درگیریای که قرار بود محدود باشد حالا گسترش یافته است
شرایط سخت حزبالله
آنچه که قرار بود یک درگیری محدود باقی بماند حالا بسیار گستردهتر شدهاست. در دو هفته گذشته اسرائیل سختترین حملات را در تاریخ چهار دهه گذشته به حزبالله وارد آورده است.
تغییر تاکتیکهای اسرائیل از ماه جولای آغاز شد؛ زمانی که فواد شکر، فرمانده نظامی حزبالله در بیروت هدف عملیات ترور اسرائیل قرار گرفت. این عملیات همچنین شرایطی را در تغییر داینامیکهای درگیری ایجاد کرد. حزبالله در اواخر ماه اوت درصدد حمله برآمد، اما اسرائیل موشکهای دوربرد حزبالله را قبل از شلیک شدن هدف قرار داد. پس از آن، اسرائیل در 17 سپتامبر هزاران پیجر مورد استفاده عوامل حزبالله را منفجر کرد.
روز بعد، صدها دستگاه واکیتاکی منفجر شد. این خرابکاری دهها کشته، هزاران زخمی و آسیب جدی به ارتباطات حزبالله به بار آورد. سپس حملات هوایی در جنوب لبنان و شرق دره بقاع که هر دو پایگاه حزبالله هستند، آغاز شد. حملات اسرائیل در موج دوم در 23 سپتامبر، مرگبارترین روز در لبنان از زمان پایان جنگ داخلی طولانیمدت آن در سال 1990، تقریباً 500 کشته برجای گذاشت. مقامات اسرائیلی اصرار دارند که این جنگ هنوز یک جنگ همهجانبه نیست. آنها نقشههایی را برای تهاجم زمینی طراحی کردهاند. همچنین نیروی هوایی بمباران زیرساختهای حیاتی لبنان را آغاز نکرده است. فرودگاه یکی از اولین اهداف اسرائیل در سال 2006 بود.
برخلاف غزه، جایی که اسرائیل قول شکست حماس را میدهد، ژنرالهای اسرائیلی اذعان دارند که پایان دادن به سلطه حزبالله در لبنان غیرممکن است. هدف آنها محدودتر است: مجبور کردن حزبالله به توقف حملات خود به شمال اسرائیل و عقبنشینی نیروهایش از مرز. نیروهای حزبالله از موشکهای دوربرد استفاده میکنند و شهرهایی مانند حیفا و عفولا را در عمق اسرائیل هدف میگیرند.
در 25 سپتامبر یک موشک بالستیک دوربرد به سمت تلآویو پرتاب شد. این اولین بار بود که پایتخت تجاری اسرائیل هدف قرار گرفت. این موشک توسط سامانه دفاع موشکی اسلینگ، رهگیری شد. اما شلیک یک موشک بیشتر نمادین به نظر میرسید؛ راهی برای حزبالله تا نشان دهد که برخی از قابلیتهایش هنوز دست نخورده است. حزبالله بسیاری از فرماندهان مورد اعتماد خود را از دست داده است. برخی از آنها از زمان تأسیس حزبالله در دهه 1980 عضویت داشتند.
شیعیان لبنان از دیرباز حزبالله را بهعنوان نیروی محافظی توانا میدیدند. در میان جمعیت گستردهتر لبنان حزبالله مخالفانی نیز دارد؛ مخالفانی که معتقدند حزبالله پای لبنان را به جنگ با اسرائیل باز میکند. لبنان همچنان با یکی از بدترین بحرانهای اقتصادی در تاریخ مدرن دست و پنجه نرم میکند. از سال 2019، ارز ملی لبنان 98 درصد از ارزش خود را از دست داده و تولید ناخالص داخلی به نصف کاهش یافته است. این کشور به سختی میتواند یک جنگ طولانی را تحمل کند، چه رسد به اینکه بعد از جنگ بخواهد وارد کار بازسازی شود.
جابهجایی صدها هزار نفر آواره از جنوب و شرق در حال حاضر خدمات اولیه را تحت فشار قرار داده است. برخی از صاحبخانهها مبالغ هنگفتی را برای اجاره خانه دریافت میکنند و یا اصلاً از پذیرش آوارگان خودداری میکنند. ایران نیز تاکنون نشانهای از ورود مستقیم به درگیری نشان نداده است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در توئیتی نوشت که حزبالله میتواند با «ظرفیتهای خود» از لبنان دفاع کند.
ایران نگران کشیده شدن آتش جنگ به خاک خودش است. وقتی آقای پزشکیان برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل وارد نیویورک شد، اعلام کرد که کشورش خواهان جنگ نیست. به نظر میرسد او از حمایت رهبری ایران برای پیگیری دیپلماسی با غرب برخوردار است. دولت بایدن مایل است که به اسرائیل اجازه دهد اراده حزبالله را بیازماید. آمریکا میگوید از تهاجم زمینی به لبنان حمایت نخواهد کرد.
اما اسرائیل تصمیم به ورود زمینی به جنوب لبنان گرفته است. اینکه آیا حزبالله با پایان درگیری و عقبنشینی موافقت خواهد کرد یا نه، موضوعی مبهم است. یکی از دیپلماتها میگوید که عقبنشینی حزبالله جایگاه این گروه را در میان لبنانیها تقویت میکند: «حزبالله میتواند بگوید که این کار را به نفع ملت لبنان انجام داده است». اما انجام این کار برای حزبالله هزینه دارد. در نتیجه درگیری ممکن است شدت یابد. حزبالله بخشی از زرادخانه خود را در اثر بمباران اسرائیل از دست داده است اما هنوز دهها هزار راکت و موشک در اختیار دارد.