مقصران شکست مذاکرات صلح/کاخ سفید اروپایی‌ها را به تخریب نتایج مذاکرات پایان جنگ اوکراین متهم می‌کند
رئیس‌جمهور آمریکا در دوران تبلیغات انتخاباتی مدعی شده بود که پس از بازگشت به کاخ سفید می‌تواند ظرف ۲۴ ساعت به جنگ میان روسیه و اوکراین پایان دهد.
رئیس‌جمهور آمریکا در دوران تبلیغات انتخاباتی مدعی شده بود که پس از بازگشت به کاخ سفید می‌تواند ظرف ۲۴ ساعت به جنگ میان روسیه و اوکراین پایان دهد. این وعده او به سرانجام نرسید و حالا شکست‌های پی در پی دولت او برای پایان دادن به جنگ باعث شده تا کاخ سفید در پی معرفی مقصران این شکست باشد.
دو هفته بعد از نشست رؤسای‌جمهور آمریکا و روسیه، در حالی که هیچ پیشرفت ملموسی در پرونده اوکراین دیده نمی‌شود و امیدی برای پایان این جنگ در کوتاه‌مدت وجود ندارد، مقام‌های آمریکایی تلاش می‌کنند تا اروپا را به عنوان مقصر به نتیجه نرسیدن مذاکرات صلح معرفی کنند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز جمعه ۱۵ آگوست در حالی مذاکرات و گفت‌وگوهایشان در آلاسکا را به پایان رساندند که ترامپ درباره نتایج این مذاکرات به فاکس‌نیوز گفت «پیشرفت زیادی» در گفت‌وگوها حاصل شد و تأکید کرد که در حال حاضر روسیه و آمریکا «در مسیر درستی» برای دستیابی به صلح قرار دارند.
این ادعاها در شرایطی مطرح شده بود که بسیاری از کارشناسان معتقد بودند عدم افشای جزئیات مذاکرات آمریکا و روسیه و اشاره نکردن ترامپ به جزئیات پیشرفت‌هایی که مدعی آن بود، به معنای آن است که نباید انتظار گشایشی در موضوع جنگ اوکراین از مذاکرات آلاسکا داشت. فیلیپ گوردون، مشاور امنیت ملی کامالا هریس در پستی که در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) منتشر شد، نوشت: «ترامپ نمی‌توانست با خواسته‌های پوتین موافقت کند، اما همزمان نمی‌توانست اعتراف کند که این نشست یک شکست بوده است؛ بنابراین توافق کردند که تظاهر کنند پیشرفتی حاصل شده.» به نوشته او، در پایان روشن شد تنها چیزی که ترامپ برای عرضه داشت این بود که به اوکراین توصیه کند که «توافق کند.»
سه روز بعد از دیدار با رئیس‌جمهور روسیه، دونالد ترامپ در کاخ سفید میزبان رئیس‌جمهور اوکراین و تعدادی از رهبران اروپایی بود تا ضمن آگاه کردن آنها از نتایج مذاکرات آمریکا و روسیه، از اوکراین و اروپا نیز بخواهد با عقب‌نشینی از برخی مواضع، صلح را ممکن سازند.
ترامپ در دیدار با اروپایی‌ها مدعی شد که پوتین در نشست آلاسکا با اعطای تضمین‌های امنیتی از سوی کشورهای غربی به اوکراین موافقت کرده است. ساعاتی بعد از اظهارات ترامپ، وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای تأکید کرد که مسکو هر سناریویی را که در آن اعضای ناتو نیروهایشان را در اوکراین مستقر کنند، رد می‌کند.
مقصران جدید
حالا درحالی‌که بیش از دو هفته از این گفت‌وگوها می‌گذرد، تعدادی از مقام‌های ارشد کاخ سفید به اکسیوس گفته‌اند که باور دارند رهبران اروپایی در انظار عمومی از تلاش‌های ترامپ برای پایان دادن به جنگ در اوکراین حمایت می‌کنند اما به طور مخفیانه می‌کوشند تا مانع از به نتیجه رسیدن این تلاش‌ها شوند. اکسیوس نوشته که مقام‌های آمریکایی معتقدند این رهبران اروپایی هستند که اوکراین را از پذیرش خواسته‌های سرزمینی روسیه که از جمله شروط مسکو برای پایان دادن به جنگ به شمار می‌روند، باز می‌دارند.
یک مقام ارشد کاخ سفید در این باره گفت: «اروپایی‌ها نمی‌توانند با ایجاد انتظارات غیرمنطقی جنگ را طولانی کنند و همزمان انتظار داشته باشند که ایالات متحده هزینه آن را بپردازد.» به گفته او، «اروپا با طولانی کردن جنگ، یک پیروزی قاطع و مسلم را با شکست عوض خواهد کرد.»
