اندیشکدهها
تلاشهای آمریکا برای کاهش تنش با چین
تلاشهای آمریکا برای کاهش تنش با چین
هیئتی دوحزبی از مجلس سنای آمریکا به رهبری چاک شومر، رهبر اکثریت سنا از حزب دموکرات از ایالت نیویورک روز یکشنبه وارد شانگهای شد. این هیئت قرار است در یک ماموریت دیپلماتیک از ژاپن و کرهجنوبی نیز دیدار کنند. شومر در گفتوگو با یکی از مقامات چینی گفت: «ما برای رقابت آمادهایم اما دنبال درگیری نیستیم.» گزارهای که منعکسکننده تلاشهای مداوم دولت بایدن برای ایجاد تعادل میان تعامل و رقابت با پکن است؛ حتی در شرایطی که روابط بین این دو قدرت پیشرو در جهان در چند سال گذشته کاهش یافته است.
در بیانیهای که در اول هفته منتشر شد، چین گفت که امیدوار است این دیدار کمکی به درک واقعیتری از چین در کنگره آمریکا کند. این مذاکرات سطح بالا پس از اعلامیه تازه کاخ سفید است که از دیدار احتمالی بایدن با شی در سانفرانسیسکو خبر داد. مقامات کاخ سفید افزودند که برنامهها پس از دیدار آتی وانگیی، وزیر خارجه چین از واشنگتن شکل ملموستری خواهد گرفت. یکی از مقامات دولت بایدن به واشنگتنپست میگوید که احتمال دیدار حضوری دو رهبر «بسیار قوی است.»
سفر هیئت نمایندگان مجلس سنا پس از دیدار آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه با شی در اوایل تابستان امسال انجام شد. گفتوگوهای بلینکن و شی که پس از سفر چهارروزه جانت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا به چین در ماه ژوئن انجام شد، بخشی از تلاش مداوم دولت بایدن برای متعادل کردن روابط آمریکا و چین در بحبوحه تنشهای نظامی فزاینده بر سر تایوان، اتهامات آمریکا از نقض حقوق بشر در چین و استیصال رو به رشد آمریکا از افزایش تجارت چین با روسیه که روند تحریمهای غرب را که در واکنش به حمله روسیه به اوکراین در سال 2022 اعمال شدند، دچار مشکل میکند. دولت بایدن تلاش کرده تا از طریق همکاریهای دوجانبه بهویژه از جمله مجموعهای از طرحهای تغییر اقلیم که توسط جان کری، فرستاده ویژه آمریکا در مورد تغییرات آبوهوایی هدایت میشوند، رقابت فزاینده با پکن را به تعادل برساند.
دامنه کامل هدف هیئت سنا در چین هنوز فاش نشده است. بیل کسیدی، سناتور ایالت لوئیزیانا، یکی از اعضای جمهوریخواه این گروه مجدداً ابراز امیدواری کرد که این هیئت با شیجینپینگ، رئیسجمهور چین دیدار خواهد کرد. او همچین تصریح کرد که چنین دیداری هنوز برنامهریزی نشده است.
وانگ ییوی، مدیر مؤسسه روابط بینالملل در دانشگاه رنمین چین به آسوشیتدپرس میگوید: «اگر مذاکرات بهخوبی پیش بروند، این احتمال وجود دارد که رئیسجمهور شی با شومر دیدار خواهد کرد. انتظار میرود سناتورها بهطور گستردهای درباره مسائلی حساس مانند حقوق بشر و آنچه مقامات آمریکایی بهعنوان جریان مرگبار فنتانیل از چین توصیفکردهاند، انجام شود. نمیتوان گفت که طرفهای چینی در مورد هر یک از این دو موضوع واکنش مثبتی خواهند داشت یا نه. پکن بهشدت اتهامات آزار و اذیت سیستماتیک علیه جمعیت مسلمانان اویغور چین در منطقه شمال غربی سینکیانگ را رد کرده است و مقامات ارشد چین پیشتر چنین ادعاهایی را بهعنوان تهمتهای بدخواهانه محکوم کرده بودند.
تلاشهای بلینکن برای طرح موضوع حقوق بشر در اجلاس دوجانبه سال 2021 در آنکوریج آلاسکا سخنرانی یانگ جیچی، دیپلمات چینی را در پی داشت: یانگ گفت: «ایالات متحده صلاحیت این را ندارد که بگوید میخواهد با چین از موضع قدرت صحبت کند» و افزود که «برای ایالات متحده مهم است که تصویر خود را تغییر دهد و از پیشبرد دموکراسی خود در بقیه جهان دست بردارد.»
پکن در مورد مسئله فنتانیل نیز موضع تدافعی مشابهی گرفته است که آن را بهعنوان تهمتی علیه چین و بهانهای برای «تحریمهای غیرقانونی علیه مؤسسات مبارزه با مواد مخدر چین» میداند.
شومر با اشاره به تولیدکنندگان فنتانیل گفت: «آنها به بحران فنتانیل که جوامع سراسر آمریکا را مسموم میکند، دامن میزنند. همه ما خانوادهای را میشناسیم که مرد یا زن جوانی را بهخاطر مصرف فنتانیل از دست دادهاند.»
چین بهطور مرتب مواضع واشنگتن در مورد حقوق بشر و مسئله فنتانیل را بهشدت رد کرده است. هیچ نشانهای وجود ندارد که نشان دهد این هیئت سنا نیز بتواند نتیجه متفاوتی بگیرد. بهگفته یکی از دستیاران شومر در نیویورکتایمز سناتورها قصد دارند «نگرانیهای مربوط به رقابت جهانی و آنچه را که بسیاری از آنها تجارت ناعادلانه میدانند، مطرح کنند.»