عصر پهپادهای متکی بر هوش مصنوعی

حملات پهپادی اول ژوئن اوکراین به پایگاه‌های هوایی در سراسر روسیه، این دیدگاه را مطرح کرده است که تسلیحات گران‌قیمت و نیازمند خدمه انسانی، مانند تانک‌ها، هواپیماها و کشتی‌ها، با ظهور پهپادهای ارزان‌قیمت منسوخ شده‌اند. اما این دیدگاه ناقص و حتی گمراه‌کننده است. جنگ پهپادی امروز درس‌های تکان‌دهنده‌ای فراتر از آسیب‌پذیری تسلیحات قدیمی ارائه می‌دهد و با ادغام قریب‌الوقوع هوش مصنوعی در این عرصه، وضعیت کنونی نبردهای پهپادی، بسیار ابتدایی جلوه خواهد کرد. اولین درس از جنگ اوکراین، تأثیر فراگیر پهپادهاست.

این سلاح‌ها نه‌تنها تانک‌ها و خودروهای زرهی را آسیب‌پذیر کرده‌اند، بلکه علیه سربازان پیاده نیز به شکلی وحشتناک مؤثر عمل می‌کنند، تا جایی که امروزه بیش از ۷۰ درصد از تلفات هر دو طرف جنگ توسط پهپادها ایجاد می‌شود. به همین دلیل حملات زمینی روسیه اکنون اغلب با نیروهای پیاده، موتورسیکلت‌ها یا خودروهای همه‌کاره انجام می‌شود، اما این تغییر نیز کمکی نکرده است. پهپادها همچنین تقریباً علیه همه‌چیز کارآمد هستند و اوکراین از آن‌ها برای نابودی اهداف متنوعی از جمله کارخانه‌های تسلیحاتی، قطارهای در حال حرکت، انبارهای مهمات، پالایشگاه‌های نفت، کشتی‌ها و بنادر روسیه استفاده کرده است.

درس تکان‌دهنده دیگر، سرعت سرسام‌آور نوآوری در این حوزه و وابستگی آن به یک پایگاه صنعتی چابک است. فناوری پهپاد و تاکتیک‌های مقابله با آن با سرعتی باورنکردنی در حال تحول هستند؛ یک مدل پهپاد جدید تنها بین دو تا شش ماه کارایی خود را حفظ می‌کند تا طرف مقابل راه مقابله با آن را بیابد. این چرخه بی‌پایانِ اقدام و واکنش، شامل ساخت پهپادهای ساده با کنترل رادیویی، سپس به کارگیری پارازیت برای مسدود کردن سیگنال‌ها، و در ادامه توسعه پهپادهایی با قابلیت پرش فرکانسی برای گریز از پارازیت می‌شود.

در پاسخ، پارازیت‌کننده‌های چندفرکانسی به میدان می‌آیند و متعاقباً پهپادهایی برای حمله به خودِ تجهیزات پارازیت طراحی می‌شوند. روسیه حتی پهپادهایی با کنترل از طریق کابل فیبر نوری ساخت که امکان ارسال پارازیت روی آن‌ها وجود ندارد. اوکراین نیز با ردیابی کابل و از بین بردن خلبانان به آن پاسخ داد. در این محیط بی‌رحمانه، حتی یک ماه عقب ماندن می‌تواند کشنده باشد.

در چنین شرایطی، رویه‌های معمول و کُند صنعت دفاعی غرب کاملاً ناکافی است. در مقابل، صنعت پهپادی و ارتش اوکراین مدلی انقلابی از تحقیق و توسعه را ایجاد کرده‌اند که بر ارتباط مستقیم و مستمر بین واحدهای خط مقدم و صدها شرکت نوپای سازنده استوار است. این اکوسیستم به اوکراین اجازه می‌دهد در عرض چند هفته یک سلاح جدید را طراحی، تولید و به کار گیرد و انتظار می‌رود امسال بیش از چهار میلیون پهپاد تولید کند.

باید تأکید کرد که هوش مصنوعی همه‌چیز را تغییر خواهد داد. در حمله اول ژوئن، اوکراین از ۱۱۷ پهپاد استفاده کرد که هر کدام توسط یک اپراتور کنترل می‌شد و نیمی از آن‌ها به دلیل پارازیت‌های ارسالی از سوی روسیه از دستیابی به هدف بازماندند. اما اگر این پهپادها خودمختار و مجهز به هوش مصنوعی بودند، نیازی به ارتباط رادیویی و خلبان انسانی نداشتند و در نتیجه در برابر پارازیت مصون می‌شدند. در آن صورت، حمله می‌توانست با هزاران پهپاد انجام شود. هوش مصنوعی همچنین دقت و مرگباری پهپادها علیه انسان‌ها را افزایش می‌دهد.

استوارت راسل، متخصص هوش مصنوعی، سال‌هاست که نسبت به گسترش تسلیحات پهپادی کوچک، تولید انبوه و کنترل‌شده با هوش مصنوعی که او آن‌ها را ربات‌های قاتل می‌نامد هشدار داده است. به باور او به زودی هدف قرار دادن افراد با استفاده از شناسایی چهره یا نمادهای خاص آسان خواهد شد. 

اگرچه هزینه بالای پردازنده‌های قدرتمند AI فعلاً یک مانع است، اما با فراگیر شدن این فناوری در گوشی‌های هوشمند، به سرعت ارزان و برای هر سلاح پهپادی در دسترس خواهد بود. نهاد دفاعی غرب امروز به شکل خطرناکی شبیه یک شرکت قدیمی به نظر می‌رسد که از درک یک اختلال فناورانه غافلگیر شده است. در بازار، هزینه چنین غفلتی مالی است، اما در جنگ، این هزینه‌ها مرگبار خواهند بود.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید