شناور به سوی سقف

شناورشدن قیمت بلیت سینماها خبری بود که از دی‌ماه سال گذشته در مورد آن اطلاع‌رسانی و مشخص شد طی روز‌های مختلف هفته، با روندی شناور، در سینماهای مدرن بین ۴۰ تا ۸۰ هزار تومان و در سینما‌های ممتاز نیز بین ۲۵ تا ۶۰ هزار تومان در نوسان خواهد بود. همچنین روح‌الله سهرابی، مدیرکل اداره نظارت بر نمایش فیلم سازمان سینمایی اعلام کرد، طبق مصوبه و پیشنهاد شورای صنفی نمایش و موافقت رئیس سازمان سینمایی پس از بررسی‌های کارشناسی و ارزیابی همه شرایط تولید و عرضه، قیمت‌گذاری شناور را تایید کرده است.

سوالی که هم‌اکنون مطرح می‌شود اینکه آیا تیترهایی چون «رکورد فروش روزانه سینما شکسته شد»، حاصل از ۸۰ هزار تومانی بودن قیمت بلیت در اکثر سالن‌های سینماست یا خیر؟ مسئله‌ای که برای اطلاع از آن نگاهی به قیمت بلیت فیلم‌های روی پرده در سالن‌های گوناگون شهر تهران انداخته‌ایم و نتیجه آن را در ادامه می‌خوانید.

کسی میل به کف ندارد

ازجمله آثار سینمایی که این روزها در شهر تهران روی پرده است، می‌توان به «تمساح خونی» نخستین ساخته‌ جواد عزتی به‌عنوان کارگردان و به تهیه‌کنندگی کامران حجازی اشاره کرد که در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر نیز حضور داشت؛ اثری که با آغاز اکرانش از ۱۶ اسفندماه ۱۴۰۲ در سینماهای سراسر کشور در موردش خبر آمد رکورد فروش روز اول، دوم و افتتاحیه را به نام خود کرده و در ادامه این مسیر در هفته اول اکران خود، رکورد فروش هفتگی را نیز به دست آورده است.

«تمساح خونی» براساس اطلاعات سایت سینماتیکت هم‌اکنون در شهر تهران در ۴۹ پردیس سینمایی و سالن سینما روی پرده است. قیمت بلیت این فیلم سینمایی از میان این ۴۹ پردیس و سالن سینمایی در سطح شهر تهران در همه سانس‌ها (منهای روزهای دوشنبه و سه‌شنبه که بلیت سینما نیم‌بهاست)، در ۲۲ مورد ۸۰ هزار تومان، یک مورد ۷۰ هزار تومان، ۲۱ مورد ۶۰ هزار تومان، یک مورد ۵۰ هزار تومان، دو مورد ۴۵ هزار تومان، یک مورد ۴۰ هزار تومان و یک مورد ۳۵ هزار تومان است. با این حساب در حدوداً ۴۵ درصد پردیس‌ها و سالن‌های سینمایی، قیمت بلیت ۸۰ هزار تومان و درواقع سقف قیمت شناور تعیین‌شده است و در شهر تهران برای این فیلم سینمایی بلیت ۲۵ هزار تومانی، کفِ قیمت شناور تعیین‌شده وجود ندارد.

دیگر فیلم سینمایی که این روزها روی پرده است، «بی‌بدن» نخستین ساخته‌ مرتضی علیزاده به‌عنوان کارگردان، با نویسندگی کاظم دانشی و تهیه‌کنندگی سیدمصطفی احمدی است که در چهل‌ودومین جشنواره فجر در بخش نگاه نو حضور داشت. این اثر سینمایی هم‌اکنون در سطح شهر تهران در ۳۷ پردیس و سالن سینمایی در حال اکران است. قیمت بلیت این فیلم سینمایی از میان این ۳۷ پردیس و سالن سینمایی در سطح شهر تهران در سانس‌های گوناگون (منهای روزهای دوشنبه و سه‌شنبه که بلیت سینما نیم‌بهاست)، در ۲۲ مورد ۸۰ هزار تومان، یک مورد ۷۰ هزار تومان، ۱۷ مورد ۶۰ هزار تومان، دو مورد ۴۵ هزار تومان و دو مورد ۴۰ هزار تومان است.

تفاوت تعداد پردیس‌ها و سالن‌های سینمایی با تعداد موارد ذکرشده به علت آن است که برخلاف «تمساح خونی» که بلیتش در تمام سانس‌ها با قیمتی ثابت به فروش می‌رسد، «بی‌بدن» در سانس‌های گوناگون پردیس‌ها و سالن‌های سینمایی از قیمت‌های متفاوتی برخوردار است. با این حساب باز هم در حدوداً ۴۵ درصد پردیس‌ها و سالن‌های سینمایی قیمت بلیت ۸۰ هزار تومان و درواقع سقف قیمت شناور تعیین‌شده است و در شهر تهران برای این فیلم سینمایی نیز هم‌چون «تمساح خونی» بلیت ۲۵ هزار تومانی، کفِ قیمت شناور تعیین‌شده وجود ندارد.

سینما برای همه، از شعار تا عمل

اگرچه طبق آن‌چه مشاهده شد قیمت‌گذاری شناور بلیت سینما (در سینماهای مدرن بین ۴۰ تا ۸۰ هزار تومان و در سینما‌های ممتاز نیز بین ۲۵ تا ۶۰ هزار تومان) دست‌کم در پردیس‌ها و سالن‌های سینمایی شهر تهران به کف و عدد ۲۵ هزار تومان نمی‌رسد.  اما به عقیده امیرحسین علم‌الهدی، کارشناس اقتصاد سینما حداقل شرایطی را فراهم کرده است تا در صورت مخاطب‌شناسی سینماداران و سررشته آن‌ها از علم اقتصاد هم در سانس‌های به‌اصطلاح مرده ـ سانس‌هایی در آغاز روز ـ به‌واسطه شناور بودن قیمت بلیت و ارزان‌تر بودن آن شاهد حضور تماشاگران باشیم ـ هم مخاطبان سینما با وضعیت‌های مالی گوناگون از امکان حضور در سینما برخوردار باشند.

امیرحسین علم‌الهدی در این مورد به «هم‌میهن» می‌گوید: «شما می‌دانید که ۸۰ هزار تومان در شرایط کنونی می‌تواند عدد قابل‌توجهی برای مخاطب سینمارو نباشد. ضمن این‌که نیم‌بها شدن قیمت بلیت در روزهای دوشنبه و سه‌‌شنبه نیز می‌تواند تا حدودی برطرف‌کننده دغدغه مخاطبان سینما باشد اما پیش‌ از همه این موارد باید اشاره کنم که به‌شخصه اعتقادی به قیمت‌گذاری دستوری بلیت سینما ندارم و معتقدم این مسئله باید از طریق رابطه مشخص میان عرضه و تقاضا معین شود و برعهده سینماداران و دفاتر پخش به‌عنوان نمایندگان مالک قرار بگیرد. به‌عقیده من تعیین قیمت بلیت سینما از آن دست مواردی است که دولت باید پای خود را از آن کنار بکشد و برعهده بازار عرضه و تقاضا بگذاردش.»

این کارشناس اقتصاد سینما که تاکید می‌کند ۸۰ هزار تومان عددی بالا برای قیمت بلیت سینما نیست بر مسئله دیگری هم انگشت می‌گذارد. این‌که پردیس‌های سینمایی که با سقف بلیت ۸۰ هزار تومانی اقدام به اکران آثار می‌کنند، باید بیاموزند که نوبت‌های اکرانِ تا پیش از ظهر را براساس شناور بودن قیمت بلیت سینما با هزینه‌ای کمتر در اختیار مخاطب بگذارند.

ضمن این‌که می‌توانند در یک سانس نیز با قیمت‌های متفاوت برای ردیف‌های گوناگون صندلی اقدام به فروش بلیت کنند. علم‌الهدی با اشاره به همه این موارد حاصل آن را چنین ارزیابی می‌کند که اگر این‌گونه باشد، هر کسی با هر میزان مبلغی می‌تواند به تماشای آثار سینمایی بنشیند. او همچنین اشاره می‌کند که سینما اگرچه ذاتاً سودده نیست اما می‌تواند منجر به سوددهی کسب‌وکارهای پردیس‌های سینمایی شود و بیشترین خیر را نه به خود که با بالا بردن پاخور، به آن‌ها می‌رساند.

علم‌الهدی در جواب این‌که آیا می‌توان گفت قیمت‌گذاری شناور بلیت سینما (در سینماهای مدرن بین ۴۰ تا ۸۰ هزار تومان و در سینما‌های ممتاز نیز بین ۲۵ تا ۶۰ هزار تومان) در شرایطی که در هیچ‌کدام از سینماهای تهران شاهد قیمت بلیت ۲۵ هزار تومانی نیستیم صرفاً برای روی کاغذ تنظیم نشده است؟ می‌گوید: «این قیمت شاید در پردیس‌های سینمایی سطح شهر تهران مشاهده نشود اما قطعاً در شهرهای کوچک می‌توان بلیتی با این قیمت یافت. هرچند هیچ‌کدام از پردیس‌ها و سالن‌های سینمایی سطح شهر تهران چنین بلیتی با چنین قیمتی عرضه نمی‌کنند اما می‌توانند با استفاده از این امکان، زمان‌های مرده خود را زنده کنند و مخاطب را عادت دهند که جز در ساعات اوج فعالیت و سانس‌های پرمخاطب، می‌تواند در ساعات گوناگون روزهای مختلف با هر عددی به تماشای اثر موردنظرش بنشیند.»

به‌‌رغم همه این موارد تا زمان دستوری‌بودن تعیین قیمت بلیت سینما و از بالا به پایین بودن این امر، طبیعی است که اکثر سینماداران کم‌اعتنا به هنر  مخاطب‌شناسی، چنان‌چه درخصوص فیلم‌های «تمساح خونی» و «بی‌بدن» مشاهده شد ترجیح‌شان فروش براساس سقف این قیمت است، نه کف آن.

 عکس: ایرنا