برای مقابله با حوثیها باید ایران را مهار کرد
آنچه در این ستون میخوانید، دیدگاههای رسانههای خارجی است که صرفا جهت اطلاعرسانی منتشر میشود و این دیدگاهها موضع روزنامه «هممیهن» نیست.
در طول چند ماه گذشته دریای سرخ شاهد مجموعهای از حملات علیه کشتیهای تجاری بود که اکثر آنها به شورشیان حوثی تحت حمایت ایران در یمن منتسب شدهاست. این حملات نگرانیها در مورد امنیت و ایمنی دریانوردی در آبراههای منطقه را افزایش دادهاست که میتواند آثار جدی بر تجارت جهانی بر جا بگذارد چراکه بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل حجم تجارت جهانی از دریای سرخ میگذرد. این حملات باعث شدهاست که خطوط کشتیرانی مسیرهای طولانیتر جایگزین را، از جمله دماغه امید نیک، انتخاب کنند که اثرمنفی بر صنایع و در نتیجه زنجیره تامین بر جا میگذارد. در ابعاد منطقهای هم حملات حوثیها تاثیر جدی بر مصر بر جا گذاشتهاست، چراکه انتخاب مسیرهای جایگزین باعث شدهاست تا استفاده از کانال سوئر کمتر شود. برآورد میشود که مصر تاکنون ۵۰۸ میلیون دلار بر اثر این کاهش عبور و مرور از دست دادهاست و انتظار میرود با ادامه حملات حوثیها این رقم افزایش پیدا کند. در عین حال حملات حوثیها باعث شدهاست تا کمکهای بشردوستانه حیاتی به سودان هم متوقف شود و هزینهها برای نهادهای حقوق بشری در منطقه افزایش پیدا کند.
حملات بیسابقه حوثیها علیه کشتیهای تجاری باعث شد تا ائتلافی تحت رهبری آمریکا شکل بگیرد که هدف آن مقابله با تهدید حوثیها، کاهش ظرفیتهای آنها برای حمله به کشتیرانی و بهویژه تضعیف ظرفیت پهپادهای مسلح و موشکهای ضدکشتی این گروه است. هرچند ائتلاف آمریکایی تا حدی در کاهش تواناییهای این گروه مؤثر بودهاست، اما تا به امروز حوثیها به حملاتشان ادامه دادهاند و باعث شدهاند تا آمریکا بیش از پیش تحریمهایی علیه آنها اعمال کند و آنها را به فهرست گروههای تروریستی بازگرداند. حملات دریایی حوثیها فقط نشاندهنده یک جنبه از مخاطرات گستردهتر شدن جنگ در منطقه است. هرچند مقابله با تهدید حوثیها علیه دریانوردی ضروری است اما درک این موضوع که مقابله با ایران هم برای حل ریشههای این مسئله ضروری است، بسیار اهمیت دارد. حوثیها بدون حمایت فنی، لجستیک و اطلاعاتی از سوی ایران قادر به این حملات نیستند.
برخی از تحلیلگران معتقدند که رویارویی مستقیم ایران و آمریکا نامحتمل است. با این حال ایران بهتازگی در واکنش به افزایش تنشها و برای نمایش توانمندیهای دفاعیاش از دو سامانه پدافند هوایی رونمایی کردهاست. در عین حال تشدید تنشها در خاورمیانه که از جنگ غزه سرچشمه میگیرد، ممکن است باعث اقدامی حسابنشده از سوی ایران شود که میتواند باعث درگیری فراگیر منطقهای شود. بیثباتی در خاورمیانه همچنین باعث دعوت از بازیگران خارج از منطقه میشود که میتواند در طول زمان توانمندیهای ایران را افزایش دهد. یکی از این بازیگران خارجی روسیه است که حمایتهای دیپلماتیکش را از حماس و حوثیها افزایش دادهاست و روابطش را با ایران از زمان شروع جنگ اوکراین بیشتر کردهاست. روسیه و چین از حملات آمریکا به یمن انتقاد کردهاند. با توجه به اینکه آمریکا در این حملات توانمندیهای موشکی حوثیها را هدف قرار گرفتهاست، میتوان برداشت کرد که انتقادهای روسیه هم هدفی مشابه ایران دارد تا نفوذ آمریکا را در منطقه کاهش دهد. باتوجه به تمرکز جهان بر جنگ غزه، باعث شدهاست حملات گروههای نیابتی ایران در سراسر خاورمیانه، استمرار جنگ اوکراین و فرصت بیسابقه ایران برای توسعه برنامه هستهایاش از چشمها پوشیده بماند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در کنفرانس جهانی دولتها در امارات متحده عربی اظهار داشت که ایران در مورد برنامه هستهایاش کاملاً شفاف نیست. بلافاصله پس از اظهارات گروسی، مصاحبه نگرانکنندهای از علیاکبر صالحی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی ایران منتشر شد که در صحبتهای او آمدهبود ایران همه چیزهای لازم را برای توسعه سلاح هستهای در اختیار دارد. شکی نیست که تهدید حوثیها در یمن نیازمند واکنش قدرتمند بینالمللی نظامی است. عملیات جاری ایالات متحده آمریکا در دریای سرخ یک نمونه از چنین واکنشی است. اما ضروری است که کشورهای عربی منطقه هم برای مقابله با تهدیدهای بیش از پیش گروههای نیابتی ایران وارد همکاری شوند، چراکه این تهدید روزبهروز منطقه را بیشتر به سمت منازعهای عمیقتر پیش میبرد.