ادعای امارات را به عنوان یک اختلاف هم به‌رسمیت نمی‌شناسیم
کوروش احمدی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل هم به‌هم‌میهن می‌گوید:«این ماجرا دو سیر یا روند متفاوت را طی کرده است تا به این موضع عجیب و بی‌معنی اتحادیه اروپا رسیده است. یک روند این بوده است که سه عضو دائمی شورای امنیت در دو سال گذشته از موضع امارات حمایت کرده‌اند. چین در دسامبر ۲۰۲۲ برای نخستین بار در یک بیانیه مشترک که در سطح سران چین و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس تدوین شده بود، از ادعای امارات حمایت و توصیه کرد که ایران و امارات از طریق مذاکره یا رجوع به محاکم بین‌المللی و بر مبنای قواعد بین‌المللی این اختلاف را حل و فصل کنند. در ژوئیه همان سال در بیانیه مشترک اجلاس وزرای خارجه شورای همکاری، روسیه نیز موضعی مشابه چین اتخاذ کرد.»
کوروش احمدی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل هم به‌هم‌میهن می‌گوید:«این ماجرا دو سیر یا روند متفاوت را طی کرده است تا به این موضع عجیب و بی‌معنی اتحادیه اروپا رسیده است. یک روند این بوده است که سه عضو دائمی شورای امنیت در دو سال گذشته از موضع امارات حمایت کرده‌اند. چین در دسامبر 2022 برای نخستین بار در یک بیانیه مشترک که در سطح سران چین و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس تدوین شده بود، از ادعای امارات حمایت و توصیه کرد که ایران و امارات از طریق مذاکره یا رجوع به محاکم بین‌المللی و بر مبنای قواعد بین‌المللی این اختلاف را حل و فصل کنند. در ژوئیه همان سال در بیانیه مشترک اجلاس وزرای خارجه شورای همکاری، روسیه نیز موضعی مشابه چین اتخاذ کرد.»
او اضافه می‌کند:«بعد از این مواضع روسیه و چین که کشورهای دوست ایران در جامعه بین‌المللی محسوب می‌شوند، آمریکا هم برای نخستین بار در سپتامبر 2023 موضع مشابهی را در بیانیه مشترک با شورای همکاری خلیج‌فارس اتخاذ کرد. به همین دلیل احتمال اتخاذ مواضع مشابه از سوی اتحادیه اروپا دور از ذهن نبود. البته این اتحادیه در فوریه 2022 در گزارش «دو رئیس» بعد از یکی از اجلاس‌های مشترک اتحادیه اروپا و شورای همکاری در سطح وزرای خارجه به نوعی موضع امارات را مورد حمایت قرار داده بودند. البته با این توضیح که «گزارش دو رئیس» به لحاظ حقوقی نسبت به «بیانیه مشترک» سند کم‌ارزش‌تری محسوب می‌شود. مطابق با این روند یا سیر اول به نظر می‌آمد که اتحادیه اروپا هم دیر یا زود موضعی مشابه مواضع روسیه، چین و اروپا اتخاذ می‌کند.»
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل تاکید می‌کند که بنابراین اگر موضع اتحادیه اروپا هم مشابه مواضع چین، روسیه و آمریکا می‌بود تعجب چندانی نداشت:«متاسفانه امارات طی سال‌های اخیر تلاش‌های بسیاری کرده و با استفاده از ضعف‌های دیپلماتیک و نوع خاص سیاست خارجی ایران و ضعف موقعیت‌های ژئوپلیتیک ایران توانست ادعاهای باطل خود را پیش ببرد.
اما در سیر دوم باید به مسئله اوکراین اشاره کرد. یعنی آنچه باعث شد که موضع اروپا به این میزان شدید، غیرمنطقی و عاری از هرگونه عقلانیت و منطق شود، مسئله اوکراین است. ابتدا ایران متهم شد به اینکه پهپاد در اختیار روسیه گذاشته است و اخیراً هم این اتهام به ایران وارد شده که موشک بالستیک در اختیار این کشور قرار داده است. اتحادیه اروپا به‌طور کلی در ارتباط با جنگ اوکراین مواضع بسیار سختی دارد و در این رابطه اخیراً هم سه شرکت هواپیمایی ایران توسط اتحادیه هدف تحریم قرار گرفتند. بنابراین شدت و تندی موضع اتحادیه اروپا درباره جزایر سه‌گانه ایرانی را باید در ارتباط با این سیر دوم مورد بررسی قرار داد.»
ضرورت سیاست خارجی متوازن
او به این موضوع اشاره می‌کند که بدون اینکه موضوع در یک دادگاهی بین‌المللی مورد بررسی قرار گرفته باشد، بدون ارائه سند و مدرکی اتحادیه اروپا، ایران را اشغالگر نامیده و از ایران خواسته است که به تجاوز به امارات و نقض اصول منشور ملل متحد خاتمه دهد؛ موضعی که بسیار عجیب است:«وقتی کشور یا مجموعه‌ای مانند اتحادیه اروپا در موضع تقابل و دشمنی قرار می‌گیرد اظهارات و موضع‌گیری‌هایی چنین شدید و غیرمنطقی هم می‌تواند اتخاذ کند که البته ممکن است برخی آثار حقوقی و سیاسی هم به دنبال داشته باشد.
این ادعاها البته مردود است و از سوی مقامات ایران نیز مردود اعلام شده است. اما راهکار ایران در میان‌مدت و بلندمدت، باید حول اتخاذ یک سیاست‌خارجی متوازن و ارتباط با همه مناطق جهان بگردد. داشتن برنامه و طرح‌های سیاسی برای برون‌رفت از مشکلات عمومی سیاست خارجی‌اش باید راهکار ایران باشد. یعنی ایران باید برای همه مسائل و بحران‌های موجود راه‌حل سیاسی ارائه کند و این راه‌حل‌ها را مبنای مذاکرات قرار دهد. به بیان دیگر، ایران باید برای دیپلماسی اصالت قائل شود. در صورت در پیش‌گرفتن چنین راه‌ها و تفاهم با همه مناطق جهان از بروز چنین رخدادهایی پیشگیری می‌شود.»
احمدی با اشاره به حمایت 5 عضو شورای امنیت از مواضع امارات می‌گوید:«کشورها سعی می‌کنند در مسائل ارضی و مرزی یکدیگر دخالت نکنند اما امروزه متاسفانه به دلیل موقعیت نامناسبی که در روابط بین‌الملل داریم، هر کشوری به خود اجازه داده که در موضوع جزایر مداخله کند و در کنار طرف مقابل ما بایستد.
موضع ما این است که سه‌جزیره براساس همه شواهد و اسناد تاریخی بخش قطعی و لایتجزای قلمرو ایران بوده و خواهد بود و ایران به هیچ‌عنوان این موضوع را حتی به عنوان یک اختلاف به رسمیت نمی‌شناسد؛ چه رسد به اینکه توصیه شود که برای تصمیم‌گیری در این باره به دادگاه بین‌المللی مراجعه کنیم.»
او تاکید می‌کند:«اتحادیه اروپا ایران را اشغالگر نامیده و می‌گوید جزایر متعلق به امارات است. این موضعی بسیار افراطی است. اما آنهایی که خواهان رفع این اختلاف از طریق مراجعه به دادگاه‌های بین‌المللی هستند هم در واقع به حمایت از موضع امارات می‌پردازند.»
