رئیس جمهوری به دشتیاری بلوچستان رفت

صدایش می‌لرزد. مرد با بغض حرف می‌زند و می‌گوید ۹ روز است که ما در سیل گیر کرده‌ایم: «یک‌ساعت است که ماشین‌های شما به اینجا آمده‌اند. این خدمت شد؟ شما داخل روستا شوید شرایط را ببینید.» دوربین‌ها از هر زاویه‌ای زوم‌ کرده‌اند روی ابراهیم رئیسی و این مرد که مشکلات را با گلویی پر از آه سخن‌می‌گوید. بالاخره مسئولان دولت سیزدهم یادشان افتاد که مردم این استان از ایران در سیل گیر افتاده‌اند و باز هم تمام زندگی خود را از دست داده‌اند. آنهایی که هنوز وام‌دار سیل ۹۸ هستند، بی‌خانه و سرپناه شده‌اند. حالا که دولتمردان و مسئولان از انتخابات مجلس فارغ شده و به شرایط عادی بازگشتند، با توصیه رهبری به یاد سیستان و بلوچستان محصور در سیل بحرانی افتادند. تا قبل از آن این مردم بودند که به داد مردم رسیدند و آنها را از آب و گل نجات دادند و هلال‌احمر هم به آنها کمک کردند. با این حال سپهر خلجی، رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت اعلام کرد که وصله رها شدن مردم سیل‌زده به این دولت مردمی نمی‌چسبد. امدادرسانی با محوریت وزارت کشور و هلال‌احمر از لحظات اولیه شروع شده است با این‌که وزارت کشور درگیر مسئله انتخابات بود اما کار با بسیج همه دستگاه‌ها از جمله وزارت راه و نیرو دنبال می‌شود. وزیر کشور در منطقه حضور یافت. استاندار، هلال‌احمر و ستاد مدیریت بحران در منطقه حضور دارد. همه کارهای لازم انجام شد ولی امدادرسانی ادامه دارد. در کنار خسارات سیل، سدهای استان پر شد. مردم رها نشده بودند. رئیس‌جمهور این دولت از سفر خارجی بلافاصله به صحنه یک رویداد سیل و زلزله می‌رود. خوی را یادتان نیست که همان اول رئیس‌جمهور به آنجا رفت. این حرف‌ها که مردم سیل‌زده رها شده‌اند به این دولت مردمی نمی‌چسبد.

رئیسی در سیستان و بلوچستان

روز گذشته سیدابراهیم رئیسی با بالگرد از برخی مناطق بازدید کرد و با قدم زدن در آب‌های سیل‌زده جلوی دوربین‌ها ظاهر شد تا دغدغه خود را جلوی دوربین صداوسیما نشان دهد. رئیس‌جمهور که برای بررسی آخرین وضعیت سیل‌زدگان وارد شهر نگور مرکز شهرستان دشتیاری از روستاهای درگیر سیلاب جنوب سیستان و بلوچستان شده بود، در جمع مردم جنوب سیستان و بلوچستان گفت: «کار زیربنایی و زیرساختی که باید برای جلوگیری از سیلاب در جنوب سیستان و بلوچستان انجام شود، ساخت سد است که جزئی از برنامه ما خواهد بود.» او با اشاره به پیگیری وزیر راه درباره جاده‌های جنوب سیستان و بلوچستان تاکید کرد: «یک کار اساسی این است که باید این نزولات آسمانی را با ایجاد سد به نحوی مدیریت کنیم که از آب درست استفاده شود. بالاخره گاهی چند ساعت یا چند روز باران می‌بارد که آب این باران باید برای مردم این منطقه نعمتی باشد که بتوانند از آن در طول سال استفاده کنند تا به دریا ریخته نشود و این آب شیرین قابل استفاده برای آشامیدن شود.» رئیسی با بیان این‌که اگر خانه‌های جنوب استان با نگاه مهندسی و درست ساخته نمی‌شد، تخریب گسترده و تلفات فراوان داشتیم، افزود: «خانه‌های جنوب استان با نگاه مهندسی و سنتی در ارتفاع ساخته شده که سیلاب اخیر کمترین میزان آسیب را به آن‌ها وارد کرده است. خدا را شاکریم که مردم و خانه‌هایشان آسیب ندیده‌اند. بهسازی جاده‌ها بسیار مهم است.» رئیس دولت سیزدهم تاکید کرد: «خبر وقوع سیلاب در جنوب سیستان و بلوچستان را در الجزایر شنیدم بنابراین علاوه بر حضور جهادی استاندار این استان از وزیر کشور هم خواستم سریعاً در منطقه سیل‌زده جنوب سیستان و بلوچستان حضور پیدا کند. در الجزایر به بنده اطلاع دادند که کارهای اولیه برای امدادرسانی در آن منطقه انجام شده تا نگرانی رفع شود اما چند روزی که گذشت احساس کردم خودم باید در این منطقه حضور داشته باشم که برای کارهای آتی برنامه‌ریزی صورت بگیرد.» وزرای نیرو، راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی نیز به سیستان و بلوچستان سفر کردند تا از شرایط کنونی تخریب‌ها بازدید کنند.

