بی‌ثبات‌کننده دانست و گفت، عملیات متقابل دو کشور، حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها را نقض میکند. سخنگوی این اتحادیه به نمایندگی از کشورهای اتحادیه اروپا، تنش‌های مرزی میان ایران و پاکستان را بسیار نگران‌کننده دانست و از همه بازیگران منطقه‌ای خواست که حداکثر خویشتن‌داری را به خرج دهند و ایران و پاکستان برای کاهش تنش، از مسیر دیپلماتیک استفاده کنند.
ترکیه دیگر کشوری بود که به تحولات روز گذشته و حمله متقابل پاکستان به خاک ایران واکنش نشان داد. وزارت خارجه این کشور، ایران، پاکستان و عراق را به آرامش و گفت‌وگو دعوت کرد و از آمادگی آنکارا برای حل و فصل مسائل منطقه‌ای خبر داد. در بیانیه آنکارا آمده است: «ما از افزایش تنش‌ها نگرانیم. اطمینان داریم که مسائل بین کشورها با توسل به شرایط سازمان ملل و حقوق بین‌المللی و با احترام به تمامیت ارضی کشورها با دوستی و برادری قابل حل است. آرزومندیم که همه مسائل با گفت‌وگو و همکاری و با تهدید نشدن بیشتر امنیت و ثبات منطقه‌ای حل شود.» علاوه بر این بیانیه، گفت‌وگوی تلفنی میان وزیر خارجه ترکیه و پاکستان و همچنین وزیر خارجه کشورمان برقرار شد. وزیر خارجه طالبان نیز با اظهارنظر در خصوص برخورد اخیر، ایران و پاکستان را به خویشتن‌داری دعوت کرد.