روایت کاخ سفید این است که اروپایی‌ها که پس از روی کار آمدن دولت ترامپ و متفاوت شدن حمایت‌های آمریکا از کی‌یف به اصلی‌ترین حامیان اوکراین تبدیل شده‌اند، مقام‌های اوکراینی را تحت فشار گذاشته‌اند تا برای دستیابی به «توافق بهتر» مقاومت کنند. به باور آمریکایی‌ها، به جز تعداد محدودی از کشورهای اروپایی شامل بریتانیا و فرانسه، باقی کشورها بدون اینکه هزینه‌ای بپردازند، از ادامه جنگ حمایت می‌کنند و انتظار دارند آمریکا هزینه جنگ را بپردازد.
یک مقام آمریکایی معتقد است: «اروپایی‌ها همچنان در دنیای قصه‌ها سیر می‌کنند و واقعیت‌ها را نادیده می‌گیرند.»
اروپایی‌ها چه می‌گویند؟
مقام‌های ارشد اروپایی در هفته‌های اخیر از یک سو از مخالفت مستقیم با رئیس‌جمهور آمریکا اجتناب می‌کنند و از سوی دیگر با اظهاراتشان تلویحاً می‌گویند که حاضر به عقب‌نشینی از برخی مواضع‌شان نیستند.
بلومبرگ روز دوشنبه ۱ سپتامبر در گزارشی نوشت که کشورهای اروپایی در حال تدوین «طرح‌های دقیقی» برای اعزام نیروهای نظامی به اوکراین به عنوان بخشی از تضمین‌های امنیتی هستند. این طرح‌ها در صورت دستیابی به یک توافق صلح برای پایان دادن به جنگ ناشی از تهاجم روسیه، به اجرا در خواهند آمد.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در مصاحبه‌ای با روزنامه «فایننشال‌تایمز» که روز یکشنبه منتشر شد، گفت که «نقشه راه روشنی» برای اعزام احتمالی نیروها پس از جنگ وجود دارد و ترامپ با تضمین «حضور آمریکایی» با ماهیتی نامشخص برای کمک به حفظ صلح موافقت کرده است.
این در حالی است که رئیس‌جمهور آمریکا در روز ۱۹ آگوست به فاکس‌نیوز گفته بود که نیروهای آمریکایی را به اوکراین اعزام نخواهد کرد؛ نکته‌ای که دیگر اعضای دولت او نیز بارها تکرار کرده‌اند.
فون در لاین در مصاحبه خود با فایننشال‌تایمز گفت که ترامپ «به ما اطمینان داد که به عنوان یک نیروی پشتیبان» برای آنچه او اعزام نیروی چندملیتی خواند، «نوعی حضور آمریکایی وجود خواهد داشت.» دولت ترامپ پیش از این اشاره کرده بود که نقش ایالات متحده در ارائه تضمین امنیتی به اوکراین می‌تواند در حد هماهنگی باشد و نه اعزام نیروهای پیاده.
کرملین پیش از این، ایده حضور نیروهای اروپایی یا ناتو در اوکراین را به عنوان بخشی از هرگونه توافق صلح رد کرده بود. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اخیراً گفت که کرملین «نگرشی منفی» نسبت به بحث در مورد چنین حضور نظامی غربی دارد و مدعی شد که اساساً، این مداخله ناتو بود که به آغاز جنگ منجر شد.
کارشناسان می‌گویند بدون حل و فصل مسئله تضمین‌های امنیتی، عملاً پایان جنگ معنا ندارد و حتی در صورت توقف جنگ، مناقشه اوکراین مناقشه‌ای بی‌پایان خواهد بود که هر زمان امکان تبدیل شدن دوباره آن به جنگ وجود دارد.
ویلیام تیلور جونیور، سفیر سابق ایالات متحده در اوکراین در این باره به نیویورک‌تایمز گفت: «برای اوکراینی‌ها مهم نیست که ترامپ بگوید می‌توانید روی من حساب کنید. آنها به چنین تضمین‌هایی که در آینده نتوان روی آن حساب کرد علاقه‌مند نیستند.» او افزود: «کی‌یف خواهان یک تضمین سیاسی نیست که بتوان آنها را با وعده راضی کرد. تضمین سیاسی، امنیتی را که مدنظر آن‌هاست برایشان فراهم نمی‌کند.»
