استیضاح پس گرفته شد؟
طرح استیضاح وزیر اطلاعات در مجلس ثبت شده و جمعآوری امضا برای آن در مجلس شروع شد اما بهنظر میرسد امضاهای این استیضاح به حدنصاب نرسیده است.

طرح استیضاح وزیر اطلاعات در مجلس ثبت شده و جمعآوری امضا برای آن در مجلس شروع شد اما بهنظر میرسد امضاهای این استیضاح به حدنصاب نرسیده است. در صورتی که این استیضاح به سرانجام میرسید و اعلام وصول میشد، سیداسماعیل خطیب، اولین وزیر اطلاعات در ۴۰ سال فعالیت این نهاد است که در مجلس به مرحله استیضاح رسیده است.
شاید جالبترین تعبیر را مرحوم آیتالله هاشمی برای عدم استیضاح وزیران اطلاعات داشت. او پس از انتخاب علی فلاحیان به طور ضمنی گفت که «مجلس جرات استیضاح وزیر اطلاعات را ندارد.» شاید به همین دلیل هیچ کدام از وزرای اطلاعات پس از انقلاب پای میز استیضاح قرار نگرفتهاند. تا پیش از این و در ادوار گذشته، نهایتاً وزیر اطلاعات مورد انتقاد مجلس قرار میگرفت یا در صورتی که تعارض بالا میرفت، در مواردی تهدید به استیضاح میشد اما چنین اقدامی هیچ وقت به نتیجه نرسیده است. بیشتر ارتباط مجلس با وزیر اطلاعات بر دعوت به کمیسیون و جلسات غیرعلنی برای پاسخ به سوالات نمایندگان متمرکز بوده است. این طرح همان روز ۲۴ تیر که خطیب همراه با معاونان خود به مجلس رفت، کلید خورده است.
پایه آن نیز به وقایع امنیتی جنگ ۱۲ روزه مربوط میشود. به گفته یکی از نمایندگان امضاکننده استیضاح، وزیر و معاونانش پاسخهایی قانعکننده به ابهامات نمایندگان ندادند. علیحسن اخلاقی، نماینده مشهد در این باره نوشت: «جلسه غیرعلنی با حضور وزیر محترم اطلاعات آغاز شد، وزیر ابتدا گزارشی را از روی کاغذ قرائت کرد که تقریباً نکتهای نداشت، سپس چند نماینده به قید قرعه نکات مهمی را مبنی بر چرایی عدم قبول مسئولیت کوتاهیها در جنگ دوازده روزه مطرح کردند و معاون و شخص وزیر پاسخهایی را دادند، به نظر من و بسیاری از نمایندگان قانعکننده نبود. به همین اعتبار، فرم درخواست استیضاح وزیر اطلاعات را امضا نمودم.» با این وجود اخلاقی روز گذشته در گفتوگو با هممیهن اینطور گفت که امضاها به حدنصاب نرسیده و به نظر میرسد که استیضاح انجام نخواهد شد.
نقدعلی خواستار طرح استیضاح
روز ۲۴ تیر سایت خبری ایران ۲۴ – نزدیک به یک نماینده سابق مجلس – به نقل از منبعی آگاه مدعی شده بود که محمدتقی نقدعلی، نماینده خمینیشهر در مجلس این طرح را ارائه کرده است.
بهرغم گذشت 28 روز از برقراری آتشبس و توقف جنگ، توضیحی از سوی سیداسماعیل خطیب و همچنین دستگاه تحت مدیریت او، درباره مسائل امنیتی جنگ ۱۲ روزه، شبکهسازی سرویس اسرائیل و ضربه از درون کشور ارائه نشده است. خطیب در حدود یک ماه گذشته صرفاً چند اظهارنظر کلی داشت. برای مثال، او روز ۲۶ تیر در حاشیه مراسم گرامیداشت دو معاون شهید ستادکل نیروهای مسلح گفت: «رژیم صهیونیستی باید با یک راهبرد تهاجمی در درون خودش روبهرو شود. با همه فتنهای که برای براندازی طراحی کردند ما در ۱۲ روز شاهد امنیت داخلی کشور بودیم.»
او در مورد موضوع ریزپرندهها نیز گفت: «ریزپرندهها و پهپادها مربوط به شرایط نظامی است و بستگی به شرایط پدافندی دارد و نیروهای مسلح تلاش خود را برای مقابله با این شرایط خواهد کرد.» او همچنین در آخرین اظهارنظر خود نیز به خبرگزاری ایلنا درباره اقدامات انجامشده برای مقابله با نفوذ گفت: «امکاناتی را تشکیلات اطلاعاتی و امنیتی دارند که اینها را در این جهت چه در داخل و چه در خود رژیم بسیج کردند.» او همچنین در جریان یکی از همین اظهارنظرها اعلام کرد: «آمار مربوط به جواسیس بهصورت تدریجی و متناسب با شرایط و مناسبتهای مختلف، توسط قوه قضائیه اعلام میشود؛ چراکه انتشار یکباره این آمار، مناسب نیست.»
تمام اظهارات علنی خطیب طی روزهای گذشته، ذیل تعاریف موجود از وظایف وزیر اطلاعات صحیح است اما صرفاً بخشی از سوالهای بهوجودآمده پس از جنگ را پاسخ میدهد. پس از توقف جنگ که شرایط تا حدی فراهم شد، برخی رسانهها به ضعفهای امنیتی در کشور پرداختند که زمینهساز دریافت ضربههایی سنگین در جریان جنگ ۱۲ روزه شد. از جمله اینکه بخشی از سناریوی اسرائیل در این جنگ، بر پایه ضربه از درون نوشته شده بود.
