آن روی سکه پروپاگاندای اسرائیل
شواهد، برخی ادعاهای اسرائیل و حامیانش درباره حمله حماس را زیر سوال برده‌اند
شواهد، برخی ادعاهای اسرائیل و حامیانش درباره حمله حماس را زیر سوال برده‌اند
آنچه در ادامه می‌خوانید، گزارشی از رسانه لبنانی کریدل درباره روایت‌ها، اتفاقات و ادعاهای مربوط به حمله ۷ اکتبر حماس و روزهای بعد از آن است. این رسانه لبنانی، البته به‌طور کلی موضعی نزدیک به گروه‌های مقاومت دارد، اما در عین حال در بسیاری از نقاط در متن گزارش تلاش شده است با استناد به مطالب و اخباری که در رسانه‌های اسرائیلی یا حامی اسرائیل و رسانه‌های غربی، تصویری از آنچه در اولین ساعات و روزهای بعد از آغاز عملیات «طوفان‌الاقصی» گفته شد و آنچه در روزهای بعد، اغلب در همان رسانه‌ها مطرح شد، ترسیم شود و در مقایسه بین اخبار اولیه و جزئیات بعدی، یک جنگ رسانه‌ای و تبلیغاتی توصیف شود که در گستره واکنش اسرائیل و نیز حمایت‌ها از این واکنش، اثرگذار بوده است. در فضایی که بخش عمده‌ای از فضای رسانه‌ای را رسانه‌های جریان اصلی یا تریبون‌های دولتی در اختیار گرفته‌اند، گزارش این رسانه که از نظرگاهی متفاوت به موضوع پرداخته، به شفاف‌شدن تصویر وقایع منجر به وضعیت فعلی در غزه کمک می‌کند.
دو هفته بعد از حمله ناگهانی حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر، الان کم‌کم تصویری واضح از اینکه چه اتفاقی افتاد، چه کسی کشته شد و چه کسی کشت، در حال شکل‌گرفتن است. آمارهای ناقصی که رسانه عبری‌زبان هاآرتص منتشر کرده، نشان می‌دهد به جای یک کشتار کلی از شهروندان، طوری که اسرائیل ادعا می‌کند، تقریباً نیمی از اسرائیلی‌های کشته‌شده در آن روز در واقع نیروهای مسلح بوده‌اند؛ سرباز یا پلیس. در این میان، دو هفته پوشش کلی از سوی رسانه‌های غربی در گزارش‌هایی این ادعا را منتشر کردند که حماس حدود ۱۴۰۰ غیرنظامی اسرائیلی را در حمله نظامی ۷ اکتبرش کشته است. این گزارش‌ها و ادعاها، در خدمت شعله‌ورکردن آتش احساسات درآمدند و فضای ویرانگری بدون محدودیت اسرائیل در نوار غزه و جمعیت غیرنظامی‌اش را فراهم کردند.
روایت‌های آمارهای کشته‌شدگان اسرائیلی، فیلترشده و به‌گونه‌ای شکل داده شده‌اند که می‌گوید، در آن روز یک کشتار کلی از جمعیت غیرنظامی رخ داده است و در آن نوزادان، کودکان و زنان هدف اصلی یک حمله تروریستی بوده‌اند. حالا، آمارهای جزئی از تلفات که روزنامه اسرائیلی هاآرتص منتشر کرده است، تصویری بسیار متفاوت ترسیم می‌کند. تا ۲۳ اکتبر، این رسانه اطلاعاتی درباره ۶۸۳ نفر از کشته‌شدگان اسرائیلی در حمله انجام‌شده به رهبری حماس منتشر کرده است، شامل اسامی و مکان کشته‌شدن‌شان در روز ۷ اکتبر. از این میان، درباره ۳۳۱ نفر از تلفات، یعنی 4/48درصد، تأیید شده است که سربازان و مأموران پلیس بوده‌اند و بسیاری‌شان هم زنان بوده‌اند. ۱۳ نفر دیگر به‌عنوان نیروهای خدمات نجات توصیف شده‌اند و ۳۳۹ نفر باقی‌مانده، ظاهراً غیرنظامی فرض می‌شوند. این فهرست جامع نیست و تنها حدود نیمی از آمار کشته‌شده‌های اسرائیل را پوشش می‌دهد، اما تقریباً نیمی از کسانی که در درگیری‌های نفربه‌نفر کشته شده‌اند، مشخصاً به‌عنوان نیروهای مسلح اسرائیلی شناسایی شده‌اند.
به‌علاوه، تا اینجا هیچ نمونه‌ای از مرگ کودکان زیر سه سال ثبت نشده است و این روایت اسرائیل را زیر سوال می‌برد؛ روایتی که می‌گوید نوزادان هدف حملات نیروهای مقاومت فلسطینی بوده‌اند. از ۶۸۳ نفر کل تلفات گزارش‌شده تا اینجای کار، هفت نفر بین سنین ۴ تا ۷ سال بوده‌اند و ۹ نفر بین سنین ۱۰ تا ۱۷سال. ۶۶۷ نفر باقی‌مانده ظاهراً بزرگسال بوده‌اند. تعداد و نسبت شهروندان و کودکان کشته‌شده فلسطینی با بمباران اسرائیلی در دو هفته گذشته بسیار بالاتر از این آمارهای اسرائیلی از اتفاقات ۷ اکتبر بوده است: بیش از ۵ هزار و ۷۹۱ نفر کشته، شامل ۲ هزار و ۳۶۰ نفر کودک و هزار و ۲۹۲ نفر زن و بیش از ۱۸ هزار نفر زخمی.[این آمارها مربوط به زمان انتشار این مطلب در وب‌سایت کریدل هستند و همه این اعداد افزایش یافته‌اند. آخرین آمارها تا لحظه تنظیم این گزارش حاکی از این است که تعداد قربانیان به 8 هزار و 796 نفر رسیده است که از این تعداد، 3 هزار و 648 نفر کودکان و 2 هزار و 290 نفر زنان هستند. آمار زخمی‌ها نیز به 22 هزار و 219 نفر رسیده است.]
بازبینی صحنه
عملیات نظامی جسورانه به رهبری حماس، با اسم رمز «طوفان الاقصی» یا «سیل الاقصی» [در نام‌گذاری انگلیسی این حمله، عبارت Flood به کار رفته است که به معنای سیل است] سحرگاه پرحادثه‌ای را در روز ۷ اکتبر، حوالی ساعت ۶:۳۰ صبح به وقت فلسطین رقم زد. این حمله همراه با سروصدای گوشخراش آژیرهایی بود که سکوت اورشلیم اشغالی [بیت‌المقدس] را شکستند و خبر از آغاز اتفاقی دادند که در تاریخ ۷۵ساله اشغال، غیرعادی بود. چنان‌که سخنگوی جناح نظامی حماس گفته است، گردان‌های [عزالدین] قسام، حدود هزار و ۵۰۰ سرباز فلسطینی از دیوار حائل مهیب جداکننده اسرائیل و غزه عبور کردند؛ اما این گریز تنها منحصر به نیروهای حماس نبود. چندین نفر سرباز مسلح متعلق به دیگر گروه‌ها، از قبیل جهاد اسلامی فلسطین، پس از آن از این خط متارکه درگیری عبور کردند و در کنار آن‌ها هم فلسطینی‌هایی که ارتباطی با گروه‌های سازمان‌دهی‌شده شبه‌نظامی نداشتند. چنان‌که مشخص شد، این یک عملیات مقاومتی عادی نبود. صدها ویدئو به‌سرعت به سمت شبکه‌های اجتماعی سرازیر شدند. بیشتر این ویدئوها را کریدل دیده است، ویدئوهایی که نمایانگر سربازان و شهرک‌نشینان کشته‌شده اسرائیلی، نبردهای مسلحانه شدید بین گروه‌های مختلف و اسیرشدن اسرائیلی‌ها و بردن‌شان به غزه بوده‌اند. این ویدئوها یا از گوشی اسرائیلی‌ها برداشته شده‌اند یا توسط سربازان فلسطینی منتشر شده‌اند که در حال فیلم‌برداری از عملیات خودشان بوده‌اند. تازه ساعت‌ها بعد بود که ادعاهای مخوف‌تر و کاملاً مشکوک، شروع به سربرآوردن کردند.
ادعاهای بدون سند از «جنایت‌های حماس»
آویوا کلومپاس، سخنران اسبق نمایندگی اسرائیل در سازمان ملل متحد، اولین اسرائیلی شناخته‌شده‌ای بود که ادعایی به این مضمون را پخش کرد: «تجاوز به دختران اسرائیلی و کشیده‌شدن پیکرهایشان در خیابان‌ها.» او این موضوع را در ساعت ۹:۱۸ دقیقه شب به وقت فلسطین، در روز ۷ اکتبر منتشر کرد، با این حال، کلومپاس خود یادداشتی در ساعت ۱۲:۲۸ دقیقه به وقت فلسطین در بامداد ۸ اکتبر منتشر کرد که در آن هیچ اشاره‌ای به خشونت جنسی نشده بود. کلومپاس از بنیانگذاران «اسرائیل بی‌مرز» هم هست، یک «عمل و اندیشکده» که برای «احیای آموزش اسرائیل و انجام اقدامات جسورانه جمعی برای مقابله با نفرت از یهودیان» کار می‌کند. این گروه یک گروه خیریه «صهیونیست بی‌تعارف» است که برای ترویج روایت‌های اسرائیلی در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کند.
