جمهوری‌خواهان باز هم نمایندگی خود را به مرد جنجالی سپردند
نامزدی ترامپ قطعی شد
دونالد ترامپ، نامزد نهایی جمهوری‌خواهان شد و جو بایدن، دموکرات‌ها را در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ نمایندگی می‌کند. هر کدام از آنها که پیروز شود، نتایج و تاثیرات خود را بر معادلات داخلی آمریکا و برخی بحران‌های جهانی خواهد گذاشت. پیروزی هر کدام از این دو سیاستمدار آمریکایی می‌تواند تاثیر مثبت یا منفی برتحولاتی مثل جنگ در غزه، اوکراین و دریای سرخ در صحنه بین‌المللی بگذارد. در واقع، رئیس‌جمهور آمریکا یکی از معدود رهبران قدرتمند جهان است که دامنه قدرت او در مرزهای جغرافیایی کشورش باقی نمی‌ماند و سیاست‌هایی که اتخاذ می‌کند، کشورهای دیگر را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. برخی ناظران معتقدند که ترامپ شانس بالایی برای پیروزی در انتخابات پیش رو دارد. ترامپ هرچند در انتخابات ۲۰۱۶ در آرای مردمی به هیلاری کلینتون باخت، اما آرای الکترال بیشتری را به خود اختصاص داد و به کاخ سفید راه پیدا کرد اما در انتخابات ۲۰۲۰، ضمن اینکه مشارکت در کل ایالات متحده ۶ درصد بالاتر رفت، هرچند ترامپ در آرای مردمی و الکترال از جو بایدن دموکرات شکست خورد، اما پایگاه رای خود را به ۷۴ میلیون نفر ارتقاء داد.
پیروز این انتخابات هر کدام از این پیرمردهای دموکرات و جمهوریخواه که باشد، تاثیر مستقیمی بر وضعیت ایران می‌گذارد. چراکه به گواه برخی ناظران، رئیس‌جمهور کنونی آمریکا، یک توافق نانوشته با جمهوری اسلامی برای چشم‌پوشی از تحریم فروش نفت و سخت نگرفتن در اجرای تحریم‌ها دارد؛ و آن‌کس که می‌خواهد دوباره به کاخ سفید برگردد، معتقد است که باید نگاهی سخت‌گیرانه به ایران داشت. هرچند گروه دیگری از کارشناسان معتقدند که ایران می‌توانست با ترامپ نیز به توافق برسد اما باید تصمیماتی سخت و تلخ می‌گرفت.
کمپین رئیس‌جمهور سابق
خبرگزاری «یورونیوز» چند روز قبل گزارشی منتشر کرد که مجموعه‌ای از وعده‌ها و سیاست‌های مدنظر نامزد جمهوری‌خواهان را در خود داشت. هرچند یورونیوز در این گزارش، از دونالد ترامپ به‌عنوان نامزد احتمالی جمهوری‌خواهان نام می‌برد، اما رئیس‌جمهور سابق آمریکا در حال حاضر به نامزد نهایی جمهوری‌خواهان تبدیل شده است. بخشی از سیاست‌های مدنظر ترامپ به مسائل داخلی آمریکا برمی‌گردد و بخش دیگری از آنها به مسائل بین‌المللی نیز مربوط می‌شود. یکی از بندهای این گزارش که توسط جماران ترجمه شده، به مسئله سیاست خارجی مد نظر ترامپ اختصاص دارد: «ترامپ به حملات خود علیه کشورهای عضو ناتو ادامه داده است. او ماه گذشته گفت، از بند دفاع جمعی ائتلاف تبعیت نخواهد کرد و اگر یک کشور عضو دستورالعمل‌های مربوط به پرداخت هزینه‌ها را رعایت نکرد، روسیه را تشویق می‌کند «هر کاری که می‌خواهد» انجام دهد. او گفت: «تا وقتی من نیامده بودم اوضاع ناتو خراب بود. من گفتم همه باید پول‌شان را بدهند. آنها گفتند خب، اگر پرداخت نکنیم آیا هنوز از ما محافظت می‌کنی؟ گفتم مطمئناً نه.» رئیس‌جمهور سابق همچنین متعهد به پایان دادن به جنگ در اوکراین شده و گفته است «جنگ وحشتناک بین روسیه و اوکراین را حل و فصل خواهم کرد». او در سخنرانی دیگری افزود که در صورت انتخاب شدن حل و فصل این قضیه «بیش از یک روز» طول نخواهد کشید. ترامپ همینطور قول داده تا استراتژی «توقف جنگ‌های بی‌پایان» را دنبال کند. وی متعهد شده است که قانون ممنوعیت ورود اتباع چند کشور مسلمان‌نشین را که بایدن لغو کرده بود بار دیگر بازگرداند.»
