جو بایدن، جیمی کارتر جدید است؟
تازگیها مقایسه جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در سال 2023 با جیمی کارتر در سال 1979 مُد شده است. چنانکه رخدادهای سال 1979 امیدهای کارتر برای پیروزی در دور دوم انتخابات سال بعد را نابود کرد، تحولات سال 2023 نیز گفته میشود عملاً شانس پیروزی بایدن برای دور دوم انتخابات در ماه نوامبر را از بین برده است.
آنچه آشکار است، هم کارتر و هم بایدن با مشکل افزایش تورم روبهرو بودهاند که برای رایدهندگان دلسردکننده است. اما تورم دوران کارتر بسیار بدتر بود. در نوامبر 1979، یک سال قبل از انتخابات، تورم قیمت مصرفکننده در آمریکا در 6/12درصد قرار داشت. در مقابل، در 12 ماهی که به نوامبر 2023 ختم میشود، تورم شاخص قیمت مصرفکننده 1/3درصد است. اما کنترل تورم یک مسئولیت سیاسی برای بایدن است، فارغ از اینکه از بحران عمدتاً فاصله داشته باشد.
مشکل این دو رئیسجمهور به سیاست خارجی هم برمیگردد که در کل به موضوع ایران برمیگردد. در نوامبر 1979، دانشجویان معترض به سفارت آمریکا در تهران حمله کردند، 66 آمریکایی را به گروگان گرفتند. گروگانها دقایقی بعد از مراسم تحلیف دونالد ریگان در ژانویه 1981 آزاد شدند. شکست تلاشهای کارتر برای نجات گروگانها در آوریل به زخم باز سیاسی در نزدیکی انتخابات و نمادی از شکست سیاست خارجی تبدیل شد.
امروز دولت بایدن بهطور مشابه باید با اقدامات ایران در سوریه و لبنان دستوپنجه نرم کند. ایران از حملات موشکی حزبالله به اسرائیل و از حملات حوثیها به کشتیهای تجاری در دریای سرخ حمایت میکند. گروگانهای اسیر در دست حماس در غزه اکثراً اسرائیلیاند به همراه عده کمی دوملیتی آمریکایی.
اما ناتوانی دولت بایدن در مهندسی آتشبس طولانیمدت یا کمک به آزادی اُسرا حس مشابهی از ناتوانی را ایجاد میکند.
در این میان، شکست نیروهای اوکراینی مورد حمایت آمریکا در بازپسگیری اراضی خود در مقابل نیروهای روسی و شکست تحریمهای آمریکا برای جلوگیری از حمله ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، این احساس را برانگیخته است که سیاست خارجی آمریکا در مرحله آشفتگی قرار دارد.
تمام اینها به کاهش محبوبیت بایدن در نظرسنجیها منجر شده که بدتر از میزان محبوبیت کارتر در سال 1979 است. بنابراین، این مقایسه الهامبرانگیز است؛ حتی اگر یادمان نباشد که بایدنِ جوان، زمانی که سناتور آمریکا بود، سخنانی را نسبت به انتخابات 1980 مطرح کرد که نسبت به نامزدی کارتر برای حزب دموکرات برای دور دوم شک و شبهههایی دارد.
علاوه بر شباهتها، تفاوت مهمی بین بایدن و کارتر بهویژه در جایگاه سیاسیشان وجود دارد. کارتر نگران وضعیت روانی مضطرب آمریکاییها و چشمانداز کشور بود. سخنرانی کارتر در جولای 1979 که به سخنرانی رخوت شناخته میشود، بحران اعتمادبهنفس آمریکایی را تقبیح کرد و ابراز تاسف خود را از «تردید فزاینده درباره معنای زندگی خودمان» و «از دست دادن وحدت هدف برای ملتمان» ابراز کرد. کارتر در ادامه گفت، آمریکاییها ایمان خود را «نهتنها به خود دولت بلکه به توانایی شهروندان برای خدمت به عنوان حاکمان نهایی و شکلدهندگان دموکراسی ما» از دست دادهاند. آشنا نیست؟
این سخنرانی در واقع کاملاً منفی نبود اما اینگونه نشان داده شد، بهویژه از سوی ریگان که خود را «جنگجوی شاد» بهتصویر میکشید و در پایان سخنرانیاش در آستانه انتخابات گفت: «من هیچ رخوت ملی ندارم». این یک شرط برنده برای یک پیام خوشبینانه بود. در روزهای تیره و تار 1979-1980، رایدهندگان آمریکایی اعتماد بهنفس شاد ریگان را به عقاید سرسخت کارتر ترجیح دادند.
اکنون البته بایدن رئیسجمهور فعلی است که خوشبین است و اصرار دارد که آمریکا در مسیر درستی قرار دارد، درحالیکه رقیب احتمالی، ترامپ مدعی است که آمریکا از ناراحتی عمیقی رنج میبرد، از مجازات خشمگین است و تهدیدها را در هر مرحله میبیند. تاریخ نشان میدهد که رایدهندگان آمریکایی خوشبینی را ترجیح میدهند؛ اما همچنین نشان میدهد که آنها پر از شگفتی هستند.