تنها نمونه‌ای که به‌عنوان شاهد تجاوز تبلیغ شد، مربوط به یک زن جوان آلمانی‌اسرائیلی بود به نام شانی لوک. فیلمی از او گرفته شده بود که در آن او پشت یک وانت بود و از سوی بسیاری مرده فرض شد. مشخص نبود که سربازانی که فیلم‌شان در آن ماشین به سمت غزه گرفته شده بود، اعضای حماس بودند یا نه، چون یونیفرم‌ها و علامت روی لباس سربازان القسام را نداشتند؛ نشانه‌هایی که در دیگر ویدئوهای حماس قابل مشاهده‌اند. برخی حتی لباس‌های شخصی شهروندان عادی به تن و دمپایی به پا داشته‌اند.
کمی بعدتر، مادر او مدعی شد شواهدی دارد که دخترش هنوز زنده است، اما زخمی جدی در سرش دارد. این با اطلاعاتی که حماس منتشر کرد، هماهنگ است؛ اطلاعاتی که حاکی از درمان لوک بابت مجروحیت‌هایش در یک بیمارستان معرفی‌نشده در غزه بودند. یک اتفاق دیگر ماجرا را پیچیده‌تر کرد. در روز سوم سربرآوردن این ادعاها درباره تجاوز، اسرائیلی‌ها دسترسی به این اطلاعات نداشتند. نیروهای مسلح آن‌ها هنوز به بسیاری از مناطق آزادشده توسط مقاومت، اگر نه به اکثرشان، وارد نشده بودند و هنوز مشغول درگیری‌های مسلحانه با آن‌ها در چند جبهه بودند. با این حال، این ادعاهای مربوط به تجاوز راه خودشان را رفتند. حتی جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده هم در سخنرانی یک روز بعدش، ادعا کرد که به زنان اسرائیلی «تجاوز شده، به آن‌ها حمله شده» و توسط سربازان حماس «به‌عنوان نشانه پیروزی گردانده شده‌اند». اینجا مهم است که توجه شود، مقاله‌ای در رسانه «فوروارد» [یک رسانه که توسط یهودیان آمریکایی در ایالات متحده اداره می‌شود] در روز ۱۱ اکتبر گزارش داد، ارتش اسرائیل اذعان کرده است که هیچ شواهدی برای چنین ادعاهایی در این مقطع ندارد. بعدتر، وقتی ارتش ادعاهای خودش را درباره سربریدن، قطع پا و تجاوز مطرح کرد، رویترز اشاره کرد که «نیروهای نظامی ناظر به فرایند شناسایی، هیچ شواهد مستندی از نوع تصاویر یا اسناد پزشکی ارائه نکرده‌اند.» تا امروز هیچ شواهد معتبری از این جنایت‌ها ارائه نشده است.
دیگر ادعاهای مهیب، از قبیل روایت بریدن سر ۴۰ نوزاد توسط حماس هم به سرخط خبرها و صفحه اول رسانه‌هایی بی‌شمار در غرب رسیدند. حتی بایدن ادعا کرد، «تصاویر تأییدشده از بریدن سر نوزادان توسط تروریست‌ها» را دیده است. رصد مسیر این ادعاها به دیوید بن‌صهیون، شهرک‌نشین و سرباز ذخیره اسرائیلی می‌رسد که پیشتر شورش‌هایی خشونت‌آمیز علیه فلسطینیان رهبری کرده بود و خواستار پاکسازی شهر هواره در کرانه باختری شده بود. هیچ شواهدی برای تأیید این ادعاها منتشر نشد و خود کاخ سفید هم بعدتر تأیید کرد که بایدن هرگز چنین تصاویری ندیده است.
