دیتاسنترها برق را میبرند
در هممیهن بینالملل مبحث کلیدی تأمین انرژی مورد نیاز زیرساختهای AI را با تمرکز بیشتر بر حیاتی شدن این موضوع در تعاملات اقتصادی و سیاسی و صنعتی آمریکا، پیگیری کرده و میکنیم. پس از مطلبی که درباره ابعاد خاص اقتصادی و سیاسی این موضوع در CNBC منتشر شد، این رسانه در مطلب تازه به رشد دیتاسنترها در آمریکا با نگاه جدی به وضعیت افزایش دامنه آنها و تغییرات تولید و مصرف و قیمت برق برای مردم پرداخته است. این مطلب برای درک نوع خاص و متد تحلیل اقتصاد سیاسی انرژی هوش مصنوعی، مفید فایده است.
این آن چیزی است که برای قبوض برق در ایالتهایی با بیشترین تعداد مراکز داده رخ داده است: قیمت برق افزایش یافته است و خشم رأیدهندگان شدت گرفته است و مراکز داده صنعت هوش مصنوعی با نزدیک شدن انتخابات میاندورهای ایالات متحده بیش از پیش هدف سرزنش قرار گرفته است.
بر اساس اعلام اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده میانگین قبوض برق خانگی در ماه اوت نسبت به دوره مشابه سال قبل در سراسر کشور 6 درصد افزایش یافته است.
دلایل افزایش قیمتها پیچیده است و در مناطق مختلف تفاوت دارد اما در دستکم سه ایالت با تمرکز بالای مراکز داده قبوض برق در آن دوره بسیار سریعتر از میانگین ملی بالا رفته است و قیمتها برای نمونه در ویرجینیا 13 درصد و در ایلینوی 16 درصد و در اوهایو 12 درصد جهش کرده است.
شرکتهای فناوری و آزمایشگاههای هوش مصنوعی مراکز دادهای ساختهاند که در برخی موارد یک گیگاوات یا بیشتر برق مصرف کرده است و این مقدار معادل مصرف بیش از 800000 خانه و در عمل برابر اندازه یک شهر محسوب شده است.
ویرجینیا بالاترین تراکم مراکز داده در جهان را دارد و دموکرات ابیگیل اسپنبِرگِر در انتخابات اخیر فرمانداری این ایالت با اختلاف چشمگیر پیروز شده است و کارزار او بر هزینههای زندگی متمرکز بوده است و اسپنبرگر بخشی از تقصیر افزایش قیمت برق را متوجه مراکز داده کرده است و وعده داده است شرکتهای فناوری «هزینه خود را بپردازند و سهم عادلانه خود را از هزینههای رو به افزایش تأمین کنند.»
رقابت فرمانداری میتواند نشانهای از بادهای سیاسی نامساعد برای گسترش مراکز داده صنعت هوش مصنوعی باشد زیرا تنها یک سال تا انتخابات میاندورهای باقی مانده است و دموکراتها مسئله استطاعتپذیری را محور اصلی خود قرار دادهاند و در واشینگتن برخی از سناتورهای دموکرات رابطه نزدیک دانلد ترامپ با رهبران شرکتهای بزرگ فناوری و آزمایشگاههای هوش مصنوعی را هدف قرار دادهاند.
سناتور ریچارد بلومنتال از کنتیکت و سناتور برنی سندرز از ورمونت این هفته آنچه را «معاملات شیرین کاخ سفید با شرکتهای بزرگ فناوری» توصیف کردهاند هدف قرار دادهاند و دولت را به ناکامی در محافظت از مصرفکنندگان در برابر «وادار شدن به یارانهدهی برای هزینه مراکز داده» متهم کردهاند.
آبراهام سیلورمن که از سال 2019 تا 2023 بهعنوان مشاور حقوقی هیئت خدمات عمومی نیوجرزی در دولت دموکرات فیل مورفی خدمت کرده است گفت «واکنش منفی علیه فناوری واقعی است.»
سیلورمن که اکنون پژوهشگر دانشگاه جانز هاپکینز است گفت «مراکز داده همیشه همسایگان خوبی نیستند زیرا پر سر و صدا هستند و میتوانند آلاینده باشند و جوامع زیادی بهویژه در مناطقی با تراکم بسیار بالای مراکز داده دیگر مراکز بیشتری نمیخواهند.»
ویرجینیا و اوهایو و ایلینوی
بررسی پنج ایالت برتر در حوزه مراکز داده میتواند به تفکیک سیاست از واقعیتهای قیمت برق کمک کند.
ویرجینیا و ایلینوی و اوهایو از جمله این ایالتها هستند و عمدتا تحت پوشش همان اپراتور شبکه یعنی PJM Interconnection قرار دارند و PJM بزرگترین شبکه برق در ایالات متحده است و به بیش از 65 میلیون نفر در 13 ایالت از جمله نیوجرزی که سیلورمن به هیئت خدمات عمومی آن مشاوره داده است خدمات ارائه کرده است.
شبکه PJM با عدم توازن عمده میان تقاضا و عرضه روبهرو است و این شبکه برای تضمین قابلیت اطمینان شبکه مزایدههایی برای تأمین ظرفیت برق از نیروگاهها برگزار میکند و مزایده سال 2024 تا 2025 صورتحسابی 2.2 میلیارد دلاری ایجاد کرده است و این صورتحساب برای سال 2025 تا 2026 با جهشی بیش از 500 درصد به 14.7 میلیارد دلار رسیده است.
