گامی مثبت ولی محتاطانه
برخورد نتانیاهو با توافق اولیه حماس نشان داد که از موضع حماس شوکه شده و تصور نمیکرد که آنها چنین موضعی بگیرند و او را به گوشه رینگ ببرند. برخورد سرد او با ترامپ و عصبانیتش از ماجرا و برخورد تند ترامپ با او نشانه همین واقعیت است.
از دو سال پیش که جنگ غزه آغاز شد تاکنون مهمترین خبری که در این مدت منتشر شده، اعلان موافقت حماس با طرح پیشنهادی ترامپ است. دو روز پیش ابهامات و نارساییهای این طرح را نوشتیم ولی نکته مهم اصل چگونگی موافقت و ادبیات آن از سوی حماس بود.
بیایید برای یک لحظه تندروهای مسئولیتناپذیر ایران را جای مسئولین حماس در غزه تصور کنیم. البته این فقط یک تصور و خیال است چون این جماعت فقط بلدند از دور شعارهای غیرمسئولانه و مثلاً انقلابی بدهند؛ لذا هنگامی که راه برای رفتن به غزه بسته بود برای رفتن داوطلبانه به جنگ ثبتنام میکردند و هنگامی که راه برای رفتن به سوریه و لبنان باز بود سکوت کرده و آرام میشدند.
آنها فقط نان انقلابینمایی را میخورند و این فرق میکند با کسانی که دو سال تمام در محاصره کامل و زیر بمباران و موشکباران و قحطی زندگی میکنند. با این حال فرض محال، که محال نیست. اگر آنان آنجا بودند و زیر کولر مجلس با حقوق مکفی شعار میدادند جزو اولین منتقدین حماس بودند و فریاد میزدند که؛ چه نشستهاید که فلسطین و شرف و آبرو رفت.
پذیرش طرح ترامپ خائن و حامی نتانیاهو و گذاشتن سلاح بر زمین و خیانت به آرمان فلسطین همراه با تشکر از ترامپ و مذاکره مستقیم با نماینده رژیم کودککش و از همه بدتر پذیرش نوعی از اداره غزه به دست حکام خائن و مرتجع عربی و وابسته به آمریکا؟
ای وای! آنها میگفتند که این پذیرش ذلت در شرایطی است که نتانیاهو در لبه پرتگاه است و زمانسنج میدان فلسطین ما نشان میدهد که حداکثر چند سال دیگر هستند و بعد تمام میشوند. تازه ترامپ هم ترسیده و چنین پیشنهادی را داده و ما در اوج قدرت قرار داریم و نباید هیچ طرحی را بپذیریم، باید به شرایط موهوم فکر کرد و بهزودی اسرائیل و حامیانش بهویژه آمریکا نابود خواهند شد.
به همین دلیل نیز برنامه راهپیمایی حمایت از آزادسازی فلسطین را بعد از صرف ناهار در میدان راهآهن تهران برگزار میکنیم تا ملت فلسطین را از شر اسرائیل غاصب نجات دهیم. این موضع یک انقلابینمای بیمنطق و فارغ از عقلانیت و مسئولیت است که از زیر پتوی گرم و نرم و با معده سیر شعار میدهد و حتی برای شعارهایش هم پول میگیرد.
این موضع با انقلابیون راستین بهکلی متفاوت است؛ انقلابیونی که در محیط جنگ با دشمنی غدار و بیرحم در جغرافیایی بسیار کوچک و تحت محاصره در حال جنگ هستند و هزاران نفر از مردم و خانوادههای آنان بهویژه زنان و کودکان، فقط به دلیل گرسنگی درگذشتهاند. انقلابیونی که نهتنها عقلانیت و سیاست را در تقابل با مقاومت نمیبینند بلکه شرط لازم آن میدانند. آنان نگاه میکنند که آیا در پیشنهاد طرف مقابل خیری نهفته است که بتوان آن را فعال و زنده کرد؟ حتی اگر این پیشنهاد از جانب دشمن باشد.
برخورد نتانیاهو با توافق اولیه حماس نشان داد که از موضع حماس شوکه شده و تصور نمیکرد که آنها چنین موضعی بگیرند و او را به گوشه رینگ ببرند. برخورد سرد او با ترامپ و عصبانیتش از ماجرا و برخورد تند ترامپ با او نشانه همین واقعیت است.
اهمیت طرح ترامپ در این است که تقریباً همه کشورهای مهم و نهادهای بینالمللی را به موضعگیری واداشته است و در این میان موضع ایران نیز اهمیت زیادی دارد. درباره بیانیه وزارت امور خارجه ایران در خصوص این موضوع سه تحلیل و نگاه وجود دارد.
اول همان تندروها هستند، که بیانیه را خلاف منویات مثلاً انقلابی خود دیده و خواهان صراحت علیه آن و تکرار شعارهای پرهزینه گذشته هستند.
دوم کسانی که آن را بیخاصیت و کماثر میدانند و سوم آنان که این را گامی رو بهجلو هرچند ناکافی میدانند. رو بهجلو از این جهت که فلسطینیها را مرجع اصلی برای تصمیمگیری در این باره پذیرفته و از تکرار شعارهای تبلیغاتی و پرهزینه گذشته پرهیز کرده است.
به نظر میرسد که این بیانیه و اعلان موضع آن، میتواند سرآغاز تغییری مثبت در رویکرد خارجی ایران باشد. از این رو باید از این بیانیه استقبال کرد و انتظار داشت که در ادامه و آینده روشنتر و موثرتر صادر شود.