نقشه حماس
شواهدی که نشان دهد سربازان فلسطینی در روز ۷ اکتبر، برنامه‌ای برای کشتن یا آسیب به غیرنظامیان اسرائیلی غیرمسلح داشته‌اند یا عمداً به دنبال چنین کاری رفته‌اند، تقریبا صفر است. از تصاویر در دسترس، ما شاهدیم که آن‌ها عمدتاً با نیروهای مسلح اسرائیلی درگیر هستند و این عامل مرگ صدها سرباز اشغالگر بوده است. چنان‌که ابوعبیده، سخنگوی گردان‌های القسام در روز ۱۲ اکتبر مشخص کرد: «عملیات طوفان‌الاقصی، با هدف نابودی لشکر غزه (واحدی از ارتش اسرائیل در مرزهای غزه) انجام شد و به ۱۵ نقطه حمله کرد، بعد از آن هم به ۱۰ نقطه مداخله نظامی دیگر هم حمله شد. ما به سایت زیکیم و چندین شهرک دیگر خارج از ستاد مرکزی لشکر غزه حمله کردیم.» ابوعبیده و دیگر مقامات مقاومت مدعی شده‌اند که هدف کلیدی دیگر عملیات‌شان، گرفتن زندانیان اسرائیلی بوده است که بتوانند با حدود ۵ هزار و ۳۰۰ زندانی فلسطینی محبوس در زندان‌های اسرائیل که بسیاری‌شان زنان و کودکان هستند، مبادله‌شان کنند. صالح‌العاروری، معاون رئیس دفتر سیاسی حماس، در مصاحبه‌ای بعد از عملیات تأکید کرد: «تعداد گسترده‌ای و مهم داریم و افسرانی ارشد. همه آنچه الان می‌توانیم بگوییم این است که آزادی زندانیان ما در یک قدمی ماست.»
هر دو طرف این بازی را کرده‌اند: از زمان آغاز حمله نظامی در غزه، اسرائیل بیش از هزار و ۲۰۰ فلسطینی را در کرانه باختری اشغالی جمع و زندانی کرده است. تا امروز ۳۸ توافق تبادل زندانی بین گروه‌های مقاومت و تل‌آویو انجام شده است؛ توافقاتی که اسرائیلی‌ها اغلب تا آخرین دقایق در مقابل‌شان مقاومت می‌کنند. در شرایطی که این روایت‌ها کم‌کم بیرون می‌آیند، گزارش‌هایی دارند منتشر می‌شوند که مقامات اسرائیلی، بدرفتاری، شکنجه و حتی کشتن زندانیان فلسطینی در اختیارشان را شدیدتر کرده‌اند. این کار نقض کنوانسیون ژنو است و طعنه‌آمیز اینجاست که یک بازیگر غیردولتی مثل حماس ظاهراً در حال تبعیت کامل از آن است.
در رابطه با اتفاقات ۷ اکتبر، قطعاً ویدئوهایی هستند نمایانگر اسرائیلی‌هایی احتمالاً غیرمسلح که در ماشین‌هایشان یا در ورودی تأسیسات کشته شده‌اند تا فلسطینی‌ها بتوانند به ادامه راه‌شان دسترسی پیدا کنند. ویدئوهایی هم هستند که نشان می‌دهند سربازان [حماس] درگیر نبرد مسلحانه با نیروهای مسلح اسرائیلی هستند و در میانه آن‌ها، اسرائیلی‌های غیرمسلح پناه گرفته‌اند، به‌اضافه ویدئوهایی از سربازان که دارند به خانه‌ها شلیک می‌کنند یا درون مناطق دارای استحکامات، نارنجک انداخته‌اند. شهادت شاهدان عینی هم حاکی است، نارنجک‌هایی درون پناهگاه‌های بمباران انداخته شده است، گرچه مشخص نیست توسط چه کسی.
حتی در «مهمانی صلح» اسرائیلی که به‌عنوان مرگبارترین حمله سربازان فلسطینی در این عملیات به آن ارجاع داده شده، ویدئوهایی پیدا شده که ظاهراً نشان می‌دهند، نیروهای اسرائیلی در حال گشودن آتش در میانه جمعیتی از غیرنظامیان غیرمسلح هستند، به سمت اهدافی که به باور آن‌ها اعضای حماس بوده‌اند. ای‌بی‌سی‌نیوز هم گزارش داده است که یک تانک اسرائیلی به سمت محل فستیوال در حال حرکت بوده است.
