کاهش ناترازی با تغییر ساعت؟ بررسی لایحه اخیر هیات دولت
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور که میراث‌دار ناترازی‌هاست قول داده که ظرف یکسال این ناترازی‌ها را رفع کند اما هر چه پیش می‌رویم شرایط ناگوارتر از پیش می‌شود.
پس از گذراندن زمستانی سخت، پر از تعطیلات به دلیل ناترازی انرژی و عذرخواهی رئیس‌جمهور به بهار و تابستانی سخت رسیده‌ایم. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور که میراث‌دار ناترازی‌هاست قول داده که ظرف یکسال این ناترازی‌ها را رفع کند اما هر چه پیش می‌رویم شرایط ناگوارتر از پیش می‌شود. این در حالی است که امسال به‌عنوان «سرمایه‌گذاری در تولید» نامگذاری شده اما اینطور که ناترازی‌ها جولان می‌دهد واهمه از سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد، چراکه صنایع برای تامین برق خود با مشکل روبه‌رو هستند. تعطیلی‌ها هم از آن دست تصمیماتی است که نه‌تنها مشکل صنایع را رفع نکرده، بلکه ضررهای بسیار زیادی به کشور تحمیل کرده است.
دولت تصمیم‌گیر تعیین ساعت رسمی
شاید به همین دلیل است که هیئت دولت در جلسه روز چهارشنبه خود تصمیم گرفتند لایحه دوفوریتی واگذاری اختیار تعیین ساعت رسمی کشور به دولت را تصویب کنند تا مدیریت مصرف انرژی را در فصل تابستان در دست بگیرند. در حقیقت اعضای دولت لایحه دوفوریتی واگذاری اختیار تعیین ساعت رسمی کشور به دولت را تصویب کردند.
این تصمیم در پی بررسی‌های فنی و نیاز به مدیریت بهتر مصرف انرژی، به‌ویژه در فصل تابستان اتخاذ شده است. تصویب این لایحه به دولت امکان می‌دهد؛ متناسب با شرایط روز و نیازهای شبکه برق، تصمیمات لازم را برای تغییر ساعت رسمی کشور بگیرد. در صورت تصویب نهایی این لایحه در مجلس، دولت می‌تواند به‌طور مؤثرتر در مدیریت مصرف انرژی و کاهش فشار بر شبکه برق در ساعات اوج‌بار اقدام کند.
تا پیش از مصوبه مجلس، هر ساله 6 ماه اول سال ساعت رسمی یک‌ساعت عقب کشیده می‌شد، اما در دولت سیزدهم ساعت‌های کاری نامشخص بود و سردرگمی عجیبی را در جامعه به وجود آورده بود. برخی از ادارات و ارگان‌ها ساعت 6 و برخی ساعت 7 یا 8 و بخش خصوصی تا ساعت 9 سرکار می‌رفتند و هر شب منتظر اعلام دولت برای آنکه بتوانند برای زندگی خود برنامهریزی کنند. مادران با مشکل روبه‌رو شده بودند چرا که باید ساعت 6 سرکار می‌رفتند و تا 7 و 8 مهدکودک‌ها و مدارس باز نبودند و فرزندان‌شان سرگردان ساعات دولت شده بودند. اما حالا دولت تغییر ساعت را در دست گرفته تا خود تصمیم بگیرد و جامعه را به سمت و سوی درستی سوق دهد.
صرفه‌جویی با تغییر ساعت رسمی کشور
مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل توانیر پس از تصویب این لایحه تاکید کرد: «تغییر ساعت حدود یک درصد و یا بیشتر از آن در اوج بار شبانه تاثیرگذار است. مجلس در اواخر سال ۱۴۰۱ تصمیم گرفت اختیار دولت در زمینه تغییر رسمی ساعت کشور را در اختیار بگیرد، از این رو دو سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ امکان تغییر رسمی ساعت کشور را نداشته‌ایم. برآورد شده که تغییر ساعت حدود یک درصد و یا بیشتر از آن در اوج بار شبانه تاثیرگذار است و شرکت مدیریت شبکه برق ایران برآورد کرده که معادل نیروگاه هزار مگاواتی اتمی بوشهر از محل تغییر ساعت رسمی کشور صرفه‌جویی شود.»
مدیرعامل توانیر افزود: «باتوجه به اینکه در شرایط ناترازی هستیم هیئت وزیران لایحه دوفوریتی را به تصویب رساند که با توجه به آن درخواست کرده که این اختیار مجدداً به دولت بازگردد تا هیئت وزیران بتواند در خصوص تغییر ساعت رسمی کشور تصمیم‌گیری کند.»
