جیب خالی پز عالی

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، نخستین رهبر خارجی است که دونالد ترامپ در واشنگتن از او میزبانی می‌کند.  این موضوع می‌تواند به جایگاه شکننده نتانیاهو در اسرائیل کمک کند.  دو رهبر همزمان با آتش‌بس بسیار مهم اما شکننده در غزه و لبنان با هم دیدار می‌کنند. ترامپ که برای آتش‌بس و توافق تبادل اُسرا در غزه فشار وارد کرده‌بود، حالا هر دو را دارد و خودش باید بر آنها نظارت و مدیریت کند. هرچند به نظر می‌رسد که دیدار در جوی مثبت انجام شود، اما این فضا باعث پوشاندن رابطه نه‌چندان خوب دو رهبر می‌شود که چندان به یکدیگر اعتماد ندارند. 

هر دو مشکلات ماه‌های آخر دور نخست ریاست‌جمهوری ترامپ را به خاطر دارند. فارغ از بی‌اعتمادی‌ها هر دو رهبر به هم نیاز دارند و یک دیدار با ظاهر خوب برای آنها اهمیت دارد.  ترامپ که خود را بزرگ‌ترین رئیس‌جمهور حامی اسرائیل در تاریخ آمریکا معرفی می‌کند، در تبلیغات خود مدعی حمایت بی‌قید و شرط از اسرائیل شد. یکی از نخستین اقدامات او پس از آغاز ریاست‌جمهوری، لغو تمام تحریم‌های دوره بایدن علیه شهرک‌نشینان افراطی اسرائیلی و از سرگیری ارسال بمب‌های سنگین آمریکایی به اسرائیل بود.

در مقابل نتانیاهو هم از همه سو تحت فشار است. او باید در دادگاه فساد خود شهادت دهد، از سوی جناح راست افراطی برای از سرگیری جنگ در غزه، از سوی احزاب مذهبی افراطی برای معاف کردن حامیان‌شان از سربازی و از سوی خانواده گروگان‌ها برای اولویت دادن به آزادی آنها تحت فشار است. هرچند سفر به آمریکا درمان مشکلات نتانیاهو نیست، اما می‌تواند به استدلال تبلیغاتی او مبنی بر اینکه جایگزین‌ناپذیر است، کمک کند. 

نتانیاهو برای اینکه بین درخواست همپیمانان افراطی‌اش برای از سرگیری جنگ و درخواست ترامپ برای اجرای آتش‌بس آشتی ایجاد کند، با یک عملیات غیرممکن روبه‌روست.  یک حزب افراطی تاکنون از دولت نتانیاهو استعفا داده‌است و یک حزب دیگر هم تهدید کرده‌است اگر جنگ بعد از مرحله نخست آتش‌بس از سرگرفته نشود، کناره‌گیری خواهد کرد. ترامپ تاکید کرده‌است که خواهان پایان یافتن جنگ است و بعید است جای بازی زیادی به نتانیاهو بدهد.  یک کلاهبردار نسبت به هم‌نوع خودش شناخت کامل دارد، در نتیجه خبری از چک سفیدامضا نیست.

ایران موضوع دیگری است که باعث رویارویی نتانیاهو و ترامپ می‌شود.  نتانیاهو صراحتاً از تمایلش به حمایت آمریکا از حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران سخن گفته‌است.  هر چند ترامپ چندان عاشق چشم و ابروی ایرانی‌ها نیست و به نظر می‌رسد که می‌خواهد کارزار فشار حداکثری را علیه ایران تشدید کند، اما روشن نیست که آیا او حاضر باشد به‌خصوص در شرایطی که تازه سیاست داخلی و خارجی‌اش در حال شکل گرفتن است، جنگی را آغاز کند. 

ترامپ همچنین به شکل مبهمی بیان کرده‌است که تنها نگرانی‌اش در مورد ایران برنامه هسته‌ای است و اینگونه نشان داده‌است که برای دیپلماسی آماده است و نه جنگ.  مذاکره با ایران به نظر می‌رسد که با منافع عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس هم سازگار باشد.  در نتیجه معدود مسائلی وجود دارد که ممکن است ترامپ و نتانیاهو سر آن توافق داشته‌باشند.  یادداشت تفاهم ۱۰ ساله کمک‌های نظامی آمریکا به اسرائیل سال ۲۰۲۸ به پایان می‌رسد و نتانیاهو احتمالاً به آن اشاره خواهد کرد.

  ترامپ وعده داده‌است که از تضمین توانایی دفاع اسرائیل از خود حمایت خواهد کرد، اما این موضوع با تمایل او به حذف بودجه کمک‌های خارجی در تضاد است، در نتیجه ممکن است از این ابزار به عنوان اهرم فشار به خصوص برای استمرار آتش‌بس استفاده کند.  سفر نتانیاهو به واشنگتن از جایگاهی بسیار ضعیف‌تر نسبت به ترامپ انجام می‌شود و اگر فقط یک چیز در مورد ترامپ بتوان گفت، این است که ترامپ از این ضعف بهره‌برداری خواهد کرد. 

البته بعید است که ترامپ کمک‌های نظامی را محدود یا مشروط کند، بایدن هم این کار را نکرد. نتانیاهو قطعاً با جیب خالی چه از لحاظ مادی و چه از نظر وعده، هر چند با پز عالی به خانه باز خواهد گشت. پشت درهای بسته وضعیت دیدار روشن است: ترامپ طرف قدرتمندتر در مذاکره است و تاکید خواهد کرد که اسرائیل خلاف خواست رئیس‌جمهور آمریکا عمل نکند.