عدم اطمینان فزاینده در اقتصاد جهان
ایران با داشتن دهها منطقه ویژه اقتصادی و آزاد تجاری–صنعتی توانسته است بستری مناسب برای جذب سرمایهگذاریهای باکیفیت فراهم کند. این مناطق با تسهیلات زیرساختی و دسترسی به بازارهای منطقهای ظرفیت بالقوهای برای افزایش تولید داخلی تقاضای مصرفی و صادرات بینالمللی دارند.
در جمع بیش از ۲۰تن از وزرای شرکتکننده در بیستوهشتمین «اجلاس سرمایهگذاری جهانی» که در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، برگزار شد؛ به این نکات اشاره کردم:
«تغییر پارادایم و اثر آن بر رابطه بین سیاست صنعتی و استراتژی ترویج سرمایهگذاری» نهتنها مسیر آینده اقتصاد جهانی را تعیین میکند، بلکه سرنوشت همکاریهای بینالمللی و کیفیت زندگی مردم در سراسر جهان را نیز شکل خواهد داد. اقتصاد جهانی در سالهای اخیر تحتتأثیر مشکلات متعددی قرار گرفته است. بحرانهای اقلیمی، تغییرات ژئوپلیتیک، نوسانات شدید در حوزه انرژی و نابرابریهای ناشی از ظهور فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی بلاکچین و انقلاب دیجیتال، تنها بخشی از این تحولات هستند. رشد اقتصاد جهانی که طبق دادههای بانک جهانی در دهه گذشته سالانه معمولاً کمتر از 5/3درصد بود، اکنون با عدماطمینانهای فزایندهای روبهرو شده است. رشد نابرابر میان اقتصادهای نوظهور و پیشرفته، افزایش تنشهای تجاری و کاهش سرعت زنجیرههای تأمین جهانی، به مسائلی اساسی برای تمام دولتها تبدیل شده است. اما در میان این چالشها، فرصتهای بیسابقهای نیز ظهور کردهاند. توجه به توسعه پایدار و اقتصاد سبز با سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر، افزایش تمایل به سرمایهگذاری در بازارهای نوظهور و تمرکز بر تحول دیجیتال، همگی زمینههای جدیدی برای رشد و همکاری جهانی ایجاد کردهاند.
اقتصاد ایران با برخورداری از منابع غنی طبیعی، معدنی و انرژی، جمعیت جوان و تحصیلکرده، موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز و شبکه گستردهای از زیرساختهای اقتصادی ظرفیت فوقالعادهای برای پاسخ به این چالشها و بهرهبرداری از این فرصتها دارد. ایران با دارابودن 10درصد ذخایر اثباتشده نفت و 15درصد ذخایر گاز طبیعی جهان و همچنین موقعیت ارتباطی بهعنوان کریدور شمال - جنوب و شرق - غرب میتواند نقشی کلیدی در تقویت زنجیرههای تأمین جهانی ایفا کند. بهعنوان مثال، تنها در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر، پتانسیل بسیار بالایی برای تولید برق خورشیدی و بادی در ایران وجود دارد که نهتنها میتواند نیاز داخلی را تأمین کند، بلکه به تقویت صادرات انرژی پاک به کشورهای منطقه نیز منجر میشود. ایران با تشکیل دولت «وفاق ملی» در داخل و تقویت جایگاه خود در مجامع خارجی از جمله صورت رسمی در سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس و همکاری نزدیک با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و همکاری با کشورهای همسایه و خلیجفارس به طور مستمر به دنبال ایجاد زمینههای همکاری مشترک بوده است. افزایش قدرت ایران در نظم جدید بینالمللی به ما این امکان را داده است که در حوزههایی همچون مبارزه با تغییرات اقلیمی، انتقال فناوری و سرمایهگذاریهای مشترک نقش فعالی ایفا کنیم. تحریمهای اقتصادی فقط برای ایران مضر نیستند؛ بلکه آسیبهای سیاسی و اقتصادی آن به کل اقتصاد منطقه و جهان سرایت کرده است. در همین زمینه، نقش دولتها در بهینهسازی کارکرد سازمانهای ترویج سرمایهگذاری، ترویج تجارت و مناطق ویژه اقتصادی حیاتی است. ایران با داشتن دهها منطقه ویژه اقتصادی و آزاد تجاری–صنعتی توانسته است بستری مناسب برای جذب سرمایهگذاریهای باکیفیت فراهم کند. این مناطق با تسهیلات زیرساختی و دسترسی به بازارهای منطقهای ظرفیت بالقوهای برای افزایش تولید داخلی تقاضای مصرفی و صادرات بینالمللی دارند.