آمریکا دنبال بازسازی حیثیت از‌دست‌رفته است

سیدجلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در انگلستان درباره تنش‌ها میان بایدن و نتانیاهو گفت: «ایالات متحده آمریکا امنیت اسرائیل را جزء جدی‌ترین دستورالعمل سیاست خارجی خود می‌داند و دولت‌های مختلف این کشور نیز تعهد خود را به این مسئله نشان داده‌اند. اما در وضعیت کنونی، آنچه در منطقه اتفاق افتاده مقداری شرایط را متفاوت کرده است. چنین تنشی بین نتانیاهو و رئیس‌جمهور آمریکا پیش از این در دوران اوباما نیز اتفاق افتاد اما تا این حد بالا نگرفته بود. آنچه امروز در منطقه جریان دارد و جنایت‌هایی که نتانیاهو و کابینه جنگی او انجام داده‌اند، حیثیت آمریکا را به‌عنوان مدعی مدافع حقوق بشر در دنیا از بین برده است.

از طرف دیگر، بایدن به خاطر انتخابات پیش رو به حمایت لابی اسرائیل در آمریکا احتیاج دارد و باید به حمایت‌های خود از تل‌آویو ادامه دهد. اما ماجرای جنگ غزه از حد گذشته است. آمریکا پیش از این چند قطعنامه آتش‌بس فوری را وتو کرد اما به آخرین قطعنامه شورا رای ممتنع داد. این رای در حالی بود که اسرائیل به واشنگتن تذکر داده بود که این کار را نکند. اسرائیل به این قطعنامه اعتنا نکرد و اعلام کرد که کار خود را ادامه می‌دهد. این کار به چه معناست؟ بمباران مردم پناه‌گرفته در رفح و کوچ اجباری آنان به مصر. مصر هم دروازه‌های خود را بسته و اجازه ورود نمی‌دهد. نتانیاهو دنبال این است که غزه را خالی از سکنه کند.»

او اضافه کرد: «با توجه به این تحولات، به درستی انتقادات فراوانی نسبت به رفتار آمریکا در قبال این جنگ از سوی افکار عمومی جهان مطرح شده است. از سوی دیگر دادگاه لاهه آن حکم را صادر و اسرائیل را به نسل‌کشی متهم کرد. تظاهرات‌های ضداسرائیلی در نقاط مختلف جهان در اعتراض به آنچه در غزه اتفاق می‌افتد، برگزار می‌شود. در داخل سرزمین‌های اشغالی نیز اعتراضات نسبت به نتانیاهو و جنگ غزه صورت گرفته و ادامه دارد.»

ساداتیان با اشاره به بالا رفتن میزان انتقادات از اسرائیل در آمریکا، گفت: «در آمریکا برخی سیاستمداران به‌طور چشم‌بسته از اقدامات اسرائیل حمایت می‌کنند اما مجموعه حاکمیت در این کشور به طرفی رفته که خواهان پایان این وضعیت است. آنان معتقدند که حیثیت آمریکا به خاطر آنچه در غزه اتفاق افتاده، بر باد رفته است. به همین دلیل شاهد این هستیم که برای اولین بار در تاریخ روابط آمریکا و اسرائیل، انتقادهایی علنی از سوی مقامات آمریکایی مطرح شده است. چند روز پیش چاک شومر، سناتور دموکرات آمریکایی و رهبر اکثریت سنا در اظهارنظری بی‌سابقه نتانیاهو را متهم کرد که به فکر اسرائیل نیست و دنبال منافع و نجات خود است. این سیاستمدار آمریکایی همچنین تاکید کرد که باید آتش‌بس و تبادل اُسرا اتفاق بیفتد و کمک‌های بشردوستانه به غزه برسد. سفرهای متعدد بلینکن وزیر خارجه آمریکا به منطقه نیز نشان‌دهنده این است که حاکمیت این کشور به دلایلی که گفتیم، سعی در پایان دادن به این وضعیت دارد. درحالی‌که بایدن نسبت به سفر نتانیاهو به آمریکا و رایزنی‌های او اظهار بی‌میلی کرده، رئیس مجلس نمایندگان اعلام کرده که نخست‌وزیر اسرائیل را دعوت خواهد کرد. کنار هم گذاشتن این موارد نشان می‌دهد که اختلافاتی در هیئت حاکمه آمریکا نسبت به نتانیاهو و رفتار اسرائیل وجود دارد اما بایدن سعی می‌کند این پیام را به نتانیاهو بدهد که وضعیت فعلی و عبور از خط قرمزها را تمام کند.»

این تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه با اشاره به تنش میان تل‌آویو و واشنگتن افزود: «آمریکا در عمل به حمایت‌های تسلیحاتی، اطلاعاتی و مالی از اسرائیل ادامه می‌دهد اما به نظر می‌رسد که بایدن معتقد است به این وضعیت نمی‌توان ادامه داد. نتانیاهو زیر بار نمی‌رود چراکه می‌داند حماس آتش‌بس دائمی می‌خواهد. نخست‌وزیر اسرائیل می‌خواهد در نهایت به چند روز آتش‌بس موقت تن بدهد تا کمک‌های انسانی به غزه برسد سپس به جنگ و بمباران ادامه دهد اما آمریکا آتش‌بس موقت نمی‌خواهد و به دنبال پایان دادن به این تنش است.»

ساداتیان ادامه داد: «از سوی دیگر حمله به کنسولگری ایران و واکنش احتمالی تهران هم به تمام این معادلات اضافه شده است. برخی معتقدند که این حمله به فشار آمریکا بر اسرائیل منتهی شده و آمریکایی‌ها برای جلوگیری از شعله‌ور شدن آتش جنگ تل‌آویو را به آتش‌بس مجبور می‌کنند. چراکه حمله مستقیم اسرائیل به ایران عبور از خط قرمز است. اسرائیلی‌ها این تحلیل را دارند که ایران واکنشی به این حمله نشان نمی‌دهد و آن‌ها، ضعف تهران را به جهان نشان داده‌اند. از طرف دیگر ایران به آمریکا پیام داده است که شما به ما می‌گویید وضعیت را کنترل کنید و وارد تنش نشوید اما خودتان شاهد هستید که اسرائیلی‌ها خط قرمز را رد کردند. همه این تکه‌های پازل را کنار هم قرار بدهیم، به این نتیجه می‌رسیم که آمریکا با اقدامات نتانیاهو موافق نیست و این گفت‌وگوی چالشی در همین قالب اتفاق افتاده است. روندی که مشاهده می‌شود، این تحلیل را متبادر می‌کند که احتمالاً بایدن نتانیاهو را با اهرم تهدید به قطع حمایت‌ها تحت فشار گذاشته باشد.»

سفیر پیشین ایران در لندن درباره وضعیت داخلی اسرائیل گفت: «نتانیاهو از درون اسرائیل نیز بسیار تحت فشار و در معرض اعتراضات و انتقادات است. انتخابات زودهنگام در سرزمین‌های اشغالی برگزار خواهد شد و معنای آن از دست رفتن اعتبارات نتانیاهو است که به جز جنایت و برانگیختن احساسات بین‌المللی علیه اسرائیل، دستاوردی نداشته است. در حال حاضر تنها تندروترین عناصر اسرائیل از نتانیاهو حمایت می‌کنند و بدنه آن جامعه از او روی‌گردان شدند. به همین دلیل احتمالاً نتانیاهو انتخابات را از دست خواهد داد.»