واژگونی اتوبوس با ۲۱ جانباخته
روز گذشته بار دیگر ایران به سوگ نشست. صبح روز ۲۸ تیرماه یک دستگاه اتوبوس مسافربری در جاده فیروزآباد به کوار، محدوده گردنه موک، واژگون شد و بر اثر آن ۲۱ نفر جانباختند و ۳۸ نفر مصدوم شدند.

روز گذشته بار دیگر ایران به سوگ نشست. صبح روز 28 تیرماه یک دستگاه اتوبوس مسافربری در جاده فیروزآباد به کوار، محدوده گردنه موک، واژگون شد و بر اثر آن 21 نفر جانباختند و 38 نفر مصدوم شدند. شهرستان کوار در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شیراز قرار دارد. جادههای مرگ به جولانگاه مرگ خودروهای بیکیفیت تبدیل شدهاند.
21 نفر جان باختند
ابوالفضل ماهرخ، مدیر روابط عمومی سازمان اورژانس کشور در تشریح این خبر تاکید کرد: «در پی واژگونی یک دستگاه اتوبوس، متأسفانه تاکنون ۲۱ نفر جان خود را از دست دادهاند و ۳۴ نفر نیز مصدوم شدهاند.» او به جزئیات بیشتری در این حادثه اشاره کرده و افزود: «در ساعت 11:05 امروز شنبه 28 تیرماه، گزارشی مبنی بر واژگونی یک دستگاه اتوبوس در محور فیروزآباد، حدود 5 کیلومتر بعد از کوار به سمت فیروزآباد، به مرکز ارتباطات اورژانس 115 اعلام شد. بلافاصله 11 دستگاه آمبولانس و 2 دستگاه اتوبوسآمبولانس به محل حادثه اعزام شدند.
تعداد فوتیهای این حادثه تاکنون به 21 نفر رسیده و همچنین 34 نفر از مصدومان با حال عمومی وخیم، پس از دریافت خدمات اولیه در محل، جهت ادامه درمان به مراکز درمانی منتقل شدهاند.» ماهرخ گفت: «با توجه به شدت حادثه، هماهنگیهای لازم از سوی مرکز هدایت عملیات بحران (EOC) و مرکز پایش مراقبتهای درمانی (MCMC) صورت گرفته و وضعیت آمادهباش به بیمارستانهای نمازی، رجایی و مسلمین شیراز و همچنین بیمارستان قائم فیروزآباد اعلام شده است تا خدمات درمانی بدون وقفه به مصدومان ارائه شود.»
دستور معاون اول
این حادثه نیز با واکنشهایی روبهرو شد. محمدرضا عارف، معاون اول رئیسجمهور در پی حادثه ناگوار واژگونی یک دستگاه اتوبوس مسافربری در محور کوار-فیروزآباد در تماس تلفنی با استاندار فارس خواستار رسیدگی فوری به مصدومان و بررسی دقیق ابعاد حادثه شد. او در تماس تلفنی با حسینعلی امیری؛ استاندار فارس، ضمن ابراز همدردی با خانوادههای داغدیده، خواستار رسیدگی فوری به وضعیت مصدومان و بررسی دقیق ابعاد حادثه شد.
معاون اول رئیسجمهور با تأکید بر ضرورت بسیج همه امکانات درمانی و امدادی برای درمان مصدومان، بر لزوم پیگیری دلایل بروز این سانحه و ارائه گزارش دقیق به افکار عمومی تأکید کرد. عارف همچنین از دستگاههای مسئول خواست تا حمایتهای لازم از خانوادههای آسیبدیده را در دستور کار فوری خود قرار دهند. استاندار فارس نیز در این تماس تلفنی گزارشی از حادثه و پیگیریهای صورت گرفته برای درمان مصدومان ارائه کرد.
تشکیل پرونده قضایی
پس از آن سیدصدراله رجایی، رئیس کل دادگستری فارس در پی وقوع حادثه مرگبار واژگونی اتوبوس مسافربری در محدوده شهرستان کوار از تشکیل پرونده قضایی در خصوص این حادثه و شروع تحقیقات به منظور شناسایی علل حادثه خبر داد. او با بیان اینکه از لحظات اولیه وقوع حادثه، مقامات قضایی به منظور بررسی صحنه در محل حاضر شدند گفت: «با حضور مقام قضایی همزمان با عملیات نیروهای امدادی نظارتهای قضایی آغاز شد و پرونده در خصوص علل وقوع حادثه شناسایی مقصر یا مقصران احتمالی در دستور کار قرار گرفت.»
مقصران پنهان در تصادفات
در تقسیم قصور همیشه خودرو و جاده هم سهمی دارند، چراکه در تصادفات نقش مهمی را ایفا میکنند اما «خطای انسانی» و «راننده مقصر بوده است.» بهترین گزینهها برای مختومه کردن این پروندههاست تا تصادف دیگری رخ دهد و افراد زیادی جان خود را از دست دهند و در برخی از گزارشها به جاده و خودروی بیکیفیت پرداخته شود و مسئولان بار دیگر وعده (هرگز محقق نشده) پیگیری استانداردسازی جادهها و افزایش کیفیت خودروها را سر دهند.
این دو عامل مهم در کشور ما همیشه مقصران پنهانی هستند که هر از چندگاهی انگشت اتهام به سویشان گرفته میشود و به سرعت به دست فراموشی سپرده میشوند. درست مانند حادثه تلخترین حادثه واژگونی اتوبوس کرمان به مشهد در 11 خرداد که به گفته سرهنگ احمد کرمی اسد، رئیس پلیس راه راهور فراجا، از ۴۳ سرنشین آن ۱۴ نفر جان خود را از دست دادند و ٢٩ نفر مصدوم شدند.
دو عامل کیفیت بد خودرو و جادههای غیراستاندارد، آنقدر آمار تلفات تصادفات در ایران را افزایش دادهاند که دولتیها مجبور شدند کمپین «نه به تصادف» را راهاندازی کنند. امید دولت کاهش تصادفات بود اما آمار پزشکی قانونی از افزایش 8درصدی تصادفات در نوروز 1404 حکایت داشت و طبق اعلام عباس مسجدی، رئیس سازمان پزشکی قانونی؛ «حدفاصل ۲۶ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴، ۱۱۷۹ نفر درپی حوادث رانندگی جان خود را از دست دادهاند و از این تعداد، ۹۰۸ نفر مرد و ۲۷۱ نفر زن بودند. آمار تلفات جادهای در سال جاری 8/3 درصد رشد داشته است.»
پیش از آن سردار سیدتیمور حسینی، رئیس پلیس راهور روز 11 فروردین امسال با اشاره به آمار تصادفات نوروزی گفت: «در بازه ۱۶ روزه از ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ تا ۱۰ فروردین ۱۴۰۴، ۵۳۴ تصادف فوتی ثبت شده که متاسفانه ۶۴۰ نفر جان خود را از دست دادهاند. همچنین 12 هزار و 210 تصادف جرحی با 15 هزار و 262 مجروح و 68 هزار و 185 تصادف خسارتی گزارش شده است.
در مجموع، تعداد کل تصادفات این بازه 80 هزار 929 مورد بوده که باوجود کاهش ۴ درصدی آمار فوتیها، همچنان نگرانکننده است. استانهای کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خوزستان و اصفهان بیشترین آمار فوتی را داشتهاند.» او درباره علل اصلی تصادفات تاکید کرد: «علل اصلی تصادفات منجر به فوت مربوط به تخلف عدم توجه به جلو با ۴۵ درصد، تغییر مسیر ناگهانی با ۱۵ درصد و عدم توانایی در کنترل وسیله نقیله نیز ۱۴ درصد بوده است.»
اما آماری که سرهنگ فیروز کشیر معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ اعلام کرده قابل تامل است. او تاکید کرد: «در بازه زمانی ۱۷ تا ۲۰ تیرماه ۱۴۰۴، بیش از ۱۴ هزار فقره تخلف رانندگی در شهر تهران به ثبت رسیده است، که شامل ۱۲۸۹ فقره تخلف استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی، ۱۱۲۳۴ فقره تخلف عدم استفاده از کمربند ایمنی، ۱۳۸۵ فقره عدم استفاده از کلاه ایمنی توسط موتورسواران، ۷۰۹ فقره سرعت غیرمجاز است. در تیرماه سال جاری، متأسفانه ۱۲ عابر پیاده در اثر تصادفات رانندگی جان باخته و همچنین، شش موتورسوار نیز به دلیل بیتوجهی به اصول ایمنی و عدم استفاده از کلاه ایمنی، جان خود را از دست دادهاند.»
4 هزار نقطه حادثهخیز در ایران
روز 6 خرداد امسال نیز مهرداد لاهوتی درباره تصادفات در صحن علنی مجلس گفت: «متأسفانه سالانه حدود ۲۰ هزار نفر در جادههای کشور جان خود را از دست میدهند؛ عددی که با تعداد شهدای دفاع مقدس برابری میکند و باید به عنوان یک هشدار جدی تلقی شود. بیش از ۹۰ درصد حملونقل کشور بر دوش جادههاست، درحالیکه سهم حملونقل ریلی، دریایی و هوایی تنها ۱۰ درصد است. لازم است سهم ریلی افزایش یابد تا فشار از روی جادهها برداشته شود.»
او با اشاره به فرسودگی ناوگان حملونقل عمومی افزود: «بسیاری از اتوبوسهای کشور عمر بالای ۱۵ سال دارند و خودروهای جادهای هنوز با استاندارد آلایندگی یورو ۲ در حال تردد هستند که نهتنها ایمن نیستند، بلکه به محیطزیست نیز آسیب میزنند. بیش از ۴ هزار نقطه حادثهخیز در جادههای کشور وجود دارد. این نقاط براساس گزارش پلیس راه و سازمان راهداری بهطور مستمر موجب وقوع تصادف میشوند. نباید اجازه دهیم این وضعیت ادامه یابد. این مشکلات نیازمند اقدام عاجل و پیگیری مستمر از سوی دولت و مجلس است.»