پایان ایدئولوژی چاوز در ونزوئلا
دو هفته از زمانی که نیکلاس مادورو در انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا اعلام پیروزی کرده میگذرد و نتیجه انتخابات ونزوئلا را بیش از گذشته به ورطه بیثباتی کشانده است.
اگرچه در سال گذشته ونزوئلا به لحاظ روابط بینالمللی در شرایط چندان مناسبی نبود اما حالا این امکان وجود دارد که این کشور در نیمکره غربی بیش از گذشته منزوی شود. مادورو و اپوزیسیون ونزوئلا تقریباً 5 ماه فرصت دارند که این وضعیت بنبست را به پایان برسانند و اگر در این مسیر موفق نباشند، ممکن است ونزوئلا تبدیل به یک کشور بیثبات شود؛ بهطوریکه مادورو نیز دیگر قدرت را در اختیار نداشته باشد.
اگرچه کاراکاس درخصوص سرکوب مخالفان هیچ تردیدی به خود راه نمیدهد اما واکنش دولت مادورو به مخالفانی که نتیجه انتخابات را به چالش کشیدهاند، به جهت شدت، در دهههای گذشته بیسابقه بوده است. نوع واکنش دولت مادورو موجب شده که اعتبار باقیمانده نهادهای سیاسی ونزوئلا نیز از دست برود. دادگاه عالی ونزوئلا به درخواست مادورو، پیروزیاش را در انتخابات بدون بررسی اعتراضات واردشده از سوی اپوزیسیون تائید کرد. دولت ونزوئلا برای ساکت کردن مخالفان شبکه اجتماعی توئیتر را در این کشور مسدود کرده است.
در عین حال، نهاد قانونگذاری ونزوئلا همچنان به تصویب قوانینی در حمایت از دولت ادامه میدهد و به این ترتیب دولت قادر است هر قدرتی که میخواهد را برای سرکوب اعتراضات سراسری در اختیار بگیرد. علاوه بر این دولت ونزوئلا یک نیروی امنیتی فضای سایبری نیز ایجاد کرده است.
در آن سو، اپوزیسیون ونزوئلا نیز از سرکوب دولت برای جلب حمایتهای بینالمللی استفاده میکند. بسیاری از کشورها از به رسمیت شناختن نتایج انتخابات ونزوئلا سرباز زدهاند. متحدین ونزوئلا نظیر روسیه و ایران تمامقد از کاراکاس حمایت کردهاند اما برخی دیگر از متحدین سنتی ونزوئلا نظیر برزیل، مکزیک و کلمبیا از مقامات ونزوئلا خواستهاند شواهد معتبر انتخاباتی را منتشر کرده و ثابت کنند که در انتخابات تقلب و تخلفی صورت نگرفته است. ماچادو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا از همه اتباع ونزوئلا در سراسر جهان خواسته در تاریخ 17 آگوست دست به اعتراض بزنند.
هدف از این اعتراض سرنگونی دولت مادورو نیست بلکه تشویق جامعه بینالمللی به اعتبارزدایی از دولت مادورو و ایجاد زمینه برای مذاکره با دولت مادورو است. البته هر کدام از طرفین به سختی میتوانند حمایت بینالمللی را جلب کنند. حدود 90 درصد از مردم ونزوئلا انتظار ندارند که جامعه بینالمللی کمک زیادی به آنها بکند. تا به اینجای کار واکنش جامعه بینالمللی در مقایسه با واکنشاش به رخدادهای سال 2019 بسیار کمرنگ بوده است.
در آن سال دولت مادورو علیه خوان گوایدو که خود را رئیسجمهور ونزوئلا میدانست مبارزه میکرد. در آن سال جامعه بینالمللی از گوایدو حمایت میکرد اما در نهایت این حمایت اینقدر نبود که رهبر اپوزیسیون بتواند حمایت همهجانبه مردم ونزوئلا را بهدست آورد و موفق به تغییر رژیم در این کشور شود. بیشتر کشورها تمایلی ندارند و یا نمیتوانند تبعات بیثباتی سیاسی یا اقتصادی ونزوئلا را تحمل کنند خصوصاً اینکه اگر ونزوئلا مانند گذشته دوباره بیثبات شود موج مهاجران قاره آمریکای لاتین را در خواهد نوردید.
بعد از انتخابات، حدود 43 درصد مردم ونزوئلا گفتهاند که قصد دارند کشورشان را ترک کنند و حدود 35 درصد دیگر گفتهاند به ترک کشورشان فکر میکنند. مقامات کشورهای برزیل، مکزیک، کلمبیا، در حال گفتوگو با مادورو هستند. موضع این کشورها در قبال ونزوئلا نشان میدهد که داینامیک جدیدی در قبال ونزوئلا در حال شکلگیری است. ایدئولوژیای که هوگو چاوز با استفاده از آن به قدرت رسید و سالها در قدرت باقی ماند، دیگر خریداری ندارد. رهبران چپگرا در دیگر کشورهای آمریکای لاتین نظیر مانوئل اوبرادور، لولا داسیلوا و گوستاوو پترو دکترینهای حکمرانی خود را با فاصله گرفتن از ایدئولوژی چپ و نزدیک شدن به موضوعات اجتماعی- اقتصادی طرحریزی کردهاند. در میانه تغییرات ایدئولوژیک و از میان رفتن اعتبار نهادهای سیاسی ونزوئلا، کاراکاس دیگر نخواهد توانست روی دوستی این کشورها حساب باز کند.