فاضلاب وارد آب شرب شده است

معین‌الدین سعیدی، نماینده چابهار در مجلس یازدهم در پاسخ به این سوال که آیا مسئولان به موقع به داد مردم سیستان و بلوچستان در سیل اخیر رسیده‌اند و آنها را رها نکرده بودند؟ به هم‌میهن گفت: «در روزهای اول فقط مردم بودند که به داد مردم رسیدند و تا حدودی هم هلال‌احمر. مطلقاً مسئولان روزهای اول در شرایط بحران در کنار مردم نبودند. بعد از گذشت چند روز و زمانی که بحران فروکش کرده بود، مسئولان استانی، وزیر نیرو، دبیرکل جمعیت هلال‌احمر، رئیس ستاد بحران و وزیر کشور به استان آمدند. رئیس‌جمهوری هم به استان آمد و ما هم از این حضور تشکر می‌کنیم اما واقعیت امر این است که حضور آنها در روزهای اولیه التیام‌بخش بیشتری بود.» او با اشاره به اینکه مردم از حضور مسئولان خوشحال هستند، تاکید کرد: «با توجه به توالی و تکرار این حوادث در آن منطقه مانند سونامی، گرگروک، طوفان گونو و... باید فکری اساسی برای این استان انجام شود و زیرساخت‌های مدیریت بحران در آن شکل بگیرد چراکه فاصله با مرکز استان 700 کیلومتر است و هیچ امکاناتی برای کمک به مردم در شرایط بحرانی وجود ندارد. از طرفی میلیاردها مترمکعب آب از طریق سیلاب به دریا می‌ریزد و باید کنترل سیلاب تعریف و اعتبارات آن مشخص شود. در حال حاضر مهم‌ترین مشکل شریان‌های مواصلاتی است. مسیر راه‌ها ضعیف است و همین ابنیه بسیار محدود در بحران پاسخگو نیست و شاهد قطعی راه بسیاری از مردم هستیم. در مجموع مسئولان روزهای سخت و اولیه بحران آنطور که باید و شاید – به جز هلال احمر – کنار مردم نبودند و میان خدمات با حجم بحران تناسبی وجود نداشت. اما با حضور وزرایی که اعلام کردم، رئیس‌جمهوری، وزیر راه و جهاد کشاورزی امیدواریم تهدید سیل تبدیل به فرصت‌ها شود.»

نماینده چابهار درباره شرایط کنونی منطقه سیل‌زده در سیستان و بلوچستان، تاکید کرد: «مردم هنوز وام‌دار سیل سال 98 هستند. به‌رغم آمارهایی که ارائه می‌شود هنوز بخش عمده‌ تعهدات بنیاد مسکن در سیل 98 انجام نشده و خانه‌های تخریب‌شده از سیل 98 کامل نشده‌اند. روزهای اول مردم اقیانوسی از مهربانی ایجاد کرده و به کمک هم‌میهنان خود شتافتند و نیازهای اولیه آنان را برآورده کردند اما بسیاری از خانه‌ها زیرساخت‌های راه، برق، آب و مخصوصاً کشاورزی که معیشت مردم است از بین رفته‌اند. به همین دلیل انتظار داریم به مباحث زیرساختی توجه بیشتری شود و از سوی دیگر سیل‌بندهای حفاظتی جلوی راه رودخانه‌ها که تاکنون مورد توجه جدی واقع نشده، با این سیل مورد عنایت قرار گیرد و اقدام زیرساختی انجام شود.» او با اشاره به اینکه یکی از طرح‌های بزرگ آبخیزداری در سیستان و بلوچستان اجرا شده است، افزود: «سیل‌بندی اورکی در این شرایط خیلی به مردم کمک کرد و به درد آنها خورد. البته طبق گزارشی که به من رسیده هنوز  در 44 روستا مشکل ارتباطی کماکان وجود دارد و در منطقه کوچو در تلنگ، گرم‌بیت در منطقه دشتیاری، کلانی‌ها و ریمدان در دشتیاری، کاجو در شهرستان قصرقند و بخشی از پیرسهراب در چابهار، ارتباطات برقرار نیست و مردم به‌شدت دچار مشکل هستند اما باید از شرکت برق منطقه تشکر کنم که بعد از گذشت چند روز توانستند برق را پایدار کنند و همه روستاها برق دارند. برای مردم از هر چیزی مهم‌تر بندسارهای کشاورزی است که کامل تخریب شده‌اند. از وزیر جهاد کشاورزی انتظار دارم که به این موضوع رسیدگی کند تا نگرانی مردم در حوزه کشاورزی کاهش یابد. به‌صورت ویژه از رهبری تشکر می‌کنم که تاکید کردند بخش‌های خصوصی و سازمان‌های غیردولتی هم توجه بیشتری بکنند و امیدوارم که ستاد اجرایی امام (ره) و بنیاد مستضعفان نیز ورودی متناسب با شأن مردم سیستان و بلوچستان داشته باشند.»