در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، بحث جنگ تعرفه‌های تجاری برای واردات کالا به آمریکا مطرح بود. با احتمال بازگشت او، بار دیگر این بحث داغ شده است. ترامپ برای انتخابات ۲۰۲۴، از وعده تعرفه‌گذاری فراتر رفته و بحث‌هایی جدی در خصوص سرمایه‌گذاری چین در آمریکا و تجارت میان دو کشور مطرح کرده است. در بخش دیگری از گزارش یورونیوز آمده: «رئیس‌جمهور سابق آمریکا وعده داده که مجازات‌های سختی را بر چین و سایر سوء‌استفاده‌کنندگان تجاری اعمال کند. این شامل اعمال تعرفه ۶۰ درصدی بر تمامی کالاهای وارداتی چین خواهد شد. او همچنین گفته است که مالکیت چینی‌ها بر زیرساخت‌های ایالات متحده مانند انرژی، فناوری، مخابرات و منابع طبیعی را محدود می‌کند. برنامه چهارساله برای حذف تدریجی واردات کالاهای اساسی از چین، توقف خرید چین از آمریکا و همینطور توقف سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در چین از جمله اقدامات وعده داده‌شده دیگر او است. او بر اساس «قانون تجارت متقابل ترامپ» پیشنهادی خود، همچنین اعلام کرده اگر کشورهای دیگر بر آمریکا تعرفه وضع کنند، این کشور تعرفه‌ای «متقابل و یکسان» اعمال خواهد کرد. به‌عنوان بخشی از یک استراتژی بزرگتر برای احیای مشاغل در ایالات متحده، ترامپ همچنین گفته است در صورت انتخاب شدن دستور کار تجاری به اصطلاح «اول آمریکا» را اجرا خواهد کرد.» برخی کارشناسان، یکی از دلایل محبوبیت ترامپ میان بخشی از آمریکایی‌ها را به دلیل سیاست‌هایی که ایالات متحده را در اولویت قرار می‌دهد، ذکر کرده‌اند.
تبلیغات هیجانی ترامپ
حسن لاسجردی، روزنامه‌نگار و مدرس دانشگاه در واکنش به انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان کاندیدای جمهوری‌خواهان با هم‌میهن تاکید کرد: «انتخابات آمریکا حزبی است و افراد یا چهره‌ها بعد از مبارزه درون‌حزبی، پا به میدان انتخابات می‌گذارند. این مبارزات درون‌حزبی در این دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در نهایت به بایدن و ترامپ ختم شده است. با توجه به مجموعه حوادث و رخدادهای آمریکا و کارکرد هر دو دولت ترامپ و بایدن، من شانس ترامپ را در این انتخابات بیشتر می‌دانم. ترامپ دوره گذشته فضای جدیدی را در انتخابات ایجاد کرد و توان به میدان آوردن و مهندسی افکار عمومی را دارد و بازی با افکار عمومی و بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی را بلد است. تجربه انتخابات آمریکا نشان می‌دهد که این دو حزب معمولاً یک‌دوره‌ای هستند و احزاب دموکرات و جمهوریخواه به‌صورت چرخشی انتخابات را از آنِ خود می‌کنند. نکته مهم دیگر اینکه نقش بازیگران بین‌المللی نیز در این انتخابات زیاد است. بنابراین نمی‌شود از نقش لابی‌ها، گفت‌وگوها و رایزنی‌ها برای پیروزی هر یک از این نامزدها چشم‌پوشی کرد. در هر صورت آمریکا از عناصر نظام بین‌المللی است که گروه‌های اصطلاحاً لابی‌گر نقش مهمی در ارتقا و رای‌آوری یک نامزد دارند.» او ادامه داد: «در حال حاضر عملکرد بایدن و ترامپ حاکی از آن است که شرایط بایدن ناهموار، نامساعد و سخت‌تر است؛ به دلیل اینکه کهولت سن دارد و جاذبه‌های شخصیتی ترامپ را ندارد. ترامپ می‌تواند با افکار عمومی بازی و هیجان ایجاد کند و حرف‌های نو و شگفت‌انگیز بزند. جامعه آمریکا از هیجان و به تعبیر من خیره‌سری ترامپ خوشش می‌آید. چراکه این جامعه دچار مسائلی است که توسط جمهوری‌خواهان با صدای بلندتری پیگیری می‌شود. در حال حاضر مباحثی مانند مهاجرین، بیمه، بانک و سرمایه‌داری در این کشور مطرح است. در شرایط کنونی نگاه افکار عمومی در آمریکا بیشتر به سمت ترامپ است.»