این قسمت از سناریوی دشمن ویژگیهایی دارد که دستگاه اطلاعاتی باید پاسخگوی آن باشد. ویژگیهایی مانند شبکهسازی موساد در داخل کشور و استانهای مختلف، قاچاق و تامین تجهیزات و تسلیحات، نفوذ احتمالی در اماکن و دستگاههای خاص از جمله آنها هستند. در کنار این موضوعات که در حال حاضر مطرح هستند، مسئله ترورهای اسرائیل در سطوح عالی فرماندهان ارشد و همچنین دانشمندان هستهای نیز علاوه بر دستگاههای دیگر مانند بخشهای مختلفی از سپاه پاسداران و همچنین حفاظت اطلاعات وزارت دفاع، حسب مورد به صورت مستقیم و غیرمستقیم به وزارت اطلاعات نیز مربوط میشود.
سیداسماعیل خطیب پیش از این هم مورد انتقادات مقطعی قرار گرفته بود. چراکه در طول حدود چهار سالی که او هدایت وزارت اطلاعات را بر عهده دارد، در کنار پیروزیها و خنثیسازی اقدامات سرویسهای اطلاعاتی حریف در حوزههای مختلف، ضربههای امنیتی زیادی نیز علاوه بر وقایعی که به طور معمول در برخی مناطق کشور رخ میدهد، اتفاق افتاد؛ اتفاقاتی که دو حمله تروریستی در حرم شاهچراغ (۱۴۰۱ و ۱۴۰۲)، انفجار انتحاری در مراسم سالگرد شهید سلیمانی در کرمان با ۹۷ شهید و حدود ۳۰۰ مجروح (۱۴۰۲)، ترور دو قاضی دیوان عالی کشور (۱۴۰۳)، ترور اسماعیل هنیه (۱۴۰۳) از جمله شاخصترین آنها هستند.
با تمام انتقاداتی که به خطیب وارد شد اما او بار دیگر و در کابینه دولت قرار گرفت و اینبار با رای اعتماد مجلس با دولت مسعود پزشکیان همراه شد. اما مهم این است که چقدر نمایندگان در این استیضاح جدی هستند که به نظر میرسد جدیت زیادی به خرج ندادند و استیضاح در نطفه خفه شد. بالاخره نمایندگان مجلس برای دوره بعدی به استعلامهای این نهاد (وزارت اطلاعات) نیاز دارند و شاید یکی از سدهایی که آنها پیش رو دارند همین استعلامهاست. هر چند که برخی از نمایندگان در گفتوگو با هممیهن این موضوع را دخیل ندانسته و اعلام کردند اگر نیاز باشد خطیب را پای میز استیضاح میکشانند.
مقابله با نفوذ از کارهای روزانه وزارت اطلاعات است
خطیب نیز در مصاحبهای تلویزیونی دستاوردهای وزارت اطلاعات در دوران جنگ ۱۲روزه را اینطور تشریح کرد: «به لطف خدا و همت سربازان گمنام امام زمان(عج) در این جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی و آمریکا که با پیروزی ملت و نیروهای مسلح همراه شد، وزارت اطلاعات در جهت برقراری امنیت داخلی تمام تلاش خود را کرد و با همکاری نیروی انتظامی، سپاه و نیروهای مسلح و مجموعه وزارت کشور، ما شاهد برقراری امنیت داخلی در این ایام بودیم.»
او افزود: «دشمنان ما اگر چه آمده بودند و طراحی کرده بودند برای اینکه بتوانند در داخل، شرایط و بحرانهای اجتماعی و امنیتی ایجاد کنند و فعالیتهایی در جهت اقدامات تروریستی انجام بدهند ولی به لطف خدا تمام اینها دستگیر شدند. در کشور و نقاط مختلف استانهای مختلف شاهد این امنیت و آرامش بودیم و این یکی از دستاوردهای بزرگی است که وزارت اطلاعات به دست آورد.
این دستاورد حاصل تلاش ماهها زحماتی بود که نیروهای مختلف امنیتی و اطلاعاتی با هماهنگی هم انجام دادند و نمونه بارز آن رزمایشهای امیرالمومنین بود که در کشور انجام شد و این یکی از دستاوردهای بزرگ بود. وزارت اطلاعات توانست با همت و تلاش نیروهای خود، اسناد و مدارکی را از رژیم صهیونیستی بدست بیاورد و مختصات کاملی را نسبت به اهداف مهمی که در رژیم هست در اختیار نیروهای مسلح قرار دهد.»
خطیب درباره دستگیری جاسوسان در داخل کشور نیز تاکید کرد: «مقابله با عوامل نفوذی و جاسوسی در کشور ما به دلیل حضور فعال بیش از ۵۰ سرویس خارجی که میز ایران و تشکیلاتهای جاسوسی دارند، یکی از فعالیتهای مستمر و روزانه وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه و مجموعههای مختلف اطلاعاتی و امنیتی کشور است و به لطف خدا ما شاهد همکاری و همراهی خوب دستگاه قضایی هستیم و اقدامات و همراهی آنها این موفقیتها را برای ما دوچندان کرده که جای تقدیر و تشکر دارد.»
وزیر اطلاعات با بیان اینکه دشمنان ایران و در رأس آنها آمریکا و رژیم صهیونیستی همه تلاش خود را برای به هم زدن وحدت و انسجام ملی ما به کار میگیرند، افزود: «ما باید این هوشیاری و هوشمندی را داشته باشیم که به تلاشهای دشمن برای ایجاد دوقطبیها و تفرقهها و اختلافات در هر شرایطی و تحت هر عنوانی و با هر شکل مختلفی و بعضاً با افراطگریها دامن نزنیم و در آن جهت حرکت نکنیم. این انسجامی که امروز ایجاد شده است را حفظ کنیم.»