خسارت بیش از 10 میلیارد دلاری
علیرضا کلاهی‌صمدی، رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران در گفت‌وگو با هم‌میهن درباره تغییر ساعت توسط دولت، تاکید کرد: «قطعاً با تغییر ساعت صرفه‌جویی ایجاد می‌شود اما نمی‌دانم چرا نمایندگان مجلس اصرار دارند که علم و محاسبات را کنار بگذارند و با نگرش عقب‌مانده به این موضوع نگاه کنند؟ ما با ناترازی‌های جدی روبه‌رو هستیم که سالانه در بخش صنعت بالای 10 میلیارد دلار خسارت به کشور تحمیل می‌کند. حتی اگر بخشی از این ناترازی‌ها از این طریق (تغییر ساعت) جبران شود، باید این کار در دستور کار قرار گیرد.»
او افزود: «این کار را تمام دنیا انجام می‌دهند و نمی‌دانم مجلس چرا این اقدام تجربه شده را خراب کرد. طبیعتاً نه تغییر ساعت پاسخ تمام ناترازی‌هاست نه انرژی خورشیدی اما این راهکاری است که به کاهش ناترازی‌ها کمک می‌کند و راهکاری بدون دردسر است و مجلس یک تصمیم پرهزینه و بی‌فایده گرفته که معلوم نیست مبنا و اساس آن چیست.» کلاهی با اشاره به تصمیم دولت سیزدهم گفت: «همین که دولت قبل مجبور شد ساعت کارمندان را 6 صبح اعلام کند گویای تصمیم اشتباه است. با این تغییر ساعت شاهد حضور کارمندان ساعت 6 نیستیم.» رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران با اشاره به تصمیم مجلس، تاکید کرد: «باید توصیه شود که از تصمیمات پوپولیستی، نپخته و عوام‌فریبی دست بردارند و از کشور هزینه نکنند.»
مجلس تجدیدنظر می‌کند؟
فرهاد شهرکی، نماینده زابل و زهک و عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز در پاسخ به هم‌میهن گفت: «موضوع تغییر ساعت و اثر آن در صرفه‌جویی در کمیسیون مورد بررسی قرار نگرفته است. اما دو هفته پیش از مدیرعامل توانیر خواستم که گزارشی از صرفه‌جویی در انرژی با تغییر ساعت در نقاط مختلف کشور به من ارائه کند تا یک کار کارشناسی روی آن انجام دهیم.
باید به صورت متمرکز کشوری و به صورت علمی این تغییر ساعت‌ها را پیگیری کنیم تا آنچه به نفع کشور است را سرلوحه کار قرار دهیم.» او با اشاره به این که پس از مصوبه مجلس بی‌برنامگی و سردرگمی در کشور به وجود آمده است، افزود: «برداشت من این است که تغییر ساعت کشور، در مصرف برق تاثیر داشت که با توجه به مصوبه مجلس فعلاً این تغییر انجام نمی‌شود و دولت مجبور است با بخش‌نامه‌هایی این ساعات را تغییر دهد که سردرگمی‌هایی در کشور به وجود می‌آورد.»
به گفته عضو کمیسیون انرژی در مجلس؛ «تا زمانی که اطلاعات دو سال اخیر و سال‌های قبل (که ساعت به صورت اتوماتیک تغییر می‌کرد) را بررسی کنیم، نمی‌توانیم نظر کارشناسی اعلام کنیم. پس از این بررسی‌ها و در صورتی که اعداد و ارقام مناسب باشد، در فصل بهار یک طرح در این مورد به مجلس ارائه می‌کنیم. صحن مجلس با یک دیدگاه تخصصی و علمی قانع می‌شود مدلی ارائه کنیم که نیازی نباشد که هر استان یا ارگانی طبق بخشنامه ساعت کاری را تغییر دهد و سردرگمی ایجاد شود.»
فرهاد شهرکی در پاسخ به این سوال که با توجه به غیرقابل اتکا بودن آمار و ارقام دولت سیزدهم نگران نیستید گزارش اشتباه به مجلس ارائه شود؟ تاکید کرد: «مدیرعامل دولت سیزدهم هنوز تغییر نکرده و هیچ مزیتی برای او ندارد که اطلاعات دقیق را به مجلس ارائه نکند و اگر آمار اشتباهی ارائه کنند، بیشترین لطمه را خودشان می‌خورند که باید پاسخگوی مردم باشند.»
