تخریب روابط آمریکا و هند به دست ترامپ

پس از بیش از دو دهه تلاش مستمر دو حزب در آمریکا برای ایجاد تحولی بنیادین در روابط با هند، دونالد ترامپ در حال نابودی این دستاورد ارزشمند است. دولت او با مجموعه‌ای از اقدامات خصمانه، شراکت استراتژیکی را که با دقت و زحمت فراوان ساخته شده بود، در معرض فروپاشی قرار داده است.

این اقدامات شامل توقف مذاکرات تجاری و وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای هندی است، در حالی که همزمان به چین، رقیب اصلی آمریکا، امتیاز داده می‌شود. این رفتار دوگانه، پیامی آشکار برای دهلی‌نو دارد. علاوه بر این، تهدید به افزایش تعرفه‌ها و اعمال تحریم‌های ثانویه بر خرید نفت هند از روسیه، نه‌تنها مداخله‌ای آشکار در سیاست خارجی هند تلقی می‌شود، بلکه تلاشی برای مقصر جلوه دادن این کشور در بحران اوکراین است.

تهدیدهای دیگر به دلیل عضویت هند در گروه «بریکس» و انتقاد از شرکت‌های آمریکایی تولیدکننده در هند، تضاد میان شعار اول آمریکای ترامپ و «در هند بسازید» نارندرا مودی را عمیق‌تر کرده است. نقطه اوج این رویکرد، دیدار گرم با فرمانده ارتش پاکستان تنها چند هفته پس از یک حمله تروریستی به هند بود که نگرانی‌های امنیتی دهلی‌نو را به شدت افزایش داد.

البته، برخی کارشناسان معتقدند که می‌توان این تهدیدها را نادیده گرفت. استدلال آن‌ها بر پنج پایه استوار است: اول اینکه ترامپ پیش از هر توافقی هیاهو می‌کند؛ دوم، روابط عمیق اقتصادی و اجتماعی میان دو ملت پایدارتر از سیاست‌های یک دولت است؛ سوم، فشارهای ترامپ ممکن است هند را به سمت اصلاحات اقتصادی ضروری سوق دهد؛ چهارم، همواره نقاط اختلاف میان دو کشور وجود داشته است؛ و در نهایت، تهدید مشترک چین، دو کشور را ناگزیر به همگرایی استراتژیک وادار خواهد کرد.

اما این دیدگاه خوش‌بینانه، یک واقعیت بنیادین را نادیده می‌گیرد: سیاست داخلی تقریباً همیشه بر سیاست خارجی اولویت دارد. روابط آمریکا با چین نمونه‌ای روشن از این واقعیت است؛ پیوندهای عمیق اقتصادی و اجتماعی نتوانست مانع از هم پاشیدن سریع روابط در پی تغییر محاسبات استراتژیک و سیاسی داخلی شود. اقدامات ترامپ برای اولین بار در دو دهه اخیر، روابط با آمریکا را به یک «مسئله سیاسی داخلی حساس» در هند تبدیل کرده است. اپوزیسیون و رسانه‌های هندی، دولت مودی را برای نشان دادن قاطعیت در برابر فشارهای آمریکا تحت فشار قرار داده‌اند و این خطر وجود دارد که این روابط به ابزاری برای بازی‌های سیاسی داخلی در هر دو کشور تبدیل شود.

تاریخ نیز این خطر را تأیید می‌کند. در سال ۲۰۰۸، توافق هسته‌ای غیرنظامی میان دو کشور، دولت وقت هند به رهبری مانموهان سینگ را تا مرز سقوط پیش برد. این توافق که نماد اوج همکاری بود، به دلیل مخالفت‌های سیاسی داخلی نزدیک بود به کلی شکست بخورد و تنها با ائتلاف‌های شکننده نجات یافت. این تجربه نشان داد که اعتماد به سختی ساخته می‌‌شود و به راحتی در باتلاق سیاست‌زدگی از بین می‌رود.

در واقع، رویکرد ترامپ در حال نابودی پنج تفاهم نانوشته‌ای است که زیربنای روابط دو کشور در دو دهه گذشته بود:

اول، هند تصور می‌کرد واشنگتن برای تقویت روابط، ریسک‌های سیاسی را می‌پذیرد؛ ترامپ این اصل را زیر پا گذاشته است.

دوم، آمریکا همواره به نگرانی‌های امنیتی هند در مورد پاکستان توجه می‌کرد؛ نزدیکی ترامپ به اسلام‌آباد این تفاهم را از بین برده است.

سوم، دو طرف یاد گرفته بودند که روابطشان با کشورهایی مانند روسیه یا چین، مانعی برای همکاری دوجانبه نباشد؛ تهدید به تحریم هند به دلیل خرید نفت از روسیه، این قاعده را نقض کرده است.

چهارم، با وجود اختلافات، دو طرف همواره لحنی محترمانه را حفظ می‌کردند؛ ترامپ با توهین‌های آشکار این سنت را شکسته است.

و در آخر، مهم‌ترین اصل، تلاش برای حفظ حمایت هر دو حزب اصلی در هر دو کشور بود؛ اکنون این حمایت به طور کامل از بین رفته است.

در نهایت، برای کسانی که به منافع عظیم همکاری آمریکا و هند باور دارند، سیاسی شدن دوباره این روابط یک فاجعه تدریجی و نگران‌کننده است که می‌تواند دستاوردهای دو دهه گذشته را به کلی نابود کند.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید