تغییر صحنه سیاسی جنگ اوکراین

فرسایشی شدن جنگ اوکراین باعث شده است که در عرصه سیاسی، روسیه و حامیان اوکراین لحن خود را نسبت به یکدیگر تندتر کنند؛ با این هدف که نشان دهند همچنان در پیشبرد اهداف خود در جنگ مصمم هستند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اخیراً تهدید کرده است که از فناوری موشکی، خودروهای زرهی و تمام سلاح‌هایی که در میدان جنگ استفاده می‌شود، بهره خواهد برد. چراکه در میدان جنگ، برنده کسی است که نسبت به ابزارهای جنگی دشمن سریعتر واکنش نشان دهد. اخیراً نیز کشور‌های عضو اتحادیه اروپا با تصویب بسته کمک‌های مالی ۵۰ میلیارد یورویی به اوکراین موافقت کردند. درواقع، با وجود تداوم شکاف سیاسی در هیئت حاکمه آمریکا نسبت به ادامه کمک‌های مالی و نظامی به اوکراین، اروپایی‌ها همچنان سعی دارند نشان دهند که در مواجهه با روسیه، از اوکراین حمایت می‌کنند. چشم‌انداز جنگ اوکراین همچنان با ابهامات جدی مواجه است، به این دلیل که پیشروی ارتش اوکراین با بن‌بست مواجه شده و اختلاف‌نظر عمیقی میان فرماندهان ارتش و زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین وجود دارد. فرمانده ارتش اوکراین خواهان دریافت کمک‌های مالی و تسلیحاتی بیشتر برای جنگ با روسیه است و فقدان تداوم این کمک‌ها موجب شده است ارتش اوکراین نتواند در عرصه میدانی ضربات جدی را به مواضع روسیه وارد آورد. از طرف دیگر ورود دونالد ترامپ به‌عنوان نامزد نهایی جمهوری‌خواهان امیدواری‌های زیادی را برای روسیه ایجاد کرده است. از این جهت که ترامپ و جمهوری‌خواهان معتقدند که تداوم کمک‌های مالی و نظامی به اوکراین در چارچوب منافع و امنیت ملی آمریکا نیست و هزینه‌های این مواجهه را باید اروپایی‌ها و نه آمریکا بپردازند. 70 درصد کمک‌های تسلیحاتی که به اوکراین  ارائه می‌شود از طرف آمریکا است و اروپا بدون آمریکا عملاً توان کمک مالی و نظامی بیشتری به اوکراین و جایگزین کردن خلأ کمک‌های آمریکا را ندارد. یکی از دلایلی که ولادیمیر پوتین جسورتر از گذشته مواضع تندی علیه غربی‌ها اتخاذ می‌کند، همین تردید و شکافی است که در داخل هیئت حاکمه آمریکا در قبال بحران اوکراین وجود دارد. پوتین امیدوار است با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه نوامبر بتواند امتیازات جدی از غرب گرفته و مواضع روسیه در اوکراین را تثبیت کند. اروپایی‌ها نیز نسبت به این مواضع آمریکا و احتمال پیروزی ترامپ در انتخابات ماه نوامبر نگرانی‌های جدی دارند. به همین دلیل می‌کوشند بیش از گذشته، حمایت‌های نظامی و مالی خود به اوکراین را افزایش داده و به موازات این کمک‌ها، مواضع صریح‌تر و شفاف‌تری را در حمایت از اوکراین اتخاذ کنند. گمانه‌زنی‌هایی که در سطح اندیشکده‌های سیاسی اروپا و آمریکا نسبت به چشم‌انداز بحران اوکراین وجود دارد، مبنی بر این است که احتمالاً غرب در حال آماده کردن خود برای یک اوکراین تقسیم‌شده همچون بحران کره در دهه 1950 است. هرچند مدل کره را نمی‌توان در اوکراین شبیه‌سازی کرد. این صحیح است که پشت کره‌شمالی کشور بزرگی مثل چین قرار دارد اما روسیه نیز با کره شمالی تفاوت‌های زیادی دارد. یعنی روسیه ظرفیت زیادی از لحاظ تامین تسلیحات نظامی و منابع درآمدی چون نفت و گاز دارد که تاب‌آوری روسیه را در برابر تحریم‌ها و فشارهای غرب بالا برده است. امروز نه روسیه توان اشغال خاک بیشتری در اوکراین را دارد و نه اوکراین توان عقب راندن روسیه را دارد و کشورهای غربی نیز نمی‌خواهند از توان هسته‌ای هرچند به صورت خفیف استفاده کنند. این در حالی است که روسیه در شرایط تحریم و فشار باقی می‌ماند و به تهدیدی دائمی برای غرب تبدیل خواهد شد. در عین حال اگر ترامپ برای بار دیگر به کاخ سفید راه پیدا کند به احتمال زیاد اروپایی‌ها به سمت مصالحه و آتش‌بس با روسیه حرکت خواهند کرد که ماحصل چنین توافقی نیز احتمالاً تقسیم اوکراین خواهد بود.