تجمع متحدان آمریکا در حمایت از دموکراسی

نشست دموکراسی کپنهاگ در این هفته دو موضوع را مشخص کرد. این هشتمین گردهمایی سالانه با میزبانی آندرس فو راسموسن، نخست‌وزیر اسبق دانمارک و دبیرکل سابق ناتو بود. سیاست خارجی اخلال‌گر دونالد ترامپ بسیاری از کشورها را به این درک رسانده که آنها باید به‌سرعت اقدامات بیشتری انجام دهند تا بار محافظت و توسعه دموکراسی را در برابر کاهش بی‌سابقه بودجه کمکی و تعهدات دفاعی آمریکا را که امنیت جهانی را از پایان جنگ جهانی دوم تضمین کرده، به دوش بکشند. دوم، با کمرنگ شدن شوک اولیه، بسیاری از رهبران به‌طور فزاینده‌ای در رد حمایت ظاهری از دولت ترامپ از آنچه راسموسن به‌عنوان اصلی عملیاتی که «ممکن است درست باشد» می‌خواند، صحبت کرده‌اند. 

محکومیت جهانی نسبت به ایده دونالد ترامپ مبنی بر به‌رسمیت شناختن اراضی اوکراینی که از سوی روسیه تصرف شده به‌عنوان بخشی از توافق پایان دادن به جنگ روسیه وجود داشت. آندری پلنکوویچ، نخست‌وزیر کرواسی با اشاره به اینکه کشورهای بالکان که سه دهه پیش با همین موضوع از سوی صربستان روبه‌رو بودند، می‌گوید: «ما هیچ‌وقت تصاحب اراضی را به‌رسمیت نمی‌شناسیم.» راسموسن هیچ صحبتی در باب به‌چالش کشیدن دیدگاه پوتین نکرد و گفت هدف رهبر روسیه همانگونه که در سال 2021 درخواست کرده، به عقب راندن نیروهای ناتو از اروپای شرقی و مرکزی است. 

حتی خشم بیشتری درباره پیشنهادهای صریح و مکرر ترامپ که او ممکن است اراضی را از برخی از قدیمی‌ترین و وفادارترین متحدان آمریکا از جمله دانمارک، کشور میزبان، که ترامپ پیشنهاد کرده بود گرینلند را رها کند، ابزار شد. موته بوروپ اگده، نخست‌وزیر سابق گرینلند که هم‌اکنون معاون نخست‌وزیر است به‌صراحت اعلام کرد که «ما یک ملک نیستیم» و  این کشور «متعلق به مردم گرینلند است.» مارک گارنو، وزیر خارجه پیشین کانادا از حزب لیبرال به‌طور مشابه این ایده را که کانادا به پنجاه و یکمین ایالت تبدیل شود، همانگونه که ترامپ پیشنهاد کرد را رد کرد. دیوید کامرون، نخست‌وزیر سابق بریتانیا و رهبر حزب محافظه‌کار با صراحت اشاره کرد که دولت آمریکا با دشمنان خود بیشتر از متحدانش رفتاری دوستانه دارد. 

مشخص نیست که واشنگتن لحن یا رویکرد خود را تغییر خواهد داد چون به‌نظر می‌رسد از تهدیدها، تشدید مشاجرات و درخواست امتیاز لذت می‌برد. مقامات کنونی و پیشین که در این نشست صحبت کردند، به بازگشت به دیپلماسی محلی برای رسیدگی به شکاف‌ها در میان متحدان از جمله تقسیم بار دفاعی، توافق‌های تجاری و توسعه مواد معدنی حیاتی امیدوار بودند. اما متوجه شدند که فرضیه‌های قبلی از بین رفته و هیچ فضایی برای رضایت از وضع موجود وجود ندارد. راسموسن کشورهای ناتو را تشویق کرد تا بودجه دفاعی خود را تا 4درصد از تولید ناخالص داخلی تا سال 2028 افزایش دهند.

او اشاره کرد که روسیه 7درصد از تولید ناخالص داخلی خود را برای دفاع خرج کرده که بیشتر از مجموع کشورهای اروپایی است. چنین افزایشی قطعاً متحدان اصلی مانند بریتانیا، فرانسه و آلمان را به چالش می‌کشد که برای رسیدن به هدف از پیش توافق‌شده 2درصد دچار چالش شده‌اند. کشورهای کوچک‌تر هم‌اکنون اقداماتی انجام داده‌اند: دانمارک، لهستان و استونی هم‌اکنون کشورهای ناتو را جلو می‌برند که بیش از 3درصد از تولید ناخالص داخلی خود را اختصاص داده‌اند و مارک روته، دبیرکل کنونی ناتو 3/5 درصد را هدفی برای تمام کشورهای عضو در نشست بعدی ناتو تعیین کرده است. 

مشکل بزرگتر برای اروپا تبدیل این سرمایه‌ها به مجموعه وسیعی از قابلیت‌های دفاعی است که ایالات متحده مدت‌هاست فراهم کرده از جمله بالابر، لجستیک، حمله دقیق، دفاع هوایی و ظرفیت اطلاعاتی و نظارتی. کاجسا اولونگرن، وزیر دفاع سابق دانمارک در این نشست گفت که از نظر او ناتو تعهدی را در برابر پیشنهاد عضویت اوکراین در ناتو، البته بدون تعیین تاریخ همانطور که ولودیمیر زلنسکی، رهبر کی‌یف می‌خواهد، داده است.

او گفت: «چرا نمی‌خواهیم اوکراین در ناتو باشد در حالی که قوی‌ترین و تواناترین نیروهای مسلح اروپا را دارد؟» اگر آمریکا از ارسال 20هزار نیرو برای تقویت بازدارندگی اروپا عقب‌نشینی کند، جایگزین کردن آن آسان نخواهد بود. اما اولونگرون تاکید کرد که برنامه‌ریزی از همین الان آغاز شود. اعضای جدید ناتو شامل فنلاند و سوئد و همچنین ترکیه نیروهای فعال و ذخیره بزرگی دارند و در صورت تزلزل تعهد آمریکا، احتمالا از بریتانیا و فرانسه خواسته می‌شود تا چتر بازدارندگی هسته‌ای را تقویت کنند. 

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید