مرگ غریبانه مبدع غربزدگی
۲۵ مرداد ۱۳۷۳، سیداحمد فردید، استاد سابق فلسفه دانشگاه تهران درگذشت.
در دهههایی قبل و بعد از انقلاب 57، او با سحر سخن خود عدهای قابل توجه از دانشجویان و روشنفکران ایرانی را مجذوب ملغمهای کرد که خود از ترکیب هایدگر و محیالدین عربی پدید آورده بود و آن را راه نجات از ضلال دنیای تجدد معرفی میکرد. در هنگام مرگ اما او تنهاتر از همیشه بود و بهمرور بسیاری از حواریون او از گردش پراکنده شده بودند.
مانورهای ناشیانهای که بهخصوص در سالهای نخست انقلاب در عرصه سیاسی بدانها متوسل شده بود تا خود را در مقام «ایدئولوگ انقلاب» جا بیاندازد، به نتیجهای نرسیده بود و بیشتر و البته بهدرستی او را بهعنوان «تئوریسن خشونت» شهرت داد. با این همه، بزرگترین میراث او، ابداع اصطلاح «غربزدگی» با وجود فراز و نشیبهایی، همچنان لب لباب استدلال غالب تجددستیزان ایرانی است که به اشکالی مختلف و گاه بدون اشاره به فردید، بدان استناد میجویند تا با بهانهکردن ازخودبیگانگی انسان ایرانی، از لزوم عقبگرد تاریخی به فرهنگ بومی ـ سنتی و ایستادگی در برابر مظاهر و بنیادهای غرب از جمله دموکراسی و توسعه و حقوق بشر و اومانیسم و عقلگرایی و... سخن به میان آورند.