ضرورت بازنگری در سیاستهای منطقهای
با توجه به تحولاتی که در ماههای اخیر در منطقه رخ دادهاست، مهمترین اقدام ممکن از سوی جمهوری اسلامی ایران، بازبینی سیاست خارجی براساس شرایط جدید در چارچوب دوران تغییر است.
در دوران تغییر، معمولاً تحولات و تغییرات با شتاب بسیاری رخ میدهند، چراکه توازن از بین میرود و طوفانها و گردبادهای سهمگین در غیاب توازن شکل میگیرد. با توجه به تحولاتی که در ماههای اخیر در منطقه رخ دادهاست، مهمترین اقدام ممکن از سوی جمهوری اسلامی ایران، بازبینی سیاست خارجی براساس شرایط جدید در چارچوب دوران تغییر است.
ابراولویت سیاست خارجی که همواره ثابت بودهاست، داشتن رابطه خوب، پایدار و استراتژیک با همسایگان برای ایجاد ثبات و امنیت در جهت تامین توسعه پایدار در منطقه است. مشخصه بارز دوران تغییر، بیثباتی و ناامنی است. به باور من گام نخست در چنین شرایطی باید به مقوله ثبات و امنیت در منطقه توجه ویژه شود. گام دوم ایجاد گفتوگوی صریح و شفاف عربی-ایرانی در سطوح مختلف سیاسی، فرهنگی، امنیتی و اقتصادی است تا درک متقابل از شرایط موجود شکل بگیرد.
درک دقیق و شناخت از تحولات باید در سرلوحه سیاست خارجی قرار بگیرد تا بتواند بر اساس شناخت ادراکی ساز و کارهای متناسب با شرایط حال ایجاد کند و بر اساس آن عمل کند. به اعتقاد من ضروری است که در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به این محورها اولویت بدهد و در سیاستهای خود بازنگری کند. براساس این بازبینی باید جمهوری اسلامی استراتژی جدیدی را در صحنه به اجرا بگذارد. به اعتقاد من سیاست همسایگی، با همه کشورهای همسایه مهمترین اولویت سیاست خارجی ایران در شرایط فعلی است که میتواند در حل و فصل بقیه مسائل کشور در عرصه بینالمللی هم کمککننده و مفید باشد. ما باید در سیاست منطقهای کشور بازبینی جدی کنیم و اگر نقاط کوری وجود دارد، آنها را برطرف کنیم.
ایران باید از طریق گفتوگو با همسایگان در سطوح سیاسی، امنیتی و اقتصادی و حتی فکری با کشورهای منطقه این تصور را که ایران یک تهدید علیه ثبات و امنیت همسایگان محسوب میشود، از بین ببرد. به باور من یکی از مهمترین کارهایی که باید صورت بگیرد تا اعتماد میان ایران و همسایگانش بازگردد، برقراری گفتوگو میان نخبگان است.
نخبگان ایران و طرفهای عربی منطقه برای برقرای ثبات و امنیت باید به درک مشترکی برسند که اگر خطر و تهدید بزرگی پیش رو است، باید گفتمان امنیتی مشترکی برای مقابله با آن ایجاد کرد. باید بر اساس رویکردهای جدیدی که در استراتژی منطقهای ایران اتخاذ میشود، گفتوگوهای منطقهای با کشورهای عربی منطقهای شکل بگیرد تا ایران و همسایگانش در منطقه به یک درک مشترک از امنیت جمعی و مقابله با تهدیدهای مشترک دست پیدا کنند و اعتماد از دست رفته میان ایران و کشورهای منطقه بازسازی شود.