نمایش قدرت

فرماندهان ارشد نیروهای مسلح کشورمان نسبت به پاسخ احتمالی اسرائیل واکنش صریح نشان دادند و رسانه‌های عبری نیز از بحث در میان سران آن رژیم راجع به سناریوهای مختلف خبر می‌دهند.

روز دوشنبه، رئیس ستاد ارتش اسرائیل در پایگاه هوایی نواتیم که هدف حمله ایران قرار گرفت حاضر شد و در جمع نظامیان این رژیم خبر از واکنش به حمله موشکی ایران داد.

ایران نیز به صورت محرمانه و آشکارا اعلام کرده است که پاسخش به حمله احتمالی اسرائیل، ویرانگر خواهد بود. برخی ناظران و کارشناسان معتقدند که حمله بامداد یکشنبه، معادلات و خطوط قرمز منطقه را تغییر داده است.

یورونیوز: پدیده‌ای به نام شاهد ۱۳۶

پهپادهای شاهد به‌عنوان پیش‌قراولان تهاجم ایران به اسرائیل، مورد توجه یورونیوز قرار گرفتند. این رسانه اروپایی پهپاد شاهد ۱۳۶ را کلاشینکف دنیای پهپادها نامیده است.

«ارزان، با قابلیت پیمایش مسافت‌های طولانی و اشباع پدافند دفاعی دشمن؛ پهپاد‌های انتحاری شاهد ۱۳۶ جمهوری اسلامی ایران امروزه به ابزاری پرکاربرد در جنگ‌ها تبدیل شده‌اند.

پهپاد شاهد ۱۳۶ جمهوری اسلامی ایران که تا همین چهار سال پیش کاملاً ناشناخته بود، امروزه به پای ثابت جنگ‌ها در نقاط مختلف دنیا تبدیل شده است و در حملات شنبه‌شب جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل، ده‌ها فروند از آن به کار گرفته شد.

روسیه نیز از همان ابتدای تهاجم نظامی به اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲ از این پهپادها در حملات گوناگون خود بهره جسته است. نقطه قوت دیگر این پهپاد‌ها برد آن‌ها است. شاهد ۱۳۶ به دلیل سرعت پایین، مصرف سوخت کمی دارد. همین امر به آن اجازه پیمودن مسافت‌های طولانی را می‌دهد.

بنابر تخمین سازمان‌های اطلاعاتی غربی و بسته به تنظیمات پهپاد‌ها، آن‌ها می‌توانند به اهدافی در فاصله هزار و ۵۰۰ تا دو هزار و ۵۰۰ کیلومتر از نقطه پرتاب حمله کنند.

پهپاد‌های شاهد ۱۳۶ در حملات شنبه‌شب سپاه پاسداران به اسرائیل از خاک ایران پرتاب شدند و مسافتی به‌طول دست‌کم ۹۰۰ کیلومتر را از جمله بر فراز عراق طی کردند.

این پهپاد‌ها همچنین امکان این را دارند تا از مسیرهای غیرمستقیم و از محدوده‌هایی که کمتر تحت نظارت قرار دارند برای حمله به اهداف استفاده کنند.»

اورلین دوشن، مشاور امور ژئوپلیتیک و دفاعی می‌گوید: «پهپاد‌های شاهد آستانه را نه‌تنها برای مهاجم به دلیل قیمت پایین‌شان، بلکه برای مدافع نیز پایین می‌آورند، زیرا او را ترغیب می‌کنند که از سیستم پدافند دفاعی و موشک‌های ارزانتری برای مقابله استفاده کند.»

بزرگ‌ترین حمله پهپادی تاریخ

یکی از فرماندهان و نظامیان سابق انگلیس واکنش جالبی به این حمله نشان داد و از لقب بزرگ‌ترین حمله پهپادی تاریخ برای آن استفاده کرد. ریچارد کمپ در گفت‌وگو با اسکای نیوز گفت: «به نظر من این حمله بزرگ‌ترین حمله پهپادی تاریخ است. من فکر می‌کنم که هدف این بود تا پدافند موشکی اسرائیل از کار بیفتد و موشک‌های بالستیک هم استفاده خواهند شد. این اتفاق افتاده چون من از برخوردهای مستقیم خبر دارم و احتمالاً [پرتابه‌های ایران] بیشتر هم هستند.»

پیش‌بینی سرهنگ کمپ در این باره کاملاً صحیح بود چراکه این حمله به صورت ترکیبی انجام شد و موشک‌ها به دنبال پهپادها به سمت اسرائیل شلیک شدند.

نمایش قدرت ایران

یکی دیگر از تحلیل‌گرانی که نظر جالب‌توجهی درباره حمله ایران داشت، اسکات‌ریتر بود. ریتر، بازرس سازمان ملل در بخش‌ سلاح‌های کشتارجمعی بود که در ماموریت بازرسی از عراق پیش از حمله آمریکا و در دهه ۹۰ میلادی حضور داشت.

اسکات ریتر، افسر اطلاعاتی سابق تفنگداران دریایی آمریکا است. به گزارش ایسنا، او درباره این حمله گفت: «اسرائیل فکر می‌کرد می‌تواند بدون هیچ تبعاتی به ایران حمله کند. اکنون دیگر چنین نیست. در حال حاضر مقامات اسرائیل در حال ارزیابی خسارات وارده به پایگاه‌های خود بوده و این را دریافته‌اند که ایران عامدانه تصمیم گرفت اقدام فوق‌العاده مرگباری علیه اسرائیل انجام ندهد.»