یک نهاد مستقل ناظر بر این مزایدههای PJM اعلام کرده است که تقاضای مراکز داده چه واقعی و چه پیشبینیشده 9.3 میلیارد دلار یا 63 درصد از کل هزینه ظرفیت برق سال 2025 تا 2026 را تشکیل داده است و در تازهترین مزایده نیز قیمتها با افزایش 10 درصدی به 16.1 میلیارد دلار رسیده است.
شرکت Monitoring Analytics در گزارش ماه ژوئن خود گفته است «رشد بار مصرفی مراکز داده دلیل اصلی شرایط اخیر و مورد انتظار بازار ظرفیت بوده است از جمله رشد کل بار پیشبینیشده و توازن فشرده عرضه و تقاضا و قیمتهای بالا.»
سیلورمن گفت این قیمتهای ظرفیت در نهایت به قبوض مصرفکنندگان منتقل شده است و بار مصرفی مراکز داده در PJM همچنین بر قیمتها در ایالتهایی مانند نیوجرزی اثر گذاشته است که در زمره رهبران این صنعت نیستند و قیمتها در این ایالت نسبت به سال گذشته حدود 20 درصد جهش کرده است و دموکرات مایکی شریل در بخشی از مسیر پیروزی در انتخابات فرمانداری این ایالت وعده داده است افزایش قبوض برق را متوقف کند.
سیلورمن درباره اثر مراکز داده بر قیمت ظرفیت گفت «این یکی از اجزای بسیار بزرگ بحران استطاعتپذیری است که اکنون تجربه کردهایم.»
سیلورمن گفت دلایل دیگری نیز برای افزایش قیمت برق وجود دارد زیرا شبکه برق در حال پیر شدن است و به ارتقا نیاز دارد و هزینه ساخت خطوط انتقال جدید در دورهای از تورم گسترده با افزایش دو رقمی روبهرو شده است.
شرکتهای خدماتی همچنین به رشد تقاضا اشاره کردهاند و این رشد ناشی از گسترش تولید داخلی و الکتریکی شدن گسترده اقتصاد از جمله خودروهای برقی و استفاده از پمپهای حرارتی برقی در برخی مناطق بوده است.
اگرچه برخی دموکراتها کاخ سفید را مقصر دانستهاند اما شرایطی که باعث افزایش قیمت برق در منطقه PJM شده است پیش از آغاز دوره دوم دولت ترامپ ایجاد شده است.
سیلورمن گفت روند PJM برای وارد کردن ظرفیت برق جدید «از هم پاشیده است» زیرا یارانههای مالیاتستانی در قانون کاهش تورم موجب هجوم پروژههای انرژی تجدیدپذیر منتظر اتصال به شبکه شده است و PJM برای رسیدگی به این درخواستها با مشکل مواجه شده است و در برخی موارد پنج سال طول کشیده است.
نهاد ناظر PJM گفته است که شبکه بدون مراکز داده نیز احتمالا با تأمین برق محدود روبهرو میشد اما رشد تقاضا کندتر بود و زمان بیشتری برای واکنش بازار فراهم میکرد.
این نهاد رشد سریع بار مصرفی ناشی از مراکز داده را «بیسابقه» توصیف کرده است و گفته است «گفتن اینکه نتایج بازار ظرفیت صرفا بازتاب عرضه و تقاضا است گمراهکننده است.»
ترامپ وعده داده بود در نخستین سال حضور خود در کاخ سفید قیمت برق را نصف کند اما این اتفاق رخ نداده است و با توجه به تنگنای عرضه و تقاضا در سالهای آینده نیز رخ نخواهد داد.
راب گراملک رئیس شرکت مشاوره Grid Strategies گفت «بهسختی میتوان تصور کرد قبوض برق در این دهه کاهش پیدا کند.»
تگزاس و کالیفرنیا
در ایالتهای دیگر رابطه میان افزایش قیمت برق و مراکز داده کمتر روشن بوده است زیرا تگزاس برای نمونه پس از ویرجینیا دومین ایالت در تعداد مراکز داده است و بیش از 400 مرکز دارد اما قیمتها در این ایالت در ماه اوت نسبت به سال گذشته حدود 4 درصد افزایش یافته است و این افزایش کمتر از میانگین ملی بوده است.
تگزاس شبکه مستقل خود یعنی ERCOT را اداره کرده است و طبق یک گزارش فوریه 2024 از Brattle Group این شبکه فرایندی نسبتاً سریع دارد و میتواند در حدود سه سال ظرفیت برق جدید را به شبکه متصل کند.
در همین حال کالیفرنیا سومین ایالت در تعداد مراکز داده و دومین ایالت در بالاترین قیمت برق خانگی بوده است و قیمت برق خانگی در این ایالت تقریبا 80 درصد بالاتر از میانگین ملی بوده است اما قیمتها در ایالت طلایی در ماه اوت 2024 نسبت به دوره مشابه سال قبل حدود 1 درصد افزایش داشته است و این افزایش بسیار کمتر از میانگین کشوری بوده است.
یکی از دلایل بالا بودن نرخ برق در کالیفرنیا هزینههای مربوط به پیشگیری از آتشسوزی جنگلی بوده است و شرکت PG&E بهعنوان بزرگترین شرکت خدماتی ایالت در ماه مارس اعلام کرده است که انتظار دارد نرخها در سال جاری ثابت بماند زیرا هزینههای مرتبط با پیشگیری از آتشسوزی از قبوض مشتریان خارج شده است.