اندیشکدهها
مثلث زلنسکی-لوکاشنکو-تیخانوفسکایا

مثلث زلنسکی-لوکاشنکو-تیخانوفسکایا
سوتلانا تیخانوفسکایا، رهبر مخالفان بلاروس، تقریبا تمام سرمایه سیاسیاش را خرج حمایت از اوکراین کرده است، درحالیکه الکساندر لوکاشنکو، تماما از تهاجم پوتین حمایت کرده و کییف را به جبههای دوم تهدید کرده است. با این حال، اوکراین تا حد زیادی مخالفان دموکراتیک بلاروس را نادیده گرفته است و درباره مخالفت با لوکاشنکو محتاط بوده است. پیچیدگیهای در هم روابط مثلث زلنسکی-لوکاشنکو-تیخانوفسکایا به قدرت تأثیرگذاری رژیم بلاروس بر اوکراین دارد اشاره میکند.
مقامات اوکراین به نظر علاقهای به همکاری با مخالفان سیاسی بلاروس ندارند. میخائیلو پودولیاک، مشاور رئیس دفتر ولودیمیر زلنسکی، تأیید کرد که رهبران اوکراین، «دلیلی برای برقراری روابط نمیبینند، چون هیچ فعالیت مشخصا ضدجنگی نمیبینند» که مخالفان دموکراتیک بلاروس انجام دهند.
اوکراین رسما حامی اعلام تحریم ویزا علیه بلاروسیهاست که ۹۷ درصدشان با ایده پیوستن به روسیه در جنگ مخالف هستند، اما طبق ادعاها، بهطور غیررسمی در تلاش است که از رژیم بلاروس در مقابل تحریمها محافظت کند.
همزمان، مقامات اوکراین به نظر دارند مسئولیت لوکاشنکو در جنگ را تخفیف میدهند. وضعیتی پارادوکسیکال در حال شکلگیری است: اوکراین بهطور رسمی دنبال اعلام تحریم علیه بلاروسیهاست که ۹۷ درصدشان مخالف پیوستن به روسیه در جنگ هستند، اما طبق ادعاها، بهطور غیررسمی در تلاش است که از رژیم بلاروس در مقابل تحریمها محافظت کند، یعنی رژیمی که فعالانه دارد به روسیه کمک میکند که قلمرو اوکراینیها را تصرف کند و غیرنظامیها را بکشد.
از بسیاری جنبهها، موضع مبهم مقامات اوکراینی علیه مخالفان بلاروسی و لوکاشنکو، عملگرایانه است: نیروهای دموکراتیک بلاروس و مردم بلاروس ضعیفتر از آن هستند که رژیم حاکم در بلاروس را تغییر دهند و نمیتوانند به اوکراین از طریق تأمین تانک یا هواپیما کمک کنند: اما ممکن است علاوه بر اینها، اهرم قدرت بزرگی که حکومت بلاروس بر اوکراین دارد هم کییف را محدود کرده باشد. لوکاشنکو کنترل ارتش بلاروس را در دست دارد و در چند نوبت تهدید کرده است که آن را به اوکراین بفرستد. با توجه به اینکه آخرین بمباران اوکراین از سمت قلمرو بلاروس حدودا ۶ ماه پیش در ۶ اکتبر رخ داد، ممکن است توافقی مرضیالطرفینی گفته یا ناگفته بین لوکاشنکو و اوکراین در کار باشد که از خط قرمزهای هم رد نشوند.
همچنین ممکن است کییف به دلایل بشردوستانه نیاز به حفظ روابط با بلاروس داشته باشد. بهرغم مداخله مینسک در تهاجم تمامعیار روسیه، اوکراین و بلاروس رسما روابط دیپلماتیک خود را حفظ کردهاند: اوکراین هنوز در بلاروس سفیر دارد و احتمالا دیگر خطوط ارتباطی هم با رژیم لوکاشنکو دارد. درحالیکه اوکراین رسما مرز اوکراین-بلاروس را بسته است، ایست بازرسی مکرانی-دومانوف به شکل دوفاکتو باز است. این ایست بازرسی یکی از معدود مسیرهایی است که اوکراینیها که از قلمروهای اشغالشده میآیند، میتوانند از آن استفاده کنند تا به قلمروهایی برسند که تحت کنترل اوکراین هستند.
همزمان با اینکه مخالفان دموکراتیک بلاروس و دولت زلنسکی به دنبال هدفی مشترک هستند، یعنی شکست روسیه، آزادی کامل اوکراین و بازگشت استقلال بلاروس، همکاری دوجانبه بین آنها را اهرم قدرت لوکاشنکو بر اوکراین و قدرت و بودجه ناکافی مخالفان دموکراتیک بلاروس محدود کرده است. بیمیلی لوکاشنکو به اعزام سربازان بلاروسی به جبهه نتیجه خودداری اوکراین نیست، بلکه نتیجه محاسبه منطقی او و پوتین و درک خطراتی است که به دنبال خواهد داشت. در نتیجه اتحادیه اروپا، بهعنوان طرفی که هم متحد اوکراین است و هم متحد مخالفان بلاروس، میتواند تلاش کند که فهم متقابل بین دو طرف را بالا ببرد و تعامل بینشان را تسهیل کند. میتواند مذاکراتی دقیق با اوکراین برگزار کند و به مخالفان بلاروسی کمک کند تا برای خود در نظر کییف ظرفیت و موضوعیت بسازند، برای مثال با ارائه اسلحه به داوطلبان بلاروسی، بعد از مذاکره با تیخانوفسکایا یا مشمولکردن آنها در آموزشهایی که به سربازان اوکراینی برای به کار گرفتن تجهیزات نظامی غربی ارائه میشد و نیز با حمایت از جنبش پارتیزانی بلاروس.