کشتار اسرائیلی در کیبوتص بئری؟
ای‌بی‌سی‌نیوز در گزارشش از اتفاقات در کیبوتص بئری، تصاویری از قطعات بمب‌هایی خارج از یک خانه بمباران‌شده منتشر کرده است که شبیه مهمات اسرائیلی است. گزارشگر این رسانه، دیوید مویر، ذکر کرده است که سربازان حماس، پوشیده در کیسه‌های پلاستیکی، پس از وقایع در محل پیدا شده‌اند. به‌علاوه، ویدئوهایی از محل خانه‌هایی را نشان می‌دهد که به نظر هدف اصابت مهماتی قرار گرفته‌اند که در اختیار حماس نیست. مویر گزارش داده است که فلسطینی‌ها حدود ۱۴ نفر را در ساختمانی گروگان گرفته بودند. یک مقاله توسط هاآرتص، رسانه عبری‌زبان در ۲۰ اکتبر منتشر شده است که نسخه انگلیسی‌اش، در یک مقاله در وب‌سایت موندووایس منتشر شده است؛ مقاله‌ای که حتماً باید خواند. این مقاله، روایت بسیار متفاوتی را از آنچه آن روز در بئری رخ داد تصویر می‌کند. یکی از ساکنان این کیبوتص که خارج از خانه‌اش بوده و پارتنرش در درگیری‌های مستقیم کشته شده، جزئیات تکان‌دهنده جدیدی آشکار می‌کند:
«صدایش می‌لرزد وقتی یاد او می‌افتد که آن زمان در پناهگاه خانه‌اش محاصره شده بود. به گفته او، تنها دوشنبه‌شب، (۹ اکتبر) و تنها بعد از اینکه فرماندهان میدانی تصمیمات سختی گرفتند که ارتش اسرائیل کیبوتص را کامل در اختیار گرفت، تصمیمات سختی شامل بمباران خانه‌ها درحالی‌که همه ساکنان‌شان در آنجا بودند، برای نابودکردن تروریست‌ها همراه با گروگان‌ها. هزینه این تصمیمات وحشتناک بود: حداقل ۱۱۲ نفر از اهالی بئری کشته شدند. دیگرانی ربوده شدند. دیروز، ۱۱ روز بعد از کشتار، اجساد مادری با پسرش در یکی از خانه‌های نابودشده پیدا شد. این باور وجود دارد که بدن‌های دیگری همچنان زیر آوارها هستند.»
شواهد تصویری ویرانی در بئری، این روایت را تأیید می‌کند. تنها مهمات سنگین ارتش اسرائیل می‌توانسته خانه‌های مسکونی را به این شکل ویران کند.
رفتار حماس: شواهد در مقابل ادعاها
یاسمین پورات، از بازمانده‌های کیبوتص بئری، با یک برنامه رادیویی اسرائیلی مصاحبه‌ای کرد، در شبکه دولتی کان. او در این مصاحبه می‌گوید نیروهای اسرائیلی «همه را نابود کردند، شامل گروگان‌ها» و ادامه می‌دهد «تیراندازی متقابل و متقاطع بسیار بسیار سنگینی بود» و حتی به شلیک تانک اشاره می‌کند. پورات در آن مهمانی نووا شرکت کرده بوده و در تمام مصاحبه‌هایی که با رسانه‌های اسرائیلی داشته درباره برخورد انسانی انجام‌شده گواهی داده است. او توضیح می‌دهد که وقتی زندانی بود، سربازان حماس «از ما محافظت می‌کردند» و به عبری به او گفته شده «خوب به من نگاه کن. ما قرار نیست شما را بکشیم. می‌خواهیم ببریم‌تان غزه. شما را نمی‌کشیم. پس آرام باشید. قرار نیست بمیرید.» او این را هم اضافه می‌کند: «هرازگاهی چیزی می‌دادند بنوشیم. وقتی می‌دیدند مضطربیم آرام‌مان می‌کردند. خیلی ترسناک بود ولی هیچ‌کس خشونت‌آمیز با ما رفتار نکرد. خوشبختانه هیچ اتفاقی مثل آنچه در رسانه‌ها شنیدم برای من نیفتاد.»