سعیدی در پاسخ به این سوال که چرا در شرایط بحران و روزهای اول از بالگرد استفاده نشد؟ گفت: «کل بالگردهایی که اختصاص پیدا کرد دو مورد هلال‌احمر و یک مورد دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر بود. درحالی‌که انتظار داشتیم دوستان سپاه و ارتش نیز جدی‌تر وارد کار شوند. اما آنها این بهانه را مطرح می‌کنند که در شرایط جوی خاص منطقه امکان تردد بالگرد وجود نداشت. درحالی‌که مردم می‌گویند علی‌القاعده باید در شرایط بحران از بالگرد استفاده کرد. خدمات‌رسانی از سوی هلال‌احمر صورت گرفت اما این خدمات با حجم فاجعه همخوانی نداشت. روزهای اول به شدت مردم گلایه داشتند و احساس کردند که تنها مانده‌اند اما هم‌اکنون بخشی از این خدمات‌رسانی باعث شده که مردم امیدوار‌تر شوند.» او درباره آلوده شدن آب آشامیدنی و نگرانی از افزایش بیماری‌های عفونی تاکید کرد: «مرز ریمدان در منطقه سیل‌زده واقع شده است که اتباع کشور همسایه نیز از آن تردد دارند. در شرایط عادی بحران بیماری‌های عفونی مانند دنگی و مالاریا را داریم. از سوی دیگر زیرساخت‌های بهداشت و درمان در حد فاجعه است. در حال حاضر که سیل آمده شرایط بحرانی‌تر خواهد شد. در آن منطقه از چاه سپتیک استفاده می‌شود و فاضلاب‌کشی تاکنون یا اجرا نشده یا در حد بسیار محدودی اجرا شده است. در شهرستان کنارک و چابهار مردم مشکلات فاضلاب را در شرایط عادی دارند و این سیل، باعث شد که چاه‌های سپتیک پر شود و در برخی از مناطق با آب شرب مخلوط شده و نگرانی‌های جدی در حوزه بیماری‌های عفونی وجود دارد چراکه در کل منطقه یک متخصص بیشتر وجود ندارد. دلسوزان عرصه سلامت نگران این هستند که به‌زودی شاهد یک فاجعه در گسترش بیماری‌های عفونی باشیم.» نماینده چابهار در مجلس به اطلاع‌رسانی ضعیف در روزهای اول نیز اشاره کرده و گفت: «جا دارد از مردم تشکر ویژه کنم چراکه از همان لحظات اول کمک‌های مردمی از مردم سیستان و بلوچستان (زاهدان، ایرانشهر، خاش، سراوان، سرباز و...) شروع شد. جا دارد از هنرمند و ورزشکار دلسوز آقایان پرویز پرستویی و رسول خادم به‌صورت ویژه تشکر کنم که از همان ساعات اولیه کنار مردم قرار گرفتند. انعکاسی از واقعیت‌های سیل به درستی منعکس نشد و ما از صداوسیما، مطبوعات و حتی رسانه‌های مستقلی مانند شما گلایه داریم که در روزهای اول متناسب با حجم فاجعه انعکاسی صورت نگرفت. فضای مجازی باعث شد که مردم از اقصی‌نقاط ایران کمک‌های خود را به این منطقه ارسال کنند که از ملت سربلند ایران تشکر می‌کنم.» سعیدی تاکید کرد: «شاید قبل از هلال‌احمر این سوخت‌کش‌ها بودند که با ماشین‌های لندکروز و قایق‌هایشان به کمک و خدمات‌رسانی به مردم پرداختند؛ آن‌هم در روزهای اول که شرایط بسیار فاجعه‌بار بود. کم‌لطفی است اگر تلاش‌های جدی هلال‌احمر را نادیده بگیریم.»