از چاله به چاه!
واگذاری ۸۰ درصد سهام باشگاه پرسپولیس به سازمان تامین اجتماعی حواشی بسیاری دربرداشته است
کنفدراسیون فوتبال آسیا به دو باشگاه پرسپولیس و استقلال فقط تا ۱۴ فروردین‌ماه فرصت داده بود تا مالکیت مشترک‌شان حل‌وفصل شود. از همین روی، وزارت ورزش و جوانان تصمیم گرفت ۸۰ درصد سهام باشگاه پرسپولیس را به سازمان تامین اجتماعی واگذار کند تا با یک‌تیر، دونشان زده باشند. هم مالکیت مشترک با استقلال از بین رفته باشد، هم بدهی دولت به این سازمان با واگذاری پرسپولیس به آنها، کمتر شود. در این میان اما مشکلات حقوقی بسیاری وجود دارد که احتمالاً تصمیم‌گیران توجه خاصی به آن نکرده‌اند. حواشی بعد از این واگذاری نیز چنان زیاد بود که صدای اعتراض بازنشسته‌ها بلند شد. تعدادی از بازنشسته‌های شهر ساری به‌دلیل اعتراض به این واگذاری تجمع کردند و خواستار لغو این انتقال شدند. ازسوی‌دیگر باتوجه به اینکه سازمان تامین اجتماعی ۵۶ درصد سهام شرکت ملی ذوب‌آهن را نیز در اختیار دارد، بازهم مشکل مالکیت مشترک برای سرخ‌ها پابرجاست. در این گزارش با حسین شهریاری، رئیس هیئت‌مدیره باشگاه پرسپولیس به‌عنوان حامی این انتقال، سعید فائقی، معاون سابق سازمان تربیت بدنی به‌عنوان منتقد، همچنین رسول باختر، حقوقدان ورزشی به گفتوگو پرداختیم تا آینده باشگاه پرسپولیس بعد از این انتقال شفاف‌تر از قبل شود.
انتقالی با حامیان اندک
یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های هواداران پرسپولیس این بود که این باشگاه، قربانی بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی شود؛ موضوعی که از سوی جمشید مهرابی به‌عنوان مدیرکل نظارت بر امور شرکت‌ها نیز تایید شد. مهرابی با حضور در برنامه ورزشی شبکه خبر در تاریخ 14 اسفندماه 1402 گفت: «فارغ از مسائل قانونی، واگذاری پرسپولیس به تامین اجتماعی، از چاله به چاه افتادن است. مسئله خرید باشگاه پرسپولیس توسط سازمان تامین اجتماعی مطرح نیست بلکه پیشنهاد شده به‌جای بخشی از بدهی سنگین دولت، باشگاه پرسپولیس منتقل شود! درخواستی برای خرید باشگاه پرسپولیس نبوده و این پیشنهاد احتمالاً از سوی دولت است.» مهرابی همچنین به موضوع دیگری اشاره کرده که پرسپولیسی‌ها باید از همین حالا نگرانش باشند و آن، مالکیت مشترکی است که از بین نرفت: «مقررات صدور مجوز حرفه‌ای کنفدراسیون فوتبال آسیا، امکان ارائه مجوز حرفه‌ای برای مالکیت مستقیم یا غیرمستقیم بیش از یک باشگاه را نمی‌دهد. تامین اجتماعی 56 درصد سهام ذوب‌آهن را نیز دارد و اصلاً امکان‌پذیر نیست که پرسپولیس را نیز خریداری کنند. سازمان تامین اجتماعی به 47 میلیون بیمه‌شده تعلق دارد و حق بیمه دریافتی را باید جایی ببرد که سوددهی بالاتری داشته باشد. باشگاه‌داری در ایران بازده بالایی ندارد تا بتوان حقوق ماهانه بازنشسته‌ها و کارگران را پرداخت کرد.» حسین شهریاری، رئیس هیئت‌مدیره باشگاه پرسپولیس در گفتوگو با «هم‌میهن»، اما موافق این واگذاری است: «در هر صورت باشگاه پرسپولیس باید از زیر نظر وزارت ورزش خارج می‌شد.» شهریاری همچنین درمورد اینکه سازمان تامین اجتماعی نتوانسته حقوق بازنشسته‌ها را پرداخت کند، چطور می‌خواهد از پس هزینه‌های زیاد باشگاه پرسپولیس بربیاید؟ گفت: «باشگاه پرسپولیس درآمدزاست. ما قرار بود با چندین شرکت بزرگ قرارداد امضاء کنیم اما صبر کرده بودیم تا وضعیت این انتقال مشخص شود. حالا با قرارداد با شرکت‌های باکیفیت می‌توانیم درآمد بیشتری نیز داشته باشیم تا ارزش سهام باشگاه نیز افزایش پیدا کند». شهریاری در بخش دیگر این مصاحبه پیرامون از بین رفتن خطر حذف پرسپولیس از آسیا به‌دلیل مالکیت مشترک با استقلال نیز گفت: «دیگر این نگرانی وجود ندارد و قطعاً در آسیا حضور خواهیم داشت. بسیاری این نگرانی را دارند که بحث مالکیت مشترک با ذوب‌آهن پیش نیاید، اما مسئله خاصی نیست چون صندوق‌های دیگری قرار است پرسپولیس را تحت حمایت خودشان قرار دهند.»
نگرانی بازنشسته‌ها از این انتقال
هنوز جوهر این انتقال روی کاغذ خشک نشده که بسیاری از بازنشسته‌ها بابت این موضوع ابراز نگرانی کردند و اعتراض خودشان را به طرق مختلف بیان کردند. ازسوی‌دیگر نامشخص بودن آینده باشگاه پرسپولیس به‌دلیل زیان‌ده بودن و البته عدم درآمدزایی به‌خصوص، باعث شده تا دلهره زیادی را به‌وجود بیاورد. موضوعی که سعید فائقی، معاون سابق سازمان تربیت بدنی نیز در گفتوگو با هم‌میهن به آن اشاره کرده و معتقد است، وزارت ورزش صرفاً با این تصمیم می‌خواست مالکیت مشترک سرخابی‌ها را از بین ببرد و یک کار غیرحرفه‌ای انجام داده است: «وزارت ورزش با این انتقال صرفاً به ای‌اف‌سی می‌گوید که مالکیت استقلال و پرسپولیس تفکیک شده، اما این موضوع را درنظر نگرفتیم که ناامنی بسیاری برای سرمایه بازنشسته‌ها به‌وجود آورده‌ایم. اگر وزارت ورزش قصد انتقال ظاهری داشت، باید پرسپولیس را به صندوق حمایت از قهرمان‌ها واگذار می‌کرد. ضمن اینکه سازمان تامین اجتماعی، هم سهامدار ذوب‌آهن و هم فولاد مبارکه است و موضوع مالکیت مشترک از بین نرفته است. با این رفتار، کنفدراسیون فوتبال آسیا را نسبت به یک موضوع دیگر حساس کرده‌ایم.» همچنین عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی دولت روحانی، نسبت به واگذاری باشگاه پرسپولیس به صندوق‌های بازنشستگی واکنش نشان داد. رئیس پیشین بانک مرکزی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: تسویه بدهی دولت به صندوق‌های بیمه که پشتیبان آینده بازنشستگان هستند، با دارایی‌های مولد، اقدام خوبی است. اما، مغایرت تصمیم اخیر یعنی بالا بردن سن بازنشستگی برای تقویت توان مالی صندوق‌های بیمه‌ای با واگذاری شرکت‌های غیر مولد و دارای زیان انباشته به این صندوق‌ها را چگونه توجیه می‌کنید؟!
