مذاکرات مدیریت تهدید است/راهنمای ترامپ اعراب هستند و اعراب به دنبال امنیت منطقه
آمریکا همواره ایران را جزو کشورهای هدف خود تعریف کرده است. در اسناد تهدیدات ملی ایالات متحده، سه کشور چین، روسیه و ایران به عنوان محور اصلی تهدیدات نام برده میشوند. ایران امروز کاملاً در بلوکی تعریف شده که از منظر راهبردی آمریکا، باید با آن مقابله شود

آمریکا همواره ایران را جزو کشورهای هدف خود تعریف کرده است. در اسناد تهدیدات ملی ایالات متحده، سه کشور چین، روسیه و ایران به عنوان محور اصلی تهدیدات نام برده میشوند. ایران امروز کاملاً در بلوکی تعریف شده که از منظر راهبردی آمریکا، باید با آن مقابله شود. در آمریکا دو رویکرد غالب وجود دارد؛ نخست، پیگیری تغییر رژیم در ایران است که همچنان بر این نگاه حاکم است. تعداد زیادی از تصمیمگیران دنبال آن هستند و معتقدند با رژیم فعلی در تهران نمیتوان تعامل کرد؛ باید آن را تغییر داد. البته تفاوتهایی در شیوههای موردنظر برای این تغییر وجود دارد.
معاون اسبق وزارت امور خارجه تاکید کرد: در دوران اوباما یک نظریهای شکل گرفت که شاید بتوان با ایران تعامل کرد و صرفاً نباید آن را دشمن مطلق دانست، اما این تفکر بیشتر در حاشیه و میان اقلیتها قرار دارد. دیدگاه غالب همچنان بر دشمنی با جمهوری اسلامی تأکید دارد و بسیاری از مقالات و اسناد سیاستی آمریکا نیز این مسئله را تایید میکند.
باید توجه کرد موضعگیریهای خاص و گاهی احساسی برخی دولتمردان مثل ترامپ، ریشه در مسائل شخصی و نگاههای خاص آنها دارد و مستند به سیاست کلی آمریکا نیست؛ اما در مجموع باید پذیرفت که دشمنی با ایران، ستون اصلی سیاست خارجی آمریکاست و بعید است این روند به زودی تغییر کند. در واقع دو طرف نسبت به هم نگاه کاملاً منفی دارند و هیچ نشانهای از ایجاد دیدگاه مثبت و سازنده دیده نمیشود.
در این دوره راهنمای ترامپ اعراب هستند و اعراب نیز به دنبال امنیت منطقه هستند. اگر قرار باشد اعراب راهحلی به ترامپ بدهند، آن پیشنهاد این است که به ایران حمله نکند؛ چون مهمترین کار آنها توسعه اقتصادی است. به قول ویتکاف منطقه خلیجفارس، باید پاور هاوس شود. در این منطقه ۵ هزار میلیارد دلار ذخیره ارزی دنیا انباشته شده است. این یعنی آنها میخواهند با ایران جنگ رخ ندهد ولی فشارها ادامه یابد.
به نظر میرسد که از هر دو طرف گفتوگوها و مذاکرات بیشتر با هدف مدیریت تهدید فوری یا خرید وقت صورت میگیرد، نه برای حل پایدار تضادها و پایان دشمنی. شاید انگیزههایی مانند کسب جایزه نوبل صلح در ذهن برخی مقامات آمریکایی باشد، اما مشخصاً هدف اصلی پایان دادن به تخاصم نیست.
ترامپ میخواهد این دوره کار کارستانی انجام دهد و به دنبال نوعی توافق با ایران است. ترامپ میخواهد برنده جایزه صلح نوبل شود و توافق در برنامههایش اثرگذار است. در طرف ایران هم، آمریکا سمبل دشمنی با نظام است. البته نظریه پیشرفت براساس نظریه یک دشمن با کشور، منسوخشده ولی در ایران هنوز این نظریه یکی از ستونهای روابط خارجی کشور است.
جامعه ایران، به ویژه کارآفرینان و بخش خصوصی، آرزوها و انتظارات بالایی از مذاکرات دارند. بعد از چند دهه فشار و تحریم، مردم حق دارند امیدوار باشند روزی خصومتها و تحریمها برطرف شود؛ اما باید واقعبین بود و دانست که انتظار حل کامل مشکلات از مسیر یک توافق هستهای، انتظاری بلندپروازانه است و نباید به همه امیدهای اقتصادی کشور گره بخورد.