گزینههای ایران برای مجازات اسرائیل
چند تن از مقامات ایرانی از جمله دو تن از فرماندهان نظامی برجسته این کشور در حمله هوایی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق ترور شدند. برخی کارشناسان معتقدند که این حمله، بزرگترین حمله در نوع خود علیه نیروهای ایرانی از زمان ترور سرلشکر قاسم سلیمانی در دولت ترامپ بوده است.
ایران ممکن است بهرغم عدم تمایلش به ورود به جنگ با اسرائیل و آمریکا، به این حمله پاسخ دهد. اینطور به نظر میرسد که مقابلهبهمثلِ حمله اسرائیلی بعید است رخ دهد چون ممکن است موجب حمله به خاک ایران شده و همچنین پای آمریکا را به جنگ منطقهای باز کند. اما گزینههای پیش روی ایران چیست؟
1- حمله به منافع آمریکا: حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، آمریکا را مسئول این حمله دانسته است. سفیر سوئیس در ایران بهعنوان حافظ منافع آمریکا به وزارت خارجه ایران احضار شده و آنطور که گفته شده «پیام مهمی از سوی ایران به دولت آمریکا بهعنوان حامی رژیم صهیونیستی» ارسال شده است. تریتا پارسی، معاون اندیشکده کوئینسی معتقد است که «همانطور که آمریکا ایران را مسئول حملات گروههای مقاومت عراقی میداند، ایران نیز آمریکا را مسئول حملات اسرائیل میداند.» پارسی میگوید که مواضع اعلامشده از سوی مقامات ایرانی از زمان حمله به کنسولگری نشان میدهد که آتشبس به وجود آمده بین آمریکا و گروههای مقاومت در منطقه در هفتههای اخیر ممکن است پایان یابد. او میگوید:«معنایش این است که حمله اسرائیل به کنسولگری ایران باعث شده نیروهای آمریکا در خاورمیانه هدفهای مشروع قلمداد شوند.» آخرین باری که ایران مستقیماً نیروهای آمریکایی در منطقه را هدف قرار داد، در سال 2020 بود. در آن سال ایران در پاسخ به ترور سرلشکر قاسم سلیمانی با چندین موشک، پایگاه عینالاسد آمریکا در عراق را هدف قرار داد. این حمله، بزرگترین حمله موشکی به یک پایگاه آمریکایی در چند دهه گذشته بود. واشنگتن طی روزهای اخیر سعی کرده از اقدام اسرائیل در حمله به کنسولگری ایران فاصله بگیرد. کاخ سفید اعلام کرده هیچ نقشی در این حمله نداشته و اسرائیل تنها دقایقی قبل کلیاتی از این حمله را به واشنگتن اطلاع داده و آمریکا حتی از محل حمله نیز مطلع نبوده است.
2- حمله نیابتیها به اسرائیل: مهمترین گروه مورد حمایت ایران در منطقه حزبالله لبنان است. گفته میشود که این گروه بیش از 150 هزار موشک و راکت در اختیار دارد که برخی از آنها از دقت هدفگیری برخوردار هستند و میتواند عمق خاک اسرائیل را هدف بگیرند. اما اسرائیل در چند هفته گذشته خود را آماده جنگ با حزبآلله کرده است و بیشتر از 40 شهرک در نزدیکی مرز با لبنان را تخلیه کرده است. حزبالله و اسرائیل از آغاز جنگ در غزه مدام با یکدیگر درگیر بودهاند. حزبالله لبنان روز دوشنبه اعلام کرد که حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق با مجازات و انتقام روبهرو خواهد شد. ایران همچنین میتواند نیروهای مورد حمایتش را در منطقه بسیج کند اما توانایی آنها برای آسیب رساندن به اسرائیل محدود است چراکه فاصله آنها با اسرائیل زیاد است. حوثیها در یمن در گذشته سعی کردند موشکهایی را به سمت اسرائیل شلیک کنند اما چندان موفق نبودهاند.
3- حمله به منافع اسرائیل در جهان: پس از حمله اخیر در دمشق، اسرائیل سطح امنیتی تمامی مراکز خود را در سراسر جهان بالا برده است. اسرائیل در گذشته ایران را متهم به هدف گرفتن دیپلماتهایش در برخی کشورها کرده است. ایران البته این ادعا را رد کرده است.
4- عدم حمله نظامی مستقیم: اسرائیل از هفتم اکتبر حملاتش را علیه مقامات ایرانی افزایش داده است. تاکنون واکنش تهران صرفاً شفاهی بوده است. برخی تحلیلگران معتقدند که ایران این بار به این نتیجه رسیده که دست به اقدام متقابل بزند اما این احتمال نیز وجود دارد که ایران در دام اسرائیل بیفتد. یک رویارویی گسترده با اسرائیل میتواند کشورهای غربی را در حمایت از اسرائیل بسیج کند. آنهم زمانی که اسرائیل به واسطه اقدامات در غزه تا حدود زیادی تحت فشار بوده و منزوی شده است. ولی نصر، استاد دانشگاه جورج تاون معتقد است که «توپ در زمین ایران است. اسرائیل ایران را تحریک به واکنش کرده است. احتمالاً ایران صبر میکند و اجازه نمیدهد که داستان به نفع اسرائیل تغییر کرده و اذهان از غزه منحرف شده و متوجه ایران و سوریه شود.»