مشکلات حقوقی این انتقال
طبق اعلام نماد حقوقی باشگاه پرسپولیس، معادل ۸۰ درصد سهام شرکت فرهنگی، ورزشی پرسپولیس متعلق به وزارت ورزش و جوانان به صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تامین اجتماعی و صندوق بیمه روستاییان و عشایر ـ بابت رد دیون و سایر تکالیف دولت ـ واگذار شده است. موضوعی که با انتقاد فراوان بازنشسته‌ها و تجمع آنها در شهر ساری رخ داد. بازنشسته‌ها عقیده دارند، سازمانی که نمی‌تواند حقوق ناچیز بازنشسته‌ها را پرداخت کند، چطور و با چه منبع مالی‌ای باشگاهی با عظمت پرسپولیس را خریداری کرده است؟ موضوعی که حتی به‌لحاظ حقوقی نیز با مشکلات عدیده‌ای روبه‌روست. رسول باختر، وکیل پایه یک دادگستری و حقوقدان ورزشی، در گفتوگو با «هم‌میهن» درخصوص اینکه بازهم مالکیت مشترک برای پرسپولیس رخ می‌دهد، گفت: «باتوجه به اینکه پیش از این مطرح شده بود باشگاه‌ها نباید تحت مالکیت مشترک قرار داشته باشند، سهام عمده باشگاه پرسپولیس را به سازمان تامین اجتماعی واگذار کردند که همین یک مشکل بزرگ است، چراکه عمده سهام ذوب‌آهن نیز در اختیار این سازمان است. تنها شانسی که الان پرسپولیس آورده این است که باشگاه ذوب‌آهن در آسیا حضور ندارد، در غیر این صورت بازهم مشکل در آسیا وجود داشت.» یکی از بندهای مهم قوانین سازمان لیگ فوتبال ایران می‌گوید، دو باشگاه نباید مالکیت مشترک داشته باشند. دقیقاً همان موضوعی که کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز روی آن تاکید ویژه دارد. باختر درخصوص این موضوع و اخذ مجوز حرفه‌ای داخلی نیز چنین توضیح داد: «مقررات کسب مجوز حرفه‌ای داخلی همان مقررات «ای‌اف‌سی» است، لذا وقتی مجوز داخلی اخذ نشود، مجوز از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا هم اخذ نمی‌شود. همچنین انتقال مالکیت سهام باشگاه پرسپولیس به تامین اجتماعی در تعارض با قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی است و تامین اجتماعی نمی‌تواند بیشتر از ۴۰ درصد باشد.» باختر همچنین درخصوص بدهکاری سازمان تامین اجتماعی به بازنشسته‌ها و همینطور بدهی مالیاتی گسترده باشگاه پرسپولیس، توضیحاتی را ارائه کرد که آیا روند انتقال را با مشکل روبه‌رو می‌کند یا خیر: «بدهکاری شرکت مادر، هیچ‌گاه در صدور مجوز حرفه‌ای تداخل ایجاد نمی‌کند اما در هر صورت برای صدور مجوز حرفه‌ای، میزان طلب و بدهی باشگاه را می‌سنجند.»
درواقع براساس آنچه مدیرکل نظارت بر امور شرکت‌ها نیز پیش‌تر اعلام کرد، برد اصلی برای دولت است که با واگذاری 80 درصدی باشگاه پرسپولیس به سازمان تامین اجتماعی توانست بخشی از بدهی سنگینش به این سازمان را تسویه کند. اینکه باشگاه پرسپولیس چطور می‌خواهد زیر نظر سازمانی رشد کند که از عهده پرداخت حقوق بازنشسته‌ها عاجز است، موضوعی است که به‌زودی روشن خواهد شد. طبعاً تامین اجتماعی نیز می‌داند باتوجه به در اختیار نداشتن حق پخش تلویزیونی و سهم اندک از بلیت‌فروشی ورزشگاه آزادی باتوجه به اجاره سنگین بابت هر مسابقه، روزهای سختی انتظار هر دو طرف قرارداد را می‌کشد. در ادامه نیز باید دید، کنفدراسیون فوتبال آسیا بابت مالکیت مشترک پرسپولیس و ذوب‌آهن چه واکنشی نشان خواهد داد.
