بهترین زمان برای توافق تسلیحاتی و اتمی در خاورمیانه
رویتال تالی گوتلیو، عضو کنست اسرائیل از حزب لیکود اکتبر ۲۰۲۳ خواستار استفاده از موشک جریکو (سلاحی که اسرائیل از دهه ۱۹۶۰ تولید می‌کند) و سلاح هسته‌ای آخرالزمانی علیه حماس و فلسطین شد.
آمیهای الیاهو، وزیر میراث فرهنگی اسرائیل، نوامبر ۲۰۲۳ در یک مصاحبه رادیویی اظهار کرد که اسرائیل می‌تواند یک بمب اتمی روی غزه بیاندازد؛ اظهارنظری که بعداً پیش از آنکه بنیامین نتانیاهو از کار و حضور در جلسات کابینه تعلیقش کند، ادعا کرد استعاری بوده‌است. چنین اظهارنظرهای بی‌پروایی در مورد استفاده از سلاح اتمی یادآور اظهارنظرهای پوتین در مورد سلاح‌های اتمی در اوکراین در سال ۲۰۲۲ است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا هم با بیرون رفتن یکجانبه از برجام در سال ۲۰۱۸ یک ضربه جدی به نظام عدم اشاعه هسته‌ای زد. او در عوض سیاست فشار حداکثری را انتخاب کرد که نتیجه آن تشدید تنش در خلیج‌فارس تا سال ۲۰۲۱ شد. ایران در واکنش به پیشرفت کُند دیپلماسی با دولت بایدن، اجرای پروتکل‌های الحاقی را که به بازرسان آژانس اجازه بازرسی بدون محدود تاسیسات و مواد هسته‌ای ایران می‌داد، در سال ۲۰۲۱ متوقف کرد.
ایران بعدها با نصب سانتریفیوژهای پیشرفته، مذاکرات جاری هسته‌ای با ایالات متحده در عمان را بیش از پیش پیچیده کرد. هرچند به دلیل انگیزه‌های ایران و حزب‌الله برای بقا، بعید است که جنگ جاری به یک جنگ تمام‌عیار با ایران و حزب‌الله تبدیل شود، مسیر این جنگ به سمتی است که به ایران انگیزه‌های بیشتری می‌دهد تا برای خود بازدارندگی هسته‌ای فراهم کند تا بتواند در مقابل بازدارندگی اسرائیل جایگاه بهتری داشته‌باشد.
این موضوع باعث می‌شود که ضرورت دیپلماسی هسته‌ای با ایران به شدت افزایش پیدا کند. تشدید تنش جاری در منطقه تنها انگیزه برای یک دیپلماسی پیشگیرانه در این حوزه نیست. نیاز به بهبود مقررات و حفاظت از تاسیسات هسته‌ای رو به رشد منطقه خاورمیانه باعث می‌شود که نیاز به یک توافقنامه منطقه‌ای هسته‌ای فوریت پیدا کند. تردیدی وجود ندارد که موانع مهمی در مقابل رسیدن به یک خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی وجود دارد؛ از جمله این عوامل مشکلات جامع بین اسرائیل و مصر است.
ایالات متحده در واکنش به این مشکلات به جای اینکه به ابتکار عربی صلح ۲۰۰۲ پایبند باشد که مسیر عادی‌سازی روابط اسرائیل با همه کشورهای عضو اتحادیه عرب را ممکن می‌کرد، تلاش برای عادی‌سازی روابط را در چارچوب ابتکار توافق‌های ابراهیم پیش برده‌است. در مجموع می‌توان گفت که هیچ زمان ایده‌آلی برای امضای یک توافق تسلیحاتی در منطقه وجود ندارد.
در چارچوب تشدید تنش‌های منطقه، شاید دولت احتمالی کامالا هریس، با حمایت جناح مترقی حزب دموکرات در موقعیت بهتری باشد تا علناً در مورد بازدارندگی هسته‌ای اسرائیل سخن بگوید و با اسرائیل برای بازاندیشی در این سیاست تعامل کند. کاخ سفید برای جلب حمایت جامعه یهودیان آمریکا و فراکسیون یهودیان آمریکا می‌تواند تعهد کامل ایالات متحده را برای گستراندن چتر هسته‌ای برای دفاع از اسرائیل مطرح کند که می‌تواند بر بنیان پیشنهاد دفاعی لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا در ژوئیه ۲۰۲۴ بنا شود.
پس از آنکه ایران و دیگران پذیرفتند فعالیت‌های مرتبط با تسلیحات هسته‌ای خود را متوقف کنند، تعهد دفاعی آمریکا می‌تواند اسرائیل را وادار کند تا تقریباً ۹۰ سلاح هسته‌ای خود را نابود کند و به خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی بپیوندد. فرماندهان پیشین ستاد مشترک ارتش اسرائیل و رؤسای پیشین موساد پیش از این در مورد تهدید موجودیتی سیاست‌های نتانیاهو برای اسرائیل هشدار داده‌اند.
بعید است سلاح‌های هسته‌ای اسرائیل در مقابل ایران کارایی داشته‌باشد که با درس گرفتن از حمله پیش‌دستانه اسرائیل به راکتور اوسیراک عراق در سال ۱۹۸۱، راکتورهای هسته‌ای خود را در سطح کشور پخش کرده‌است و آنها را در زیر زمین پنهان کرده‌است. نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل علناً گفته‌است که خروج یکجانبه آمریکا ار برجام اشتباه بود، چراکه باعث شد برنامه هسته‌ای ایران از هر زمان دیگری بیشتر پیشرفت کند.
این واکنش نشان می‌دهد که راهکار دیپلماتیک همچنان بهترین گزینه است. حضور اسرائیل در چارچوب سازوکار خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی می‌تواند با گشایش در جنبه مهمی از عدم اشاعه هسته‌ای از خلیج‌فارس و شامات شود و عامل مهم ناامنی منطقه را با کشیدن ایران و اسرائیل به یک توافق برابر هسته‌ای حل کند؛ در عین حال باعث جلوگیری از اقدام‌های ناگهانی نظامی در منطقه، استفاده از سلاح هسته‌ای و همچنین حوادث ناشی از برنامه نظامی هسته‌ای و نگرانی‌های افتادن این سلاح‌ها در اختیار تروریست‌ها شود.
