آنچه لازم است درباره جرایم اینستاگرامی و مجازات‌های آن بدانیم
چنین فضای گسترده‌ای چند منظوره‌ای طبیعتاً از دید مجرمین و متخلفین نیز پنهان نیست و در سال‌های اخیر شاهد جرایم و تخلفات زیادی در این حوزه بوده‌ایم
به گزارش هم‌میهن آنلاین و به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، جرایم اینستاگرامی شاخه ای از جرایم سایبری اینترنتی و رایانه ای شناخته می شود و حسب مورد مجازات هایی به همراه دارد. با توسعه و گسترش فضای مجازی در سال های اخیر، پلتفرم هایی مانند اینستاگرام و تلگرام محبوبیت های فراوانی میان کاربران کسب کرده اند و شمار کاربران آن روبه افزایش است. در نظر داشته باشید که این پلتفرم ها صرفاً به منظور سرگرمی مورد استفاده قرار نمی گیرند و بسیاری از کاربران کسب و کار مجازی خود را از طریق آن آغاز کرده و پیش می برند.
چنین فضای گسترده ی چند منظوره ای طبیعتاً از دید مجرمین و متخلفین نیز پنهان نیست و در سال های اخیر شاهد جرایم و تخلفات زیادی در این حوزه بوده ایم. جرایمی که گاهاً از پیچیدگی های فراوانی برخوردارند و متاسفانه دایره ی وسیعی از موارد متعدد را در بر می گیرد.
در عصر حاضر اینترنت و فضای مجازی بر هر جنبه ای از زندگی ما تاثیرگذار بوده و چندان مبالغه نیست اگر به آن لقب عصر تکنولوژی و ارتباطات بدهیم. تلفیق تکنولوژی و گسترش فضای مجازی شرایطی را محیا نموده که ارتباطات انسانی آسان تر و سریع تر صورت پذیرد و این برای مجرمین فرصتی است که بتوانند قربانیان خود را راحت تر شناسایی کرده و یا اهداف مجرمانه ی خویش را پیش ببرند.
اینستاگرام پلتفرمی بسیار محبوب میان کاربران ایرانی است و می توان گفت بیشترین آمار جرایم فضای مجازی نیز به آن اختصاص دارد. این پلتفرم هویت واقعی کاربران را پنهان می کند و این برای مجرمین یک فرصت طلایی به شمار می رود.
از سوی دیگر سکویی در مقابل شما قرار دارد که مخاطبین آن گسترده است. شما در فضای اینستاگرام شاهد حضور تمامی رده های سنی اعم از کودکان، نوجوانان، دختران جوان، افراد سالخورده، افراد تحصیلکرده و سایر گروه ها هستید. این مساله به مجرمین این امکان را می دهد که قربانیان خود را متناسب با اهدافشان انتخاب کنند و با هویت های جعلی خود را به آنان نزدیک نمایند.
انواع جرایم اینستاگرامی
جرایم اینستاگرامی سیطره ای بسیار وسیع و گسترده است و ما در ادامه مهم ترین آنها را بر مبنای شکایت مطروحه از سوی قربانیان بیان می نماییم.
مزاحمت
یکی از متداول‌ترین و شایع‌ترین جرایمی که در اینستاگرام به وقوع می‌پیونند، مزاحمت است. مجرمین با اهداف مختلفی اقدام به ایجاد مزاحمت برای کاربران اینستاگرام می‌نمایند و عمدتاً این کار از طریق اکانت‌های تقلبی و به اصطلاح فیک صورت می‌پذیرد. با توجه به ماده ۶۴۱ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، هرگونه ایجاد مزاحمت از طریق تلفن و دستگاه‌های مخابراتی که مزاحمت از طریق اینستاگرام نیز بخشی از آن محسوب می‌شود، پانزده روز الی سه ماه حبس را برای مرتکب آن به همراه دارد.
کلاهبرداری
اینستاگرام در سال های اخیر یک پلتفرم مجازی بسیار مهم برای مشاغل مجازی به حساب می رود و گسترش آنلاین شاپ ها خرید و فروش گسترده ای را به همراه داشته است. کلاهبرداران با راه اندازی اکانت های فیک در قالب آنلاین شاپ و فروشگاه های مجازی مبالغی را از کاربران اخذ نموده و بدون ارسال جنس مورد نظر کلاهبرداری های خود را انجام می دهند.
البته کلاهبرداری اینترنتی از طریق اینستاگرام به روش های متفاوت و پیچیده ای صورت می پذیرد و پرونده های زیادی در این زمینه وجود دارد.
در رابطه با مجازات جرم کلاهبرداری از طریق اینستاگرام همانند کلاهبرداری در دنیای واقعی اعمال خواهد شد و با توجه به ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری حسب مورد حبس و مجازات نقدی برابر وجوه اخذ شده تعیین می گردد.
سرقت
جرم سرقت رایانه ای از طریق اینستاگرام امکانپذیر است و امکان دارد مجرمین به عناوین و اشکال متفاوتی به ارتکاب جرم سرقت مبادرت ورزند. سرقت می تواند شامل دسترسی به اطلاعات کارت بانکی کاربر و تخلیه ی آن، هرگونه دسترسی غیرمجاز به داده های خصوصی و سایر موارد را در بر گیرد که حسب مورد مجازات های مربوطه قابل اعمال است.
توهین و فحاشی
یکی از جرایمی که از طریق اینستاگرام و فضای مجازی به شدت در حال گسترش است، جرم توهین در فضای مجازی و فحاشی است. با توجه به ماده‌ی ۶۰۸ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی هرگونه توهین و فحاشی حسب مورد می‌تواند مجازات شلاق و جزای نقدی به همراه داشته باشد. در صورتی که توهین و فحاشی تحت عنوان قذف اثبات گردد، حد قذف جاری خواهد شد.
تهدید
متاسفانه جرم تهدید از طریق اینستاگرام و فضای مجازی امری متداول است و در سال‌های اخیر شاهد موارد متعددی از آن بوده‌ایم. تهدید به اسیدپاشی، تهدید به افشای اطلاعات شخصی، تهدید به انتشار عکس و فیلم خصوصی در فضای مجازی و مواردی از این قبیل می‌تواند جان، مال و آبروی افراد را در معرض خطراتی جدی قرار دهد. با توجه به ماده‌ی ۶۶۹ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلای در صورت وقوع جرم تهدید و زورگویی از طریق اینستاگرام حسب مورد مجازات شلاق یا حبس اعمال می‌گردد.
انتشار تصاویر مستهجن
هرگونه جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی نظیر انتشار تصاویر مستهجن از طریق اینستاگرام جرم است و حسب مورد مرتکب آن به حبس و یا پرداخت جزای نقدی محکوم می گردد.
نشر اکاذیب
نشر اکاذیب و اخبار کذب و دروغ از طریق فضای اینستاگرام و دامن زدن به شایعات جرم است و با توجه به ماده ۶۹۸ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی حسب مورد مجازات حبس یا شلاق تعزیری را به همراه دارد.
اثبات و رسیدگی به جرایم اینستاگرامی
تمامی جرایم فضای مجازی و محیط اینستاگرام قابل بررسی و پیگیری است و دادسرای جرائم رایانه ای به عنوان مرجع قضایی صالح برای این دسته از جرایم شناخته می شود. همچنین پلیس فتا در رصد این دسته از جرایم و پیگیری آن از اهمیت به سزایی برخوردار است و تمامی قربانیان و بزه دیدگان می توانند شکایات خود را در این زمینه با مراجعه به آن مطرح نمایند.
شاید برای شما این سوال ایجاد گردد که در حال حاضر اتصال به اینستاگرام صرفا از طریق فیلترشکن امکانپذیر است و ردیابی مجرمین در چنین وضعیتی دشوار یا غیرممکن است. اما بد نیست بدانید که علی رغم اتصال از طریق فیلترشکن، تمامی جرایم رایانه ای قابل پیگیری و شکایت هستند و قربانیان با مراجعه به دادسرای جرایم رایانه ای و یا پلیس فتا می توانند شکایات خود را مطرح نمانید. البته حسب مورد امکان طرح شکایت از طریق سامانه ثنا نیز امکانپذیر است.
لازم به ذکر است دادگاه محل سکونت بزه دیده به عنوان مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به این دسته از جرایم شناخته می شود.
در باب نحوه ی اثبات جرایم اینستاگرامی متذکر می شویم که اثبات این دسته از جرایم کمی پیچیده است و به اسناد و مدارک خاصی نیاز دارد. مواردی از قبیل پرینت حساب بانکی، فیش بانکی، اطلاعات اکانتی که جرم از طریق آن صورت پذیرفته و سایر موارد می تواند در رابطه با اثبات جرم تاثیرگذار باشد. فراموش نکنید نحوه ی اثبات جرم ارتباط مستقیمی با ادله ومدارکی دارد که به دادگاه ارائه می دهید و حضور یک وکیل متخصص و باتجربه در این زمینه می تواند بهترین نتایج را برای پرونده ی شما رقم بزند.