به شکلی فزاینده و نگران‌کننده برای مقامات و رسانه‌های اسرائیلی، شاهدان عینی اسرائیلی و بازماندگان خونریزی، دارند شهادت می‌دهند که سربازان فلسطینی با آن‌ها خوب رفتار کرده‌اند. ۲۴ اکتبر، شبکه دولتی کان اسرائیل از این موضوع ابراز ناراحتی می‌کرد که به یوچِوِد لیفشیتز که روز پیشش توسط حماس آزاد شده بود، اجازه داده شده بود که زنده روی آنتن صحبت کند. زمانی که او داشت به میانجی‌های صلیب سرخ تحویل می‌شد، این اسیر زن کهنسال اسرائیلی جلوی دوربین‌ها دیده شد که برمی‌گردد که با زندانبان از حماس در آخرین خداحافظی‌هایش دست بدهد. در صحبت‌های زنده لیفشیتز که در آن از گرفتاری دوهفته‌ای‌اش گفت، او در مرور زندگی روزمره‌اش در کنار زندانیان، به زندانبانش از حماس «انسانیت‌بخشی» بیشتری هم کرد: «رفتارشان با ما دوستانه بود. از ما مراقبت کردند. به ما دارو داده شد و درمان شدیم. یکی از مردانی که با ما بود، در تصادف موتور بدجور مجروح شده بود. نیروهای امدادی آن‌ها (حماس) به زخم‌های او رسیدگی کردند، به او دارو و آنتی‌بیوتیک داده شد. این آدم‌ها رفتار دوستانه داشتند. آنجا [محل نگه‌داری] را بسیار تمیز نگه می‌داشتند. خیلی دغدغه ما را داشتند.»
سوالات بیشتر از پاسخ‌ها
اهمیت اساسی دارد که توجه شود، در بسیاری گزارش‌های روزنامه‌نگاران غربی حاضر در محل، اغلب اطلاعات مربوط به اقدامات سربازان حماس از ارتش اسرائیل می‌آید، یعنی یک طرف شرکت‌کننده فعال در این درگیری. شواهد در حال ظهور، حالا نشان می‌دهد که به‌خصوص به‌خاطر ابعاد صدمات زیرساختی، احتمالی بالا وجود دارد که نیروهای نظامی اسرائیلی تعمداً گروگان‌ها را کشتند، به اهداف نادرست شلیک کرده‌اند یا اسرائیلی‌ها را در درگیری‌های مسلحانه با فلسطینی‌ها اشتباه گرفته‌اند. اگر تنها منبع اطلاعات برای یک ادعای جدی، ارتش اسرائیل است، آن‌گاه باید این در نظرگرفته شود که آن‌ها دلیل و انگیزه‌ای دارند که نمونه‌های آتش‌گشودن به روی خودی‌ها را مخفی کنند.
زدن خودی‌ها توسط اسرائیلی‌ها حتی در روزهای بعد هم شایع بود، از ارتشی که تجربه بسیار اندکی در مبارزه واقعی داشته است. در شهر اشکلون (اشکالان) در روز ۸ اکتبر، سربازان اسرائیلی با گلوله مردی را کشتند و بالای بدنش با فریاد به او توهین کردند؛ مردی که تصور می‌کردند یکی از سربازان حماس است؛ اما بعدتر متوجه شدند یک اسرائیلی دیگر را اعدام کرده‌اند. این تنها یکی از سه نمونه این‌چنینی زدن خودی‌ها در یک روز است که منجر به کشتن اسرائیلی‌ها توسط سربازان خودشان شده است.
در میانه غبار جنگ، طرف‌های درگیری چشم‌اندازهای متفاوتی درباره آنچه در حمله اولیه و بعد از آن رخ داد، دارند. اینکه گروه‌های مسلح فلسطینی صدمات سنگینی به ارتش اسرائیل زدند، محل مناقشه نیست، اما درباره همه موضوعات دیگر، در هفته‌ها و ماه‌های آینده، بحث‌های دنباله‌دار بسیاری در کار خواهد بود. نیازی فوری به یک تحقیقات مستقل، بی‌طرف و بین‌المللی است؛ تحقیقاتی که به اطلاعات همه طرف‌های درگیری دسترسی داشته باشد. نه اسرائیلی‌ها و نه آمریکایی‌ها با این موافقت نخواهند کرد و این خود حاکی از این است که تل‌آویو، چیزهای بسیاری برای مخفی‌کردن دارد.
در این شرایط، غیرنظامیان فلسطینی در غزه حملات مداوم و بدون تمایز قائل شدن بین اهداف را تحمل می‌کنند، حملاتی با پیچیده‌ترین سلاح‌های موجود و در شرایطی که تحت تهدید دائمی آوارگی اجباری و احتمالاً غیرقابل‌بازگشت، زندگی می‌کنند. این حملات هوایی اسرائیل، تنها به دلیل سیل روایت‌های غیرمستند از «جنایات حماس» ممکن شد؛ روایت‌هایی که رسانه‌ها روز ۷ اکتبر و بعد از آن شروع به دست‌به‌دست کردن‌شان کردند.
