منتقد حرمت دارد آقای نامحترم
بار دیگر شاهد توهین یک تهیهکننده به منتقد سینما و یک روزنامهنگار بودیم. شاید گزافه نباشد که بگوییم این فرد، جنجالیترین و پرحاشیهترین تهیهکننده سینمای ایران است. تقریباً با اکران هر فیلمش -که همواره نیز از جنس سینمای تجاری و گیشه است- در نشستها و گفتوگوهای مطبوعاتی یا برگزاری مراسم نمایش فیلماش، سخنانی میگوید که به کانون جنگ و جدالهای سینمایی-رسانهای بدل شود.
هربار که او در برنامه «هفت» یا برنامههای سینمامحور دیگر مثل «شهرفرنگ» شبکه خبر حضور یافته، گفتوگوهایش با مجری یا میهمان برنامه به جدال لفظی بدل شده یا به واکنشهای جنجالی در رسانهها و مطبوعات انجامیده است. بخشی از جنجالها به فیلمی برمیگردد که ساخته و مواردی که در آن مطرح کرده است و بخشی هم به دعواهای شخصی او با سینماگران دیگر بازمیگردد که بهطور معمول حاشیههای فراوانی میسازد.
او چه در مقام کارگردان و چه در کسوت تهیهکننده، همیشه حاشیهساز بوده و جدالهای کلامی پیرامون خودش و آثارش شکل میگیرد. سالها پیش در برنامه «هفت» ترکشاش به تن منتقدان سینما هم خورد (که همواره سر ستیز با آنها داشته)، آنجا که گفته بود «مردم اصلاً نمیدانند منتقد خوردنی است یا پوشیدنی...» که با واکنشهای تندی ازسوی منتقدان سینما همراه شد. دعوای او با امیرحسین علمالهدی بر سر سینمای هنر و تجربه هنوز در حافظه سینمادوستان باقی مانده که او این سینما و مدیرانش را «شارلاتانهای سینمایی» توصیف کرده بود.
درهرحال، این تهیهکننده یا همواره انگشت اتهامش به سوی کسی بوده یا انگشتهای اتهام دیگران را بهسمت خود گردانده است و حالا در شبکههای اجتماعی با الفاظ رکیک و فحاشی به یکی از روزنامهنگاران و منتقدان قدیمی سینما توهین کرده است.
واقعاً گاهی لازم است منتقدان سینما نوک قلم خویش را نه به نفع خویش که در دفاع و صیانت از صنف و حرمت قلم و شأن نقد و نقادی تیز کنند. آنهم زمانی که دشمنان نقد و سینمای فرهنگی و اندیشهورزی از دل خود سینما بیرون میآیند. به قول حافظ، من از بیگانگان هرگز ننالم که با من هرچه کرد آن آشنا کرد! او که تهیهکنندگی بخش عمدهای از فیلمهای سطحی و ضدفرهنگی را در کارنامه خود دارد همواره با اتخاذ این سیاست که بهترین دفاع، حمله است با لحنی تحقیرآمیز با منتقدان خود برخورد میکند.
واقعیت این است که سینمای پویا و مترقی محصول نقد و نقادی است اما همیشه قدرتها نقد را برنمیتابند و چه کسی شک دارد که شما در سرزمین سینما فرد قدرتمندی هستید؟! قدرتی که البته با گیشه سینما نسبت دارد، نه اندیشه آن! شاید اگر منتقدان بیتعارف و بیپردهتر با فیلمهای سطحی و سخیف برخورد میکردند و نقد آنها را دون از شأن حرفهای خود نمیدانستند، سینمای ایران و اکران به این مصیبت دچار نمیشد.
اتفاقاً منتقدان سینما کمتر به رسالت اجتماعی خود در مقابله با فیلمفارسی عمل کردهاند و اگر قرار باشد مورد سرزنش قرار بگیرند از بابت کمکاری و سهلانگاری در این باره است. جالب است که لحن و منطق این فرد نیز بهشدت شبیه فیلمهایی است که تهیه کرده است؛ بازاری و متظاهرانه! او سخنان خود را با آیهای از قرآن شروع میکند و مدام خود را پشت دفاع از نظام و انقلاب پنهان میکند تا قیمت نان خویش را به نرخ روز تعیین کند! او کلمات را هم به بازی میگیرد و با سفسطهبازی مفهومی از واژه ابتذال ارائه میدهد تا بتواند از فیلمهای خود حمایت کند.
او با تهیکردن واژه از مفهوم و مقصود گویندگانش، توجیه فرهنگی – سیاسی برای آثارش و نقدهایی که بر آن میرود دستوپا میکند. برخلاف شما تهیهکنندگان و کارگردانهای سینماشناس این کشور با بهرهگیری از نظر و نقد منتقدان، توانستهاند آثار ماندگاری در سینما خلق کنند.
نهفقط سینما که همه هنرها و نه همه هنرها که همه آدمها به نقد و انتقاد نیاز دارند. نگارنده بهعنوان یکی از اعضای شورای مرکزی انجمن منتقدان سینمایی و در دفاع از صیانت صنفی منتقدان و همکارم میگویم: هم نقد محترم است، هم منتقد حرمت دارد آقای نامحترم. بیحرمتی به نقد، رواج همان ابتذال در سینماست که شما مروجش هستید.