لاسجردی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود مسائل حاشیه‌ای جمهوری‌خواهان دوباره ترامپ را انتخاب کردند؟ گفت: «در سیکل انتخاب داخل حزبی، علاوه بر توانایی‌هایی که افراد دارند، لابی‌ها، رایزنی‌ها، ارتباطات، توان مدیریت، سوابق کارکردی و شرایط اقتصادی و مالی نیز به کمک یک نامزد می‌آید تا او برای حضور در رقابت ریاست‌جمهوری انتخاب شود.»
او در پاسخ به این سوال که تاثیر انتخاب ترامپ در جنگ‌های غزه و اوکراین چیست؟ تاکید کرد: «فکر می‌کنم در رابطه با اوکراین با وجود مجموعه نگاه‌هایی که جمهوری‌خواهان به ناتو یا روابط خاص ترامپ و پوتین دارند به یک راه‌حل مسالمت‌آمیز یا موقت برسند. تجربه بحران‌ها در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ حاکی از آن است که جمهوری‌خواهان در تاریخ حکمرانی جنگجو بودند اما اگر در تضاد منافع گیر کنند، طرف صلح را می‌گیرند. بنابراین درباره اوکراین به یک راه‌حل مسالمت‌آمیز می‌رسند. اما فکر می‌کنم فشارها روی غزه بیشتر خواهد شد، چراکه جمهوری‌خواهان ارتباط به مراتب بیشتری – از لحاظ وام، کمک نظامی و تبلیغاتی – با اسرائیل خواهند داشت.» این کارشناس بین‌المللی در پاسخ به این سوال که انتخاب ترامپ چه تاثیری در روابط بین‌المللی با ایران می‌گذارد؟ گفت: «اگر عملکرد دوره گذشته ترامپ را در نظر بگیریم فکر می‌کنم شرایط قبل را تجربه خواهیم کرد. شخصیت ترامپ را به‌عنوان «قمارباز بزرگ» می‌شناسند که بیشترین امتیاز را بگیرد و کمترین امتیاز را بدهد تا بازی را ببرد. در دو سالی که ترامپ وقت داشت، تلاش کرد که امتیاز بزرگ را بگیرد و از آن در انتخابات استفاده کند. به هر صورت بحران‌ها و موضوعات بین‌المللی در انتخابات آمریکا حائز اهمیت است و موضع نامزدها در رابطه با ایران، عراق، تسلیحات، حقوق بشر و... از ارزش خاصی برخوردار است. ترامپ همان ترامپ است. تفکر آنها هم حزبی است و مانور فردی یا سلیقه شخصی در آن دخالت ندارد. اگر ترامپ پیروز میدان شود، دنبال یک امتیاز یا قمار بزرگ است و مشخص نیست که طرف مقابل - ایران - چه سیاستی را اتخاذ می‌کند. بنابراین ترامپ با سیاست «قمار بزرگ» وارد ارتباطات بین‌المللی با ایران خواهد شد.»
پیروزی ترامپ و احتمال انزوای ایران
علی بیگدلی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اعلام نام ترامپ به‌عنوان نامزد نهایی حزب جمهوریخواه، به خبرنگار هم‌میهن گفت: «انتخاب ترامپ توسط حزب جمهوریخواه، یک مورد استثنایی بود. چراکه ترامپ پیش از این توانسته بود اقداماتی انجام دهد و رضایت آمریکایی‌ها را جلب کند. بایدن به‌عنوان یک دموکرات به‌طور سنتی نگاهش به بیرون از آمریکاست و ترامپ به‌عنوان یک جمهوریخواه، مسائل داخلی آمریکا را در اولویت قرار می‌دهد. این اختلاف سنتی را می‌توان در طول تاریخ فعالیت این دو حزب در آمریکا دنبال کرد اما این یک حقیقت است که هر دو کاندیدای ریاست‌جمهوری آمریکا، پیرمرد هستند. نیکی هیلی، دیگر نامزد حزب جمهوریخواه که ۱۶ اسفند از رقابت کناره‌گیری کرد، به ترامپ برای پیروزی‌هایش تبریک گفت اما از او حمایت نکرد و بیان کرد که آمریکا گرفتار دو پیرمرد است. با اینکه ترامپ با ۹۱ اتهام روبه‌روست، اما دیوان عالی آمریکا تصمیم گرفت برای اینکه آمریکا از این شرایط فعلی عبور کند، جلوی حضور ترامپ در انتخابات را نگیرد. البته این اتهامات از بین نمی‌رود. البته در قانون اساسی آمریکا ماده‌ای وجود ندارد که کسی نتواند وارد انتخابات ریاست‌جمهوری شود. فرد حتی از درون زندان می‌تواند وارد انتخابات شود. از سوی دیگر، کنگره حزب جمهوریخواه مجبور بود که ترامپ را انتخاب کند چراکه رئیس‌جمهور سابق آمریکا آرای بالایی از اعضای هیئت‌های انتخاب ایالات‌های مختلف به دست می‌آورد. با اینکه نیکی هیلی سال‌ها فرماندار کارولینای جنوبی بود و اهل این ایالت است، اما انتخابات مقدماتی را به ترامپ واگذار کرد. در مجموع، با در نظر گرفتن تمام این شرایط، ترامپ شانس و شرایط بهتری از دیگر کاندیداها و اعضای حزب برای انتخاب داشت.»