ریتر ادامه داد: «ایران با این حمله پیامی به اسرائیل و همچنین آمریکا ارسال کرد و نشان داد می‌تواند حمله به «نواتیم» و «رامون» را در هر کجای اسرائیل و خاورمیانه اجرا کند. آمریکا و اسرائیل هم در مقابل هیچ‌کاری نمی‌توانند بکنند. این یعنی بازدارندگی.

این یعنی در آینده هرگاه آمریکا و اسرائیل بخواهند اقدامی علیه ایران انجام دهند، باید ابتدا تبعاتش را در نظر بگیرند، زیرا می‌دانند ایران توان حمله به هر هدفی در هر نقطه‌ای از منطقه را دارد. هیچ‌کس هم نمی‌تواند آن‌ها (ایران) را متوقف کند. اسرائیلی‌ها امروز پس از مواجهه با خسارات وارده درخواهند یافت که هیچ نقطه‌ای (از اراضی اشغالی) از حمله موشک‌های بالستیک ایران در امان نیست.»

عصر جدید آغاز شد

جاناتان پانیکوف، مدیر ابتکار امنیت خاورمیانه اسکوکرافت در برنامه خاورمیانه شورای آتلانتیک و معاون سابق افسر اطلاعات ملی ایالات متحده برای خاور نزدیک نیز گفت: این نخستین‌بار است که ایران حمله مستقیم به اسرائیل را آغاز می‌کند و با انجام این کار آستانه درگیری قبلی در جنگ طولانی‌مدت بین اسرائیل و ایران را درهم می‌شکند و آن را از سایه‌ها بیرون می‌آورد و به روشنایی می‌کشاند.... صرف‌نظر از شکل هرگونه اقدام تلافی‌جویانه اسرائیل، اکنون واضح است که این آغاز عصر جدیدی است.

آن‌ها از ما نمی‌ترسند

آسف رونل، تحلیلگر اسرائیلی و نویسنده سابق روزنامه مشهور هاآرتص نیز به حمله ایران واکنشی نشان داد که مورد توجه قرار گرفت. به گزارش ایرنا، رونل گفت: «آنها از ارتش ما نمی‌ترسند و تحت تأثیر هشدارهای «جوبایدن» قرار نگرفتند. ما برای دفاع در برابر چنین حملاتی کاملاً به حمایت خارجی وابسته‌ایم. نرخ رهگیری [پرتابه‌های ایران] قابل توجه است اما تعداد ناشناخته موشک‌های بالستیکی که اصابت کرده‌اند (برخی می‌گویند ۱۵ عدد) اگر دفعه بعد به مکان‌های مناسب اصابت کنند، می‌توانند آسیب زیادی وارد کنند. کمک‌های بین‌المللی که دریافت کردیم از روی مهربانی یا به دلیل اینکه آنها ما را دوست دارند یا از ایران بیزارند، انجام نشده است. آنها این کار را برای جلوگیری از یک جنگ منطقه‌ای همه‌جانبه انجام دادند حمله ایران نیز به نظر می‌رسید که برای پاسخ‌دادن تنظیم‌شده باشد، طوری که به جنگ منطقه‌ای منجر نشود. اکنون سوالات این است: آیا نتانیاهو و ارتش ما خواهان جنگ منطقه‌ای هستند و اگر بایدن بخواهد می‌تواند آنها را متوقف کند؟»

اسرائیل در تیررس موشک‌های ایران است

کریس آزبورن، کارشناس سابق پنتاگون و رئیس مرکز تحقیقات نظامی واریور ماون مواجهه ایران و اسرائیل را اینگونه ارزیابی کرد: «در جنگ بین اسرائیل و ایران چه اتفاقی ممکن است رخ دهد؟ همیشه ناشناخته‌های زیادی در جنگ وجود دارد و ارزیابی‌ها و بازی‌های جنگی ممکن است در مورد شرایط جنگی تاکتیکی که در نهایت اتفاق می‌افتد، علامتی را گم کنند. با این حال، جزئیات مرتبط زیادی در رابطه با این پرسش‌ها وجود دارد که می‌توان آنها را آموخت یا حداقل ارزیابی کرد.»

آزبورن با اشاره به توانایی دریایی ایران گفت: «نه ایران و نه اسرائیل حضور زیادی در نیروی دریایی ندارند، با این حال ایران به دلیل توانایی خود در انجام حملات قایق‌های کوچک، شناخته‌شده است. بسته به نوع موشک‌های کروز یا سلاح‌های حمله زمینی، زیردریایی‌های ایرانی قادر به شلیک هستند؛ می‌توان تصور کرد که ایران می‌تواند بخش‌های مهمی از اسرائیل را در معرض خطر آب‌های مدیترانه شرقی نگه دارد....»

کارشناس سابق پنتاگون توانایی موشکی ایران را مد نظر قرار داد و اضافه کرد: «دوربردترین موشک بالستیک فهرست‌شده توسط دیده‌بان ایران، «خرمشهر 1، 2 و ۴» است که می‌تواند مسافت ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلومتر را طی کند. این یعنی موشک از تهران می‌تواند به هر نقطه از اسرائیل ضربه بزند.»

 *خیبر شکن یک موشک بالستیک میانبرد از نسل سوم موشک های سپاه است که در عملیات اخیر علیه اسرائیل مورد استقاده قرار گرفت.

عکس: Getty Images