پیمان مولوی کارشناس اقتصادی:
ذینفعان FATF باید توجیه شوند
پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «هممیهن» درباره سخنان عبدالناصرهمتی به این نکته اشاره دارد که وزیر اقتصاد درباره برنامههای اقتصادی خود به روشنی سخن نگفته تا بدانیم رفع فیلتر به عملی شدن آن کمک میکند یا خیر.
پیمان مولوی، کارشناس اقتصادی در گفتوگو با «هممیهن» درباره سخنان عبدالناصرهمتی به این نکته اشاره دارد که وزیر اقتصاد درباره برنامههای اقتصادی خود به روشنی سخن نگفته تا بدانیم رفع فیلتر به عملی شدن آن کمک میکند یا خیر. او همچنین در مورد پیوستن ایران به FATF معتقد است تا زمانی که نهاد دولت در ایران نتواند ذینفعان FATF و ذینفعان تحریم و واردات و صادرات را توجیه کند، کاری از پیش نخواهیم برد.
آقای همتی از رفع فیلترینگ و همچنین تلاش دولت برای پیوستن به FATF گفته، تحلیل شما چیست؟
به این نکته باید توجه داشت که نهاد دولت در ایران، در سالیان متمادی و با روشهای مختلف تضعیف شده است و وقتی درباره دولتها صحبت میکنیم باید این را بدانیم که شعاع حرکتی دولت به هیچ وجه با شعاع حرکتی دولت در سال ۱۳۶۸ تا سال ۱۳۷۶ قابل مقایسه نیست. به مرور از سال ۱۳۷۶ به بعد، با ایجاد سازمانهای موازی کارایی تصمیمگیری دولتها کمتر و کمتر شده است، از دید من فیلترینگ در جای دیگری انجام میشود اما چوب آن را دولت میخورد و باید جوابگو نیز باشد، در اینجاست که اشکال بزرگی نمایان میشود که آیا میشود دولت براساس چیزی که قدرت آن را ندارد وعده بدهد؟
بر کسی پوشیده نیست که مشکل قشر متوسط جامعه ایران در کنار بحث کنترل تورم، ایجاد شغل، رشد اقتصادی و ایجاد ارتباط بهتر با دنیا، موضوع استفاده آزاد از اینترنت و احترام به حق انتخاب شبکههای اجتماعی برای فعالیت است. حتماً فیلترینگ از بُعد اجتماعی و اقتصادی جزو سه موضوع اصلی کشورمان است؛ از بُعد اقتصادی همه ما ساعتها سرگردان هستیم تا بتوانیم فیلترینگ را دور بزنیم تا وارد شبکههای اجتماعی شویم، هماکنون ۴۸ میلیون ایرانی در اینستاگرام عضو هستند و بیش از ۲ میلیون نفر مستقیم و غیرمستقیم از این بستر کسب درآمد دارند و در کشور شغل ایجاد کرده و نقش مهمی در گذار به اقتصاد دیجیتال را داشته است. چرا باید چنین امکانی فیلتر باشد؟
به جز اینکه ذینفعان فروش وی.پی.ان از آن منفعت ببرند فیلترینگ آن هیچ نفعی برای دیگران ندارد. در همین دوره از انتخابات دیدیم که افراد در توئیتر و اینستاگرام فعالیت میکردند نه در ایتا و روبیکا، هماکنون نیز خیلی از مباحث و تضارب اندیشه در شبکههای اجتماعی مانند توئیتر رخ میدهد، چرا وقتی همه نمایندگان مجلس و دولتیها در آنجا هستند و اظهارنظر میکنند اما فیلتر نیز هست؟ در اینجاست که باید به دنبال ذینفع فیلترشکنفروش باشیم.
من چندی پیش برای رئیسجمهور و وزیر ارتباطات نوشتم که تا وقتی نفع و منفعتی را به هر دلیل برای گروهی ایجاد میکنید و درآمد پایداری برای آنها اتفاق میافتد، دیگر نمیتوان این درآمد را از آنها گرفت مگر اینکه جایگزین دیگری بدهید والا تمام سعی خود را میکنند که فیلترینگ برداشته نشود. این اتفاق قطعاً بر روی سیاستگذاریهای اقتصادی کشور تاثیر میگذارد. قطعاً برداشته شدن فیلترینگ بر اقتصاد و جامعه تاثیر خواهد داشت و کمک خواهد کرد افرادی که جزو ۵۰ درصدی بودند که رای ندادند نیز ببینند که در کشور اتفاقات مثبتی در حال رخ دادن است و این میتواند نهاد دولت را بازیابی کند اما متاسفانه در ایران هیچ علاقه و ارادهای به بازیابی قدرت نهاد دولت وجود ندارد.
وزیر اقتصاد در این شرایط چه باید انجام دهد؟
آقای همتی به عنوان وزیر اقتصاد باید در حوزه مالیاتها کار کند. در کجای دنیا سیاست انقباضی را در پیش میگیرند اما با مالیات به مردم فشار میآورند؟ یا در بحث بودجه اگر قرار باشد همچنان همان ردیفهای قبل را داشته باشیم و همان هزینههای گذشته را در جاهایی داشته باشیم که نقشی در تولید ناخالص داخلی ندارند، قطعاً آقای همتی نیز کاری از پیش نمیبرند. به نظر من در مورد برنامههای وزیر اقتصاد خیلی روشن صحبتی نشده که بتوانیم با صراحت بگوییم اگر فیلترینگ برداشته شود بقیه مشکلات پیش روی برنامههای ایشان حل خواهد شد، من خیلی متوجه نشدم رابطه برنامههای اقتصادی آقای همتی با برداشته شدن فیلترینگ در چیست.
آقای ربیعی به عنوان دستیار اجتماعی رئیسجمهور نیز از این گفتهاند که تا وقتی در لیست سیاه FATF هستیم نمیتوانیم توسعه پیدا کنیم، خروج از این لیست سیاه را در اقتصاد کشور چقدر تاثیرگذار میدانید؟
بیایید کمی از صحبتهای تکراری فاصله بگیریم، تا زمانی که نهاد دولت در ایران نتواند ذینفعان FATF و ذینفعان تحریم و ذینفعان واردات و صادرات و ارز ارزان را توجیه کند کاری از پیش نمیبریم.
توجیه کند یعنی چه؟
ذینفعان از یک انحصار و محدودیت درآمد دارند، ما اکنون در این موقعیت هستیم که دولت باید به آنها بگوید که میخواهد این انحصار و محدودیت را بردارد و آن را حل کند، در این فرآیند نگران نباش، چون نان تو کساد نمیشود بلکه در جای دیگری تامین خواهی شد. در حالت واقعبینانه راهحلی به جز رسیدن تفاهم با ذینفعان در داخل ایران برای برونرفت از این شرایط نداریم، حالا میتوان اسم آن را وفاق گذاشت یا مذاکره و یا هر چیز دیگر اما تا به این نقطه نرسیم امکان حل شدن موضوعات وجود ندارد.
چند سال است که ماجرای FATF حل نشده باقی مانده است؟ چند سال است که واردات خودرو انجام نمیشود؟ چند سال است که ارز دونرخی داریم؟ همه اینها ذینفع دارند و تا این مشکلات را با ذینفع آن حل نکنیم کاری از پیش نمیبریم.