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که انتخاب احتمالی ترامپ بر بحران‌های بین‌المللی مثل جنگ در اوکراین و جنگ در غزه چه تاثیری خواهد داشت؟ گفت: «با توجه به اینکه پوتین و ترامپ هر دو گرایشات راست افراطی دارند، می‌توانیم احتمال دهیم که به یکدیگر نزدیک شوند. در حال حاضر راست افراطی در کشورهای اروپایی نیز دست بالا را دارد و احزاب متعلق به این گرایش در انتخابات کشورهای مختلف به پیروزی رسیدند و قدرت را در دست گرفتند. افزایش قدرت راست افراطی مشخص نیست که چه آینده‌ای را رقم خواهد زد. در سال ۲۰۱۹ و در مراسم صدمین سالگرد پایان جنگ جهانی اول در پاریس، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه بدون اینکه نامی از ترامپ ببرد، گفت آن‌هایی که به دنبال تقویت کردن راست افراطی هستند، در آینده اروپا را به جهنم تبدیل می‌کنند. ترامپ هم که در آن مراسم حضور داشت، محل را در اعتراض به این حرف ترک کرد. مقصود و منظورم این است که با توجه به شباهت پوتین و ترامپ، در صورت پیروزی این کاندیدای حزب جمهوریخواه، جنگ اوکراین به سود روس‌ها پایان خواهد یافت. البته بارها گفته‌ام که روس‌ها از اوکراین دست خالی بیرون نخواهند آمد. از سوی دیگر جمهوری‌خواهان کنگره با کمک ۶۱ میلیارد دلاری آمریکا به اوکراین مخالفت کردند تا هم نمایش قدرتی بدهند و هم جلوی محبوبیت بایدن را بگیرند. اگر ترامپ به پیروزی برسد، جنگ اوکراین به نفع روسیه به پایان خواهد رسید.»
بیگدلی اضافه کرد: درباره غزه نیز باید بگویم که با توجه به محبوبیت ترامپ نزد کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس، ممکن است ترامپ بتواند کارهایی هر چند محدود انجام دهد؛ اما مشخص نیست که با سیاست یک‌دنده نتانیاهو آیا گوش به حرف ترامپ خواهد داد یا خیر. برخلاف قطعیتی که می‌توان درباره جنگ اوکراین و مسئله روسیه به خرج داد، نمی‌توان با قطعیت درباره جنگ فعلی خاورمیانه صحبت کرد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل راجع به شرایط ایران در صورت پیروزی ترامپ، اظهار داشت: «با توجه به اینکه ترامپ از برجام خارج شد، به نظر من اگر به پیروزی برسد ایران با انزوای سیاسی بیشتر و انجماد اقتصادی عمیق‌تر روبه‌رو خواهد شد. امتیازی که در حال حاضر، بایدن به ایران داده و اجازه صادرات نفت به چین را می‌دهد، به طور قطع در دوران ترامپ وجود نخواهد داشت. ترامپ نگاه آسان‌گیر بایدن به ایران را نخواهد داشت.»
بیگدلی راجع به شانس پیروزی ترامپ در انتخابات پیش رو، گفت: «مسئله شانس پیروزی ترامپ را باید با نگاه به مسائل داخلی آمریکا تحلیل کنیم. بیانیه‌ای که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا منتشر کردند نشان می‌دهد که آمریکا با مسائل مختلف داخلی و خارجی روبه‌رو است. برخلاف دموکرات‌ها که نگاه‌شان به خارج از آمریکاست، شعار ترامپ این است که «اول آمریکا» و اولویت‌های خود را بر مسائل داخلی آمریکا قرار داده است. این مسئله برای آمریکایی‌ها بسیار افتخارآفرین است و امکان دارد که باعث جذب آرای آنان شود. تصورم این است که در صورت پیروزی ترامپ، تنش‌های بین‌المللی آمریکا با کشورهای دیگر به‌خصوص روسیه کاهش پیدا می‌کند و در فضای داخلی آمریکا نیز تغییراتی حاصل خواهد شد. دموکرات‌ها معتقدند که باید از ثروتمندان مالیات گرفت تا خرج فقرا کرد اما جمهوری‌خواهان می‌گویند باید مالیات‌ها را پایین آورد تا سرمایه‌داران بتوانند ایجاد اشتغال کنند. این تفاوت‌ها برای آمریکایی‌ها جدی و تعیین‌کننده است.»
