اسماعیل هنیه که بود؟
اسماعیل هنیه که چهارمین نخستوزیر فلسطین و سومین رهبر سیاسی حماس بود، در سن ۶۲ سالگی ترور شد. او که از خانوادهای از پناهندگان اخراجشده از فلسطین تاریخی در جریان نکبت در سال ۱۹۴۸ میآمد، در اردوگاه آوارگان الشاطی در شمال غزه بزرگ شد. هنیه مراتب پیشرفت در حماس را طی کرد و بهعنوان منشی بنیانگذار این گروه، احمد یاسین، شروع به کار کرد و در نهایت به رهبری دفتر سیاسی حماس رسید.
در سال 2006، حماس در آخرین انتخابات پارلمانی فلسطین پیروز شد و هنیه بهعنوان کاندیدای اصلی این جنبش، وظیفه تشکیل دولت جدید را به عهده گرفت و به مدت یک سال رهبری آن را برعهده داشت. نقشهای مختلف رهبری او در حماس او را به هدفی برای اسرائیل تبدیل کرد. هنیه در سال 1962 در غزه در خانوادهای اخراجشده ازالجوره فلسطین که امروزه بخشی از شهر بندری اسرائیل عسقلان است، به دنیا آمد. الشاطی، جایی که او در آنجا بزرگ شد، یکی از هشت اردوگاه آوارگان فلسطینی است که پس از پاکسازی قومی فلسطین در سال 1948 توسط سازمان ملل برای فلسطینیها تأسیس شد.
در جریان نکبة در سال 1948، هفتصدوپنجاه هزار نفر از خانههای خود رانده شدند. هنیه در رشته ادبیات عرب از دانشگاه اسلامی غزه فارغالتحصیل شد. زمانی که حماس در سال 1987 تأسیس شد، هنیه که در آن زمان 25 سال داشت، از اعضای جوان مؤسس این گروه بود. در اواخر دهه 1980، اسرائیل سه بار هنیه را به دلیل عضویت در حماس دستگیر کرد. طولانیترین مدت حبس او سه سال از سال 1989 تا 1992 به طول انجامید. در سال 1992، هنیه در میان 415 فعال سیاسی فلسطینی از جمله رهبران ارشد حماس بود که توسط اسرائیل از نوار غزه، کرانه باختری و قدس شرقی اشغالی به جنوب لبنان تبعید شدند.
او سرانجام در سال 1993 به نوار غزه بازگشت. هنیه در طول دوران جوانی خود رابطه نزدیکی با بنیانگذار و رهبر معنوی حماس، احمد یاسین برقرار کرد. در سال 1997، پس از آزادی یاسین از زندان اسرائیل، هنیه منشی شخصی نزدیک او شد. پس از ترور یاسین و جانشین او، عبدالعزیز رنتیسی، در سال 2004، هنیه یکی از رهبران ارشد این گروه شد. او در سال 2007 بهعنوان رهبر شاخه جنبش غزه منصوب شد و در سال 2017 به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس انتخاب شد. هنیه در سال 2006 در جریان انتخابات پارلمانی فلسطین که حماس برای اولین بار در آن شرکت کرد، به شهرت سیاسی رسید.
او همراه با خالد مشعل، رهبر سیاسی این گروه که در آن زمان در خارج از کشور زندگی میکرد، به عنوان سرلیست فهرست حماس در نظرسنجیها انتخاب شد. پس از پیروزی غافلگیرکننده این گروه، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، هنیه را مأمور تشکیل دولت جدید کرد. در مارس 2006، وی بهعنوان چهارمین نخستوزیر تشکیلات خودگردان سوگند یاد کرد. با این حال، نخستوزیری او کوتاهمدت بود، زیرا تنشها بین حماس و رقیب سیاسی آن فتح به یک درگیری خونین تبدیل شد که دولت را به دو بخش تقسیم کرد. عباس در ژوئن 2007 هنیه را از سمت خود برکنار کرد. اما حماس تصمیم محمود عباس را رد کرد.
هنیه همچنان بهعنوان نخستوزیر و حاکم واقعی نوار غزه عمل میکرد و عباس یک دولت موازی را در کرانه باختری اشغالی برپا کرد. پس از سالها گفتوگوهای آشتی، هنیه در سال 2014 سمت خود را به یک دولت وحدت ملی با فتح واگذار کرد. او تا سال 2017 بهعنوان رهبر حماس در غزه به فعالیت ادامه داد. هنیه از چندین سوءقصد توسط اسرائیل جان سالم به در برد. در سال 2018، ایالات متحده او را به فهرست تروریستهای جهانی خود اضافه کرد؛ تصمیمی که حماس آن را «مضحک» خواند. در جریان جنگ جاری در غزه، نیروهای اسرائیلی اعضای خانواده هنیه را در اردوگاه آوارگان الشاطی دو بار بمباران کردند که منجر به کشته شدن حداقل سه پسر، دو نوه، خواهر و حدود 10 نفر دیگر از بستگان وی شد. او در 31 ژوئیه در تهران، جایی که در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیسجمهور جدید ایران شرکت میکرد، ترور شد.