دو بحران پیش روی زلنسکی

نقطه ضعف این تغییرات این است که زلنسکی با حذف برخی از همراهان قدیمی خود، اطرافش را با کارکنان و نزدیکان آدری یرماک، رئیس ستاد کارکنان ریاست‌جمهوری اوکراین احاطه کرده و این مسئله باعث شده است که او از شنیدن نظرات متفاوت محروم شود. این امر همواره یک آسیب بزرگ برای مدیریت عمومی خوب بوده است و از طرفی سوالاتی را پیرامون قدرت نامحدودی که در اختیار یرماک قرار می‌گیرد و جاه‌طلبی‌های او ایجاد خواهد کرد.

زمانی که زلنسکی در ماه‌های گذشته برای توضیح دلایل کنار گذاشتن والری زالوژنی، فرمانده کل ارتش اوکراین که فردی بسیار محبوب در ساختار نیروهای مسلح و در میان مردم به شمار می‌رفت این مسئله را بخشی از یک اصلاح بزرگ در سیستم توصیف کرد، از نظر بسیاری در اوکراین این توجیه به عنوان پوششی برای یک تصمیم سیاسی در نظر گرفته شد. اخراج ژنرال زالوژنی، آغاز تغییراتی بزرگ بود.

پس از زالوژنی، اولکسی دانیلوف، دبیر شورای امنیت ملی و دفاع اوکراین که به دلیل دیدگاه‌های تند علیه روسیه شناخته می‌شود کنار گذاشته شد. به‌طور غیررسمی گفته می‌شود که زلنسکی به شدت از پاسخی که دانیلوف به نماینده ویژه چین در امور اوراسیا داده بود ناراضی بوده و همین باعث اخراج او شده است. کی‌یف امیدوار است که بتواند پکن را قانع کند تا چین هم بخشی از نشست آتی صلح در سوئیس باشد.

علاوه بر دانیلوف تعدادی از دوستان قدیمی زلنسکی هم مجبور به خداحافظی از دولت شدند. تعدادی از همراهان او در شبکه‌ تلویزیونی که زلنسکی پیش از ریاست‌جمهوری تأسیس کرده بود از جمله ایوام باکانوف و سریحی شفیر که رئیس سرویس اطلاعاتی اوکراین و دستیار اول رئیس‌جمهور بودند از جمله این افراد به حساب می‌آمدند. این در حالی است که زلنسکی عادت داشت دستیاران و نزدیکانش در دولت را از افراد بسیار مورد اعتماد انتخاب کند.

بیشتر فایده را از این تغییرات آندری یرماک برد. او تمام جاهای خالی را با کاندیداهایی که خود معرفی کرده بود پر کرد و حالا دیگر هیچ‌کسی  از مقام‌های ارشد در دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین نیست که پیش از منصوب شدن یرماک به‌عنوان رئیس ستاد کارکنان، به دفتر ریاست‌جمهوری آمده باشد. یرماک در حمایت از منصوبان خود نیز بسیار پافشاری می‌کند. در ماه‌های اخیر، خبرنگاران تحقیقی گزارش‌هایی از فساد اوله تاتاروف، از مقام‌های اطلاعاتی دفتر رئیس‌جمهور منتشر کردند اما با پافشاری یرماک او هنوز در مقام خود باقی مانده است.

پست رئیس دفتر رئیس‌جمهور و رئیس ستاد کارکنان از نظر قانونی قدرت ویژه‌ای در اوکراین ندارد اما یرماک توانسته با انتصاب کاندیداهای مد نظر خود در پست‌های حساس، جای پای خود را تقویت کند. رشد یرماک، علاوه بر اعتماد زلنسکی به دلیل توانایی ویژه ارتباطی او و ارتباط گسترده‌اش با رسانه‌ها بود. تا به حال حملات زیادی به یرماک صورت گرفته، او یک بار از سوی یک خبرنگار متهم شده که جلوی حمله‌ای با هدف دستگیری تعدادی از اعضای ارشد واگنر در روسیه را گرفته و یک بار نیز ویکتوریا اسپارتز،‌ عضو مجلس نمایندگان آمریکا او را عامل روسیه معرفی کرده است.

در وضعیتی که دوره رسمی ریاست‌جمهوری زلنسکی ۲۰ مه ۲۰۲۴ پایان می‌یابد او توسط یرماک و نزدیکان‌اش احاطه شده و در غرب نگرانی‌هایی از حرکت به سوی اقتدارگرایی دیده می‌شود. در چنین شرایطی زلنسکی از شنیدن هر نظر متفاوتی هم محروم است و این وضعیت را سخت‌تر از همیشه می‌کند.