آندری کوزیرف، وزیر امور خارجه پیشین روسیه هم با اشاره به نامعتبر بودن تعهدات حقوقی و سیاسی، پیرامون این موضوع در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «روسیه تعهدات قانونی زیادی را پذیرفته و متعهد شده بود که به تمامیت ارضی اوکراین و مرزهای به‌رسمیت شناخته‌شده این کشور احترام بگذارد. این موضوع به‌طور خاص در معاهده‌ای که در سال ۲۰۰۳ میان روسیه و اوکراین توسط خود پوتین به امضا رسیده بود قابل رؤیت است اما همین معاهده هم با تجاوزی که در سال ۲۰۱۴ آغاز شد، نقض شد.»
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان هم می‌گوید که خود را از نظر ذهنی برای طولانی شدن جنگ روسیه علیه اوکراین آماده می‌کند و «هیچ توهمی» درباره تمایل مسکو برای پایان دادن به جنگ در شرایط فعلی ندارد. به نوشته یورونیوز، او روز یکشنبه ۳۱ آگوست در گفت‌وگو با شبکه «زد دی اف» تأکید کرد هنوز امیدش را به آتش‌بس یا توافق صلح از دست نداده است، اما نه به قیمت اینکه اوکراین تسلیم شود.
صدراعظم آلمان در ادامه این گفت‌وگو گفت: «شما می‌توانید فردا جنگ را تمام کنید اگر اوکراین تسلیم شود، عقب‌نشینی کند و استقلالش را از دست بدهد. اما این می‌تواند باعث شود مسکو برای حمله به کشور دیگری جسورتر شود. این گزینه روی میز نیست.» صدراعظم آلمان همچنین تصریح کرد که گفت‌وگوهای جاری با متحدان، مربوط به اعزام نیروهای زمینی غربی به اوکراین نیست، بلکه درباره تضمین‌های امنیتی احتمالی برای تقویت موقعیت اوکراین پس از یک آتش‌بس آینده است. او گفت: «در حال حاضر هیچ‌کس درباره نیروهای زمینی در اوکراین صحبت نمی‌کند.»
ناکامی ریشه‌دار
پیش‌تر آمریکایی‌ها در چند مرحله اوکراین را به عنوان مقصر به نتیجه نرسیدن مذاکرات صلح معرفی کرده بودند. ترامپ در فوریه ۲۰۲۵ در نشستی خبری مدعی شد که کی‌یف «مسئول و مقصر» جنگ و تداوم آن در اوکراین است. رئیس‌جمهور آمریکا و جی‌دی ونس، معاون او در نشستی با رئیس‌جمهور اوکراین در کاخ سفید او را به شدت تحقیر کردند.
ونس در این نشست گفت: «شما در موقعیت خوبی نیستید و کارتی در دست ندارید. شما با زندگی میلیون‌ها نفر بازی می‌کنید. شما با جنگ جهانی سوم قمار می‌کنید و کاری که شما انجام می‌دهید بسیار بی‌احترامی به آمریکا است.» رئیس‌جمهور آمریکا یک بار دیگر در ماه آوریل ولودیمیر زلنسکی را مسئول آغاز جنگ با روسیه دانست و افزود که زلنسکی به اندازه پوتین مسئول «میلیون‌ها نفر کشته» در جنگ اوکراین است.
با این حال، مجموعه تحولات نشان می‌دهد که موانع مهم و حل‌نشده‌ای در برابر تلاش‌ها برای پایان جنگ قرار دارند و پایان جنگ بدون حل و فصل آنها ممکن نیست. ایالات متحده از ژانویه امسال و با بازگشت ترامپ به کاخ سفید سیاست خود را در قبال جنگ اوکراین تغییر داد. آمریکا که در دوره ریاست‌جمهوری بایدن از حمایت نظامی و اقتصادی از اوکراین «تا هر زمانی که جنگ به طول بینجامد» صحبت می‌کرد، در دوره ترامپ از همراهی با باقی کشورهای عضو گروه ۷ برای اعمال تحریم‌های بیشتر از روسیه خودداری کرد و اوکراین را تحت فشار قرار داد تا با عقب‌نشینی از خطوط قرمز خود، شرایط را برای پایان جنگ مهیا کند. در پی این فشار‌ها اوکراین پذیرفت که در صورت توقف جنگ از تلاش نظامی برای بازپس‌گیری مناطقی که در حال حاضر تحت اشغال روسیه قرار دارد خودداری کند.
همچنین کی‌یف حاضر شد در ازای دریافت تضمین معتبر پس از پایان جنگ از کوشش برای پیوستن به ناتو دست بردارد. اوکراین همچنین برای حفظ حمایت‌های آمریکا توافقی با ایالات متحده به امضا رساند که بر اساس آن تا سال‌ها شرکت‌های آمریکایی تنها بهره‌برداران بخش عمده‌ای از منابع معدنی کمیاب اوکراین خواهند بود. به‌رغم این عقب‌نشینی‌ها، روسیه در گفت‌وگو با ایالات متحده و بعد از آن گفت‌وگوهای مستقیم با اوکراین نه‌تنها آنها را برای پایان جنگ کافی ندانست بلکه ضمن حفظ خواسته‌های حداکثری خود بر فشار حملات در میدان جنگ افزود تا اوکراین مجبور به پذیرش تمام و کمال شروط مسکو شود.
این وضعیت باعث شد تا دونالد ترامپ بخواهد از ابزارهای دیگری برای اعمال فشار بر روسیه و پایان دادن به جنگ استفاده کند. رئیس‌جمهور ایالات‌متحده در دیدار با مارک روته، دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) گفت که به روسیه تنها ۵۰ روز مهلت می‌دهد تا برای پایان دادن به جنگ، با اوکراین به توافق برسد. ترامپ روز سه‌شنبه ۲۹ جولای هم به روسیه هشدار داد که اگر تا ۸ آگوست نشانه‌ای از پیشرفت در گفت‌وگوهای صلح ظاهر نشود، ایالات متحده با اعمال تعرفه روسیه را تنبیه خواهد کرد.
برای آمریکا روشن بود که ابزار تعرفه برای وارد آوردن فشار بر مسکو کافی نیست و در همین راستا نیز روز پنجشنبه ۷ آگوست، یک روز مانده به پایان ضرب‌الاجل ترامپ به روسیه، آمریکا تعرفه‌های تنبیهی علیه هند، یکی از اصلی‌ترین مشتریان نفت روسیه را به ۵۰ درصد افزایش داد.
بی‌نتیجه ماندن مذاکرات آلاسکا نشان داد که رویکرد ترامپ اشتباه بوده و اعمال فشار بر طرفین بدون توجه به خواسته‌ها و منافع طرفین درگیر نمی‌تواند زمینه پایان جنگ را فراهم کند. با این حال، مقام‌های آمریکایی همچنان به تهدیدهای لفظی علیه مسکو می‌پردازند. اسکات بسنت وزیر خزانه‌داری آمریکا در گفت‌وگو با شبکه فاکس‌نیوز اعلام کرد که دولت ترامپ در حال بررسی تحریم‌های جدید علیه روسیه است.
این تهدید پس از آن مطرح شد که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، حملات خود به اوکراین را با وجود مذاکرات صلح تشدید کرده است. بسنت گفت: فکر می‌کنم همه گزینه‌ها روی میز است. رئیس‌جمهور پوتین، از زمان دیدار تاریخی در آنکوریج، از زمان تماس تلفنی- زمانی که رهبران اروپایی و رئیس‌جمهور اوکراین ولودیمیر زلنسکی در کاخ سفید بودند- دقیقاً برخلاف آنچه که گفته بود می‌خواهد انجام دهد، عمل کرده است. در واقع، او به شکلی مشمئزکننده و نفرت‌انگیز، بمباران را افزایش داده است.» «بنابراین فکر می‌کنم با ریاست‌جمهوری ترامپ، همه گزینه‌ها روی میز است و ما این هفته آنها را به دقت بررسی خواهیم کرد.»
آمریکایی‌ها هم خوش‌بین نیستند
ادعاهای ترامپ در خصوص پایان دادن به جنگ در ۲۴ ساعت و بعدتر پیشرفت‌های بزرگ در مذاکرات، در حالی مطرح می‌‌شود که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند، بخش اعظمی از شهروندان آمریکایی به این خوش‌بینی‌ها باور ندارند و فکر نمی‌کنند که جنگ در کوتاه‌مدت پایان خواهد یافت.
بر اساس آخرین نظرسنجی گالوپ که در نیمه اول آگوست انجام و نتایج آن به تازگی منتشر شده، دوسوم از آمریکایی‌ها نسبت به دستیابی به توافقی میان روسیه و اوکراین برای پایان دادن به جنگ، یا بسیار بدبین (۲۲درصد) یا تا حدی بدبین (۴۵درصد) هستند، در حالی که ۳۱درصد در این مورد خوش‌بین‌اند. این بدبینی در میان گروه‌های سیاسی اصلی ایالات متحده مشترک است، اگرچه جمهوری‌خواهان (۵۷درصد) کمتر از دموکرات‌ها (۷۸درصد) و مستقل‌ها (۶۹درصد) بدبین هستند.
اکثر آمریکایی‌ها همچنان جنگ را در وضعیت بن‌بست می‌بینند؛ ۶۶درصد معتقدند هیچ‌یک از طرفین در حال پیروزی نیست، در حالی که ۲۳درصد معتقدند روسیه در حال پیروزی است و ۱۰درصد اوکراین را پیروز می‌دانند. بیشتر شرکت‌کنندگان در نظرسنجی (۷۸درصد) نگرانند که ایالات متحده و متحدانش نتوانند برای پایان دادن به جنگ به توافقی دست یابند.
آمریکایی‌ها همچنین به شدت نگران منصفانه بودن شرایط هرگونه توافق مذاکره‌شده و همچنین پایبندی روسیه به چنین توافقی هستند. سی و هفت درصد از بزرگسالان آمریکایی بسیار نگران و ۳۶ درصد تا حدی نگران‌اند که هرگونه توافق برای پایان جنگ، بیش از حد به نفع روسیه تمام شود. در همین حال، ۵۷درصد بسیار نگران و ۳۰درصد تا حدی نگران‌اند که روسیه شرایط هرگونه توافق برای پایان جنگ را نقض کند. در مقابل، تعداد نسبتاً کمی از آمریکایی‌ها نگرانند که یک توافق صلح بیش از حد به نفع اوکراین باشد یا اینکه اوکراین شرایط چنین توافقی را نقض کند.
آمریکایی‌ها عمدتاً در مورد اینکه ایالات متحده باید کدام یک از دو رویکرد را برای پیشبرد پایان جنگ اتخاذ کند، اختلاف نظر دارند. نیمی از شهروندان آمریکایی (۵۲درصد) خواهان آن هستند که آمریکا از اوکراین برای بازپس‌گیری سرزمین‌های از دست رفته‌اش حمایت کند، حتی اگر این به معنای طولانی شدن جنگ باشد. در مقابل، چهل و پنج درصد طرفدار آن هستند که آمریکا برای پایان سریع درگیری تلاش کند، حتی اگر این امر به معنای واگذاری بخشی از قلمرو سابق اوکراین توسط کی‌یف باشد.
در آغاز جنگ، دوسوم آمریکایی‌ها طرفدار کمک ایالات متحده به اوکراین برای بازپس‌گیری سرزمینش تا هر زمان که لازم باشد، بودند. اگرچه امروز تعداد کمتری چنین نظری دارند، اما این دیدگاه در تمام نظرسنجی‌ها به جز یک مورد در دسامبر ۲۰۲۴، دیدگاه غالب بوده است. حامیان احزاب سیاسی اصلی ایالات متحده مواضع متضادی در مورد چگونگی کمک آمریکا به پایان جنگ دارند؛ اکثر جمهوری‌خواهان طرفدار پایان سریع جنگ هستند و اکثر دموکرات‌ها خواهان کمک به اوکراین برای بازپس‌گیری سرزمین‌های ازدست‌رفته‌اش هستند.
دموکرات‌ها دیدگاهشان از زمان آغاز جنگ تغییر چندانی نکرده است. حداقل ۶۹درصد از آنها به طور مداوم طرفدار کمک به اوکراین برای بازپس‌گیری سرزمینش بوده‌اند، از جمله ۸۰درصد در نظرسنجی کنونی. جمهوری‌خواهان در اوایل درگیری اختلاف‌نظر داشتند، اما با گذشت زمان ترجیح آنها برای پایان سریع جنگ مشخص شده است. در حال حاضر، ۶۹درصد از جمهوری‌خواهان می‌خواهند که آمریکا به پایان هرچه سریع‌تر جنگ کمک کند (که نسبت به ۷۷درصد در ماه مارس و ۷۴درصد در ماه دسامبر کاهش اندکی را نشان می‌دهد).
مستقل‌ها در حال حاضر در مورد اینکه کدام رویکرد بهتر است، اختلاف نظر دارند؛ اما در ابتدا، آنها با نسبت تقریباً ۲ به ۱ طرفدار کمک آمریکا به اوکراین برای بازپس‌گیری سرزمین‌های تصرف‌شده بودند.
به طور کلی‌تر، ۴۶درصد از آمریکایی‌ها می‌گویند که ایالات متحده برای حمایت از اوکراین به اندازه کافی تلاش نمی‌کند؛ که این رقم بالاترین میزان در روند سه‌ساله اخیر است. بقیه به طور مساوی میان کسانی که می‌گویند آمریکا بیش از حد (۲۵درصد) برای کمک به اوکراین تلاش می‌کند یا به اندازه کافی (۲۷درصد) تلاش می‌کند، تقسیم شده‌اند.
