مرتضی افقه استاد دانشگاه: مخاطب پیام شعار سال فقط دولت نیست

شعار امسال بر روی سرمایه‌گذاری در تولید تمرکز دارد و بر همین اساس مرتضی افقه، استاد دانشگاه شهید چمران اهواز در گفت‌وگو با «هم‌میهن» عنوان کرد که سرمایه‌گذار باید نسبت به آینده سرمایه خود خوشبین باشد و امیدوار باشد که سودآوری خواهد داشت. او گفته بخش مهمی از مخاطب پیام شعار سال در داخل است و البته فقط مخاطب آن دولت نیست بلکه دستگاه قضایی و مجلس نیز هست. افقه همچنین عنوان کرده ما باید بپذیریم که در شرایط بحرانی هستیم و متناسب با این شرایط سیاست‌ها را اعمال کنیم.

‌دولت چهاردهم به چه میزان شرایط تحقق شعار سال را دارد و چه ابزارهایی نیاز دارد؟

البته من چند سال پیش پیشنهاد کردم با توجه به اینکه چندین سال است که رهبری شعار سال را به عناوین اقتصادی اختصاص می‌دهند، مشاورین ایشان به ارزیابی سال‌های گذشته می‌پرداختند که به چه دلایلی شعارهای سال‌های قبل به هدف نرسید. اما درباره سرمایه‌گذاری باید به این نکته توجه داشت که سرمایه‌گذار باید نسبت به آینده سرمایه خود خوشبین باشد و امیدوار باشد که سودآوری خواهد داشت و حداقل ۱۰ تا ۱۵ سال آینده را روشن ببیند که اولین پیش‌نیاز آن ثبات در داخل و خارج است.

ثبات در داخل نیاز به ثبات مدیریتی، سیاستی و قوانین دارد؛ باید قوانین ساده برای سرمایه‌گذاری ایجاد کرد که سود را تضمین کند. همچنین باید در روابط بین‌الملل ثبات و عدم تنش داشته باشیم که متاسفانه باید بگویم تقریباً نه ثبات داخلی داریم و نه ثبات خارجی. در داخل شاهد تغییر زیاد مدیران و سیاست‌ها هستیم و این یک سم مهلک برای سرمایه‌گذار داخلی و خارجی است.

بخش مهمی از مخاطب پیام شعار سال در داخل است و البته فقط مخاطب آن دولت نیست بلکه دستگاه قضایی و مجلس نیز هست. پیشتر نیز یک سال به‌عنوان سال رفع موانع تولید نامگذاری شد که متاسفانه نتیجه‌بخش نبود، متاسفانه مسئولان ما شعار سال را به یک ملات سخنرانی و یا نوشتن بر روی بیلبوردها و سربرگ‌های نامه کاهش می‌دهند و اقدام جدی برای آن انجام نمی‌دهند. همچنین اولین و فوری‌ترین مسئله رفع تحریم‌ها و رفع تنش‌ها با کشورهای منطقه است؛ اگر این اتفاق رخ ندهد متاسفانه شعار امسال نیز بی‌نتیجه خواهد ماند. 

‌به‌هرحال همه دولت‌ها دوست دارند که درآمد ایجاد کنند و به دنبال تولید هستند، پس چرا سرمایه‌گذاری رخ نمی‌دهد؟

مهمترین دلیل آن بی‌ثباتی است که همه آن به دولت‌ها مربوط نمی‌شود، بلکه ساختار ما ضدتولید و ضدتوسعه است. متاسفانه ملاک انتخاب و انتصاب‌ها در اقتصاد، شایستگی‌های منجر به توسعه نیست و عمدتاً ملاک را بر اساس شایستگی ایدئولوژیک و سیاسی قرار داده‌اند که الزاماً بهترین‌ها انتخاب نمی‌شوند.

از طرف دیگر در کشور ما مسئولیت به معنی پاسخگو بودن و مورد سوال قرار گرفتن نیست و مسئولیت نوعی رانت محسوب می‌شود، به همین دلیل هر دولتی که به سر کار می‌آید تمام نیروها را جابه‌جا می‌کند؛ حتی اگر همان دولت دوباره انتخاب شود و وزیری تغییر کند باز افرادِ خود را می‌آورد چون به دنبال رانت هستند و نه انجام مسئولیت. وقتی هیچ مسئولی برای ناکارآمدی مورد بازخواست قرار نگرفته است بنابراین مسئولیت در کشور ما نوعی رانت است.

‌دولت آقای پزشکیان چگونه می‌تواند اعتماد را برای سرمایه‌گذار تامین کند؟

وقتی ساختارها مشکل داشته باشد و فقط وعده داده شود حرف‌های آقای پزشکیان و هر رئیس‌جمهور دیگری در ذهن سرمایه‌گذار اعتماد ایجاد نخواهد کرد بلکه باید در عمل به آنها ثابت کرد. ما باید بپذیریم که در شرایط بحرانی هستیم و متناسب با این شرایط سیاست‌ها را اعمال کنیم و بوروکراسی زائد را حذف کنیم در غیر این صورت هیچ دولتی نمی‌تواند پیام و شعار امسال را محقق کند.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید