ائتلاف نفتـی؟
همکاری ایران و عربستان در حوزه انرژی توان دو کشور را در برابر چین افزایش می‌دهد
همکاری ایران و عربستان در حوزه انرژی توان دو کشور را در برابر چین افزایش می‌دهد
روابط ایران و عربستان از بُعد سیاسی همواره با فرازونشیب‌های فراوانی روبه‌رو بوده است. با این همه، اصطکاک بین دو کشور تنها به روابط سیاسی محدود نمی‌شود و رقابت دو کشور در عرصه اقتصادی نیز از دیگر عواملی است که نزدیکی دو کشور را حتی در مواقع بهتر شدن روابط با چالش روبه‌رو می‌کند. با عادی شدن روابط ایران و عربستان سعودی پس از وقفه حدود هفت‌‌ساله، یخ روابط دو کشور هرچند به‌صورت کامل باز نشد، اما تمایل به همکاری در حوزه‌های اقتصادی بیشتر شد. چندی پیش عبدالله بن‌سعودالعنزی، سفیر عربستان سعودی در ایران در هفدهمین نمایشگاه ایران‌پلاست حضور یافت و در بازدید از آخرین دستاوردهای صنعت پتروشیمی ایران، از زمینه‌های مشترک همکاری میان شرکت سابیک و شرکت‌های پتروشیمی ایران خبر داد؛ موضوعی که مورد استقبال ایران نیز قرار گرفت. مرتضی شاهمیرزایی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در دیدار با عبدالله بن‌سعودالعنزی، سفیر عربستان سعودی در ایران گفت: ایران و عربستان به‌عنوان دو قدرت مهم منطقه‌ای با دارا بودن منابع بزرگ نفت و گاز، می‌توانند همکاریهای خود را گسترش دهند. دو کشور با هم دوست و متحد هستند و همکاریهای مشترک، مرز نمی‌شناسد.
به گفته او، «صنعت پتروشیمی ایران دستاوردهای ارزشمندی را تحقق بخشیده است و در مسیر توسعه قرار دارد و آمادگی داریم تا با شرکت‌های بزرگی مانند آرامکو و سابیک همکاری کنیم. ظرفیت‌های بسیار مطلوبی در بخش دانش‌بنیان‌ها و سازندگان داخلی و مجریان طرح‌ها و بهره‌برداران طرح‌های پتروشیمی وجود دارد و آماده همکاری با شرکت‌های عربستان هستیم. فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوبی نیز در صنعت پتروشیمی ایران مهیاست که آمادگی داریم تا این فرصت‌ها را در اختیار سابیک و آرامکو قرار دهیم، همچنین سبد متنوع محصولات پتروشیمی ایران و کالاها و تجهیزات مورد استفاده در صنعت که از سوی سازندگان ایرانی ساخته می‌شود، می‌تواند از جمله موارد همکاریهای مشترک باشد.»
این اظهارات در حالی مطرح شد که به نظر می‌رسد، دیدگاه مثبت نسبت به همکاری دو طرف با اینکه وجود دارد، اما ملاحظاتی نیز در این میان مطرح است؛ ملاحظاتی که ریشه در اختلافات سیاسی و رقابت‌های اقتصادی بین دو کشور دارد. نکته قابل‌توجه آن است که دو کشور قرارداد بلندمدت استراتژیک با چین امضا کرده‌اند و پکن به دنبال آن است که قدرت چانه‌زنی خود را بالا ببرد و اتحاد دو کشور می‌تواند منافع تهران و ریاض را در برابر این خریدار بزرگ، تأمین کند.
شرکت صنایع پایه سعودی (سابیک) یکی از غول‌های صنایع پتروشیمی در جهان در کنار ساینوپک، اکسان‌‌‌موبیل و شرکت داو کمیکال است که در زمینه تولید دامنه گسترده‌‌‌ای از مواد شیمیایی، کود، پلیمر و پلاستیک، همچنین استخراج معادن و تولید فلزات، فعالیت می‌کند. براساس سند چشم‌انداز 2030 عربستان، هدف‌گذاری شده تا این شرکت به یک تولیدکننده بزرگ در تراز جهانی تبدیل و براساس نوآوری در تولید محصولات، سهم قابل‌توجهی از بازار جهانی را به خود اختصاص دهد. باید در نظر داشت که ۷۰درصد سهام این شرکت در اختیار دولت و خاندان پادشاهی عربستان است، بنابراین اراده دولتمردان سعودی نقش تعیین‌کننده‌تری در جهت‌گیری‌های این شرکت برای ورود به همکاری و مشارکت ایفا خواهند کرد.
ظرفیت سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری صنعت پتروشیمی ایران
با این حال همکاری دو کشور در عرصه سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت پتروشیمی ایران و همچنین مشارکت ایران و عربستان و جذب تکنولوژی‌های ریاض که مانند ایران در تنگنای تحریم‌ها قرار ندارد، دو گزینه مهمی است که می‌تواند بستر همکاری‌ها را فراهم کند. باید این نکته را در نظر داشت که ظرفیت سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران چیزی در حدود ۷۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار است و حضور عربستان که در زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی به مراتب از ایران جلوتر است، می‌تواند برای ایران مثبت باشد و جذابیت‌های ویژه‌ای نیز برای طرف سعودی فراهم کند.
27 سپتامبر اویل‌پرایس در گزارشی از خیز عربستان برای سرمایه‌گذاری در صنایع هیدروکربن به‌خصوص پتروشیمی به‌عنوان توربوشارژ صنعت نفت ایران خبر داد و همزمان رای‌الیوم نیز به نقل از منابع غربی مدعی شد، ایران پیشنهاد همکاری وسوسه‌کننده‌ای به سعودیها برای آموزش ۶۰۰ کارشناس و دانشمند عربستانی در زمینه هسته‌‌‌ای داده است که البته به‌‌سرعت تکذیب شد؛ پیشنهادی که از دید این رسانه عربی می‌تواند در اوج مذاکرات عربستان با آمریکا برای پیوستن به قطار عادی‌سازی روابط با اسرائیل بسیار مهم باشد، چراکه یکی از شروط سعودیها برای صلح با تل‌آویو، گرفتن مجوز غنی‌سازی در خاک عربستان است که با پیچیدگی‌ها و ملاحظات حزبی ایالات متحده در ارتباط است؛ گرچه اکنون این تمایل به همکاری عربستان با اسرائیل در سایه جنگ اخیر حماس و اسرائیل به حاشیه رانده شده است.
نیاز فوری ۵۰ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران
بنا برگزارش اویل‌پرایس، 20 میلیارد دلار از این مبلغ صرف تکمیل توسعه میدان گاز طبیعی بزرگ پارس‌جنوبی - نیمی از بزرگترین میدان گازی جهان - خواهد شد. سایت پارس‌جنوبی 3700 کیلومترمربع وسعت دارد و حدود 2/14 تریلیون مترمکعب ذخایر گازی به اضافه 18 میلیارد بشکه میعانات گازی دارد. در حال حاضر حدود 40 درصد از کل ذخایر گازی ایران که 8/33 تریلیون مترمکعب تخمین زده می‌شود (بیشتر در مناطق جنوبی فارس، بوشهر و هرمزگان واقع شده است) و حدود 80 درصد از تولید گاز آن را تشکیل می‌دهد. حدود 4/2 میلیارد دلار از این مبلغ صرف به پایان رساندن فاز 11 می‌شود که اغلب به تأخیر افتاده و بسیار بحث‌برانگیز است. سفارش بازار نفت حدود 6/1 میلیارد دلار دیگر برای تکمیل سایر فازها و حفاری 35 حلقه چاه جدید در سراسر آن هزینه خواهد شد. 15میلیارد دلار دیگر برای راه‌اندازی ایستگاه‌های کمپرسور گاز در نقاط مختلف در تمامی فازهای سایت پارس جنوبی هزینه خواهد شد. یک میلیارد دلار باقیمانده صرف بخش اول توسعه ظرفیت‌های گاز طبیعی مایع (LNG) ایران می‌شود، زیرا تبدیل شدن به یک صادرکننده پیشرو در جهان LNG مدت‌هاست که هدف اصلی ایران بوده است. این امر قبلاً توسط کشور همسایه قطر با استفاده از قسمت 6000 کیلومتر‌مربعی میدان شمالی (یا «گنبد شمالی») از مخزن گاز فوق‌العاده محقق شده است.
در راستای تقویت بخش نوپای ال‌ان‌جی و تولید گاز طبیعی تا حداقل 5/1 میلیارد مترمکعب در روز از یک میلیارد مترمکعب در روز یا بیشتر تا سال 2029، ایران قرار است 2/3 میلیارد دلار دیگر هزینه کند. به گفته یک منبع ارشد در مجتمع امنیت انرژی اتحادیه اروپا، روسیه در توسعه چندین سایت گازی دیگر خود از جمله کیش، بلال و فرزاد ب، پیش از خروج آمریکا از برجام در ماه مه 2018، چندین یادداشت تفاهم مهم برای هفت میدان بزرگ نفت و گاز ایران امضا کرده بود.
بخش قابل توجهی از 50 میلیارد دلاری که قرار است در دور بعدی برنامه توسعه نفت و گاز ایران هزینه شود، صرف افزایش تولید نفت این کشور از حدود 3 میلیون بشکه در روز فعلی یا تا حدود 7/5 میلیون بشکه در روز خواهد شد. همچنین تا سال 2029 تمرکز فوری بر میدان نفتی بزرگ آزادگان خواهد بود که به میدان‌های شمالی و جنوبی تقسیم می‌شود و مجموع ذخایر تخمینی آن حدود 42 میلیارد بشکه نفت است که حدود هفت میلیارد بشکه آن قابل استحصال تلقی می‌شود. این امر با تلاش‌های مشابهی برای افزایش تولید در بقیه میادین ایران در منطقه بسیار نفت‌خیز غرب کارون دنبال خواهد شد. افزایش تولید از سطح 355هزار بشکه در روز آن زمان به حداقل 500هزار بشکه در روز و سپس به یک میلیون بشکه در روز بخش مهمی از تعهد چین در «توافقنامه همکاری جامع 25ساله ایران و چین» بود، همانطور که برای اولین‌بار در هر جایی در این کشور فاش شد.
عربستان سعودی قرار است در ابتدا با سرمایه‌گذاری در بخش پتروشیمی، نقش خود را در این توربوشارژ صنعت نفت و گاز ایران ایفا کند. در اواخر سال 2017 و اوایل سال 2018، وزارت نفت همسایه عراق با شرکت صنایع پایه عربستان سعودی (SABIC) در مورد احتمال مشارکت در پروژه غول‌پیکر پتروشیمی نبراس خود صحبت کرد. با این حال، این بحث‌ها به‌طور فزاینده‌ای به حاشیه رفت، زیرا آرامکوی سعودی شروع به بررسی امکان خرید اکثریت سهام سابیک قبل از عرضه اولیه عمومی خود کرد و سپس برای سال 2021 برنامه‌ریزی مجدد کرد. اتحادیه اروپا می‌گوید که چنین پروژههایی [در بخش پتروشیمی] توجه چندانی را از سوی ایالات متحده به خود جلب نخواهد کرد و این امر امکان گسترش تدریجی همکاریهای بین دو کشور [عربستان سعودی و ایران] را فراهم می‌کند.
امکان گسترش تدریجی همکاریهای عربستان سعودی و ایران
گزارش اویل‌پرایس دو نکته را مطرح می‌کند که بسیار قابل واکاوی است. «دنیای اقتصاد» در تحلیلی در این زمینه نوشته بود: «نکته اول تاکید بر این گزاره است که شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده، حدود ۵۰ میلیارد دلار پروژه نفت و گاز در دست اجرا دارد و پروژههای بیشتری نیز به آن اضافه خواهد شد. بنابراین انتظار می‌رود که میلیاردها دلار از سوی عربستان برای این پروژهها تامین شود، به علاوه این همکاری به جز صنعت نفت و گاز، قرار است در چند حوزه با منافع دوجانبه نیز گسترش یابد.» اما نکته دوم و مهم‌تر گزارش اویل پرایس تصریح این نکته است که چین، عربستان و ایران تصور می‌کنند که چنین پروژههایی در بخش پتروشیمی توجه آمریکا را چندان به خود جلب نخواهند کرد و امکان گسترش تدریجی همکاریهای عربستان سعودی و ایران را فراهم می‌کند.
آمریکا نزدیکی ایران و عربستان را تاب می‌آورد؟
واقعیت این است که مسئله تحریم‌های ایران و پایبندی به آن یکی از ملاحظات عربستان برای همکاریهای اقتصادی با تهران است و طبیعتاً سکوت آمریکا و نادیده‌انگاری آن همانطور که اخیراً در میزان فروش نفت ایران متجلی شده است، می‌تواند به معنای چراغ سبز برای تصمیم‌گیرندگان سعودی باشد. مضاف بر اینکه همراهی چین در پروژههای اقتصادی مشترک همانطور که در بعد میانجی‌گری الگوی موفقی را برای ایران و عربستان برجسته ساخت، می‌تواند انگیزه‌های ریاض را برای مشارکت جدی‌تر فراهم کند.
زمینه‌های همکاری مشترک تهران و ریاض
همکاری بین ایران و عربستان در زمینه صنعت نفت، گاز و پتروشیمی می‌تواند در چندین زمینه مختلف ممکن باشد. البته باید توجه داشت که روابط بین دو کشور در این زمینه به شدت تحت تأثیر تاریخچه سیاسی و رویدادهای جاری قرار دارد. بنابراین همکاری‌ها ممکن است تحت تأثیر تغییرات سیاسی باشند. اما برخی از زمینه‌هایی که همکاری ایران و عربستان در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی می‌تواند مفید باشد، عبارتند از:
توسعه و بهینه سازی میادین نفتی: دو کشور می‌توانند در توسعه و بهینه‌سازی میادین نفتی خود همکاری کنند. این شامل افزایش بهره‌وری و بهینه‌سازی استخراج نفت و گاز، استفاده از تکنولوژی‌های نوین و کاهش هدررفت‌ها می‌شود. تبادل تجربیات و تکنولوژی‌های نوین در استخراج و بهره‌وری منابع نفت و گاز، بهبود فرآیندهای تولید و کاهش هدررفت‌ها می‌تواند مؤثر باشد.
پالایش و فرآوری نفت: همکاری در زمینه پالایش و فرآوری نفت می‌تواند مزایایی را برای هر دو کشور داشته باشد. اشتراک تجهیزات و تکنولوژی‌های پالایشی می‌تواند هزینه‌ها را کاهش دهد و تولید محصولات پتروشیمی و سوخت‌های پاک‌تر را افزایش دهد.
صادرات و واردات انرژی: ایران و عربستان می‌توانند در زمینه صادرات و واردات نفت و گاز به همکاری بپردازند، که این موضوع می‌تواند در تنظیم قیمت‌ها و تأمین نیازهای داخلی هر دو کشور مؤثر باشد.
پتروشیمی: همکاری در تولید محصولات پتروشیمی نظیر پلاستیک‌ها، کودها و مواد شیمیایی می‌تواند به تنوع صنعت پتروشیمی در منطقه کمک کند. اشتراک در تجهیزات تولید و توسعه فن‌آوری‌های پتروشیمی می‌تواند منجر به تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر شود. همکاری در تولید محصولات پتروشیمی مانند پلاستیک‌ها، کودها و مواد شیمیایی می‌تواند منجر به تنوع صنعت پتروشیمی در منطقه شود.
توسعه زیرساخت ها: همکاری در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل نفت و گاز، مخازن ذخیره‌سازی و تأمین منابع آب برای پروژههای پتروشیمی می‌تواند بهبود توانمندی‌های تولیدی هر دو کشور را افزایش دهد. توسعه بنادر و راه‌ها برای حمل و نقل نفت و گاز نیز مهم است.
حفاظت از محیط زیست: همکاری در زمینه مدیریت زیست‌محیطی و کاهش اثرات مخرب صنعت نفت و گاز می‌تواند منجر به تقویت استانداردهای حفاظت از محیط زیست در این صنعت‌ها شود. این امر می‌تواند به بهبود تصفیه و پسماندزدایی از موارد آلوده‌کننده محیط‌زیست منجر شود.
با این همه برای تحقق همکاریهای موفق در این زمینه‌ها، تسهیل مذاکرات و حل اختلافات سیاسی بین دو کشور بسیار حیاتی است. باید در نظر داشت که همکاری بین ایران و عربستان در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی به‌عنوان دو کشور با منابع نفتی غنی و تاریخچه تنش‌آمیز می‌تواند تأثیر بزرگی بر منطقه و جهان داشته باشد. برای تحقق همکاریهای موفق در این زمینه‌ها، تسهیل مذاکرات و حل اختلافات سیاسی بین دو کشور بسیار حیاتی است. برقراری ارتباطات مثبت و دیپلماتیک می‌تواند به بهبود روابط و تسهیل همکاریهای مشترک کمک کند.
در نتیجه، همکاری ایران و عربستان در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی می‌تواند به توسعه صنعت‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی هر دو کشور کمک کند. این همکاری‌ها باید تحت تأثیر تغییرات سیاسی منطقه‌ای و جهانی در نظر گرفته شوند و با دقت برنامه‌ریزی و اجرا شوند.
نگاه کارشناس / 1
بده‌بستان اقتصادی ایران و عربستان
سیدحمید حسینی
عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ایران
در حال حاضر پنج میدان نفتی و گازی مشترک بین ایران و عربستان وجود دارد که این دو کشور هیچ نوع همکاری در این زمینه با یکدیگر ندارند.
۱- میدان نفتی اسفندیار که طرف عربستان و هیچ‌کدام از آن بهره‌برداری نمی‌کنند.
۲- میدان گازی فرزاد A و B که در A هفتاد درصد سهم عربستان ولی در فرزاد B ، هفتاد درصد سهم ایران است، در عربستان به این میادین الحصبه و العربیه می‌گویند و عربستان سالانه ۳ میلیارد مترمکعب برداشت می‌کند ولی ما در حال توسعه فرزاد ب توسط پتروپارس هستیم و فعلاً برداشت نداریم.
۳- میدان آرش که در عربستان و کویت آن را الدوره می‌نامند، آنها در حال توسعه هستند، ولی ما فعلاً تصمیمی نگرفتیم.
۴- یک میدان نفتی و گازی که ۹۰ درصد سهم عربستان و سهم ایران ده درصد است، عربستان آن را مرجان می‌نامد. بدین ترتیب تولید عربستان ۱۹۰ هزار بشکه و ایران در سطح ۳۰ هزار بشکه باقی مانده است.
باتوجه به مصوبه اخیر مجلس که می‌توانیم میادین مشترک را به صورت مشارکت در تولید داشته باشیم، قطعاً با همکاری عربستان می‌توانیم به یک شرکت خارجی واگذار کنیم و آن کشور این میادین را توسعه داده و هر کسی سهم خود را بردارد.
در بعد کلان، منافع دو کشور برای همکاری با یکدیگر در بازار نفت است.
در بازار پتروشیمی، ما و عربستان بزرگترین تولیدکنندگان گاز مایع ال‌پی‌جی هستیم. ما الان قیمت‌هایمان را برمبنای قیمت‌های اعلام‌شده ازسوی عربستان ارائه می‌دهیم. همکاری دو کشور می‌تواند به ایجاد منافع مشترک منتهی شود.
اکثر میادین عربستان در اختیار شرکت‌های خارجی است. ایران حتماً می‌تواند در زمینه فنی مهندسی و پیمانکاری در بازار عربستان حضور داشته باشد و عربستان می‌تواند باتوجه به منافع و منابع مالی که در اختیار دارد و همچنین ارتباطات خوبی که با جهان دارد، در زمینه تأمین مالی در پروژهها با ما همکاری کند.
ضمناً در رقابتی که در اجاره تأسیسات حفاری داریم، اختلافات کشورها در زمینه قراردادهای حفاری سبب افزایش قیمت اجاره این تجهیزات می‌شود. اخیراً عربستان عمده دستگاه‌های حفاری در منطقه را با قیمت‌های بالا اجاره کرده است و الان ما به‌شدت در تأمین دستگاه‌های حفاری دچار مشکل هستیم، زیرا کرایه‌ها به ۹۰هزار دلار در روز افزایش پیدا کرده است.
در هر زمینه‌ای از جمله مسائل اقتصادی و سیاسی، همکاری دوکشوری که به‌عنوان دو بال جهان اسلام شناخته می‌شوند، می‌تواند به تأمین منافع و تقویت موقعیت اقتصادی دو کشور منجر شود.
با این همه باید در نظر داشت که هنوز عدم اعتماد بعد از سال‌ها قطع روابط، وجود دارد و اعتمادسازی و عادی‌سازی روابط به سرعت انجام نمی‌شود. مسابقات ورزشی، رفت‌وآمد هیئت‌های تجاری، برگزاری همایش‌های علمی و همکاری‌ها در سازمان کنفرانس اسلامی می‌توانند به توسعه روابط کمک کرده و موجب اعتمادسازی شود.
نگاه کارشناس / 2
دو زمینه عمده همکاری ایران و عربستان
رضا حسینی
کارشناس صنعت پتروشیمی
عربستان سعودی از نظر ذخایر نفتی دومین و از نظر ذخایر گازی در رتبه چهارم جهان قرار دارد و ایران برعکس در رتبه دوم منابع گازی و رتبه چهارم در منابع نفتی قرار گرفته است.
عربستان از نظر تولیدات محصولات پتروشیمی بسیار جلوتر از ایران است. برهمین اساس شاید بتوان گفت که بیشترین زمینه همکاری دو کشور را می‌توان بر جذب سرمایه و مشارکت سرمایه‌گذاری با ریاض متمرکز دانست.
اگر بخواهیم همکاری دو کشور را در عرصه همکاریهای نفتی مورد سنجش قرار دهیم، دو کشور از اعضای قدیمی اوپک هستند و می‌توانند از طریق تولید‌های کنترل‌شده نفت نسبت به نوسانات قیمتی نفت خام، خود را در حاشیه امن قرار داده و با هم‌افزایی ایجادشده، به‌عنوان دو بازیگر اصلی در بازار نفت حضور یابند.
در حوزه پتروشیمی، محصولاتی که ایران تولید می‌کند در مقابل عربستان، چندان حرفی برای گفتن ندارد. ایران در زمینه تولید متانول و اوره در صنعت پتروشیمی بسیار پیش‌روست و عربستان در رتبه دوم تولید اوره قرار دارد، اما این دو محصول در زنجیره ارزش جهانی، چندان باارزش به شمار نمی‌روند. محصولات تولیدی در صنعت پتروشیمی عربستان در زنجیره ارزش، در رتبه‌های بالاتری قرار دارند.
بنابراین مشارکت سرمایه‌گذاری بین دو کشور ازطریق جذب سرمایه می‌تواند نخستین اقدام برای همکاری بین دو کشور باشد. در حال حاضر ظرفیت سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار است و مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی ایران، طرح‌های توسعه این صنعت را برای جذب سرمایه ۵۰ میلیارد دلار
اعلام کرده است.
با این اوصاف به نظر می‌رسد که مشارکت ایران با شرکت‌های سعودی مثل سابیک در طرح‌های پتروشیمی کشور می‌تواند به ارتقای این صنعت و ارزآوری بالاتر آن کمک کند. البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که سابیک یک شرکت حاکمیتی است و به همین دلیل، بهبود روابط سیاسی تهران و ریاض در اولویت قرار دارد.
همچنین محصولات تولیدی ایران که از نظر ارزش افزوده چندان قابل توجه نیستند را می‌توان شناسایی کرد و مشارکت با عربستان را در حوزه پایین‌دست برای جذب تکنولوژی‌های پیشرفته با هدف ارتقای تولید و افزایش ارزش افزوده محصولات در نظر گرفت. به هر ترتیب، عربستان در تنگنای تحریمی قرار ندارد و حضور این کشور در کنار ایران می‌تواند محدودیت‌های تکنولوژيک برای افزایش ارزش افزوده محصولات پتروشیمی را جبران کند.
چین نقش مؤثری در همکاری ایران و عربستان بعد از سال‌ها دارد و در عین حال با هر دو کشور، قراردادهای استراتژیک و بلندمدت امضا کرده است. آن چیزی که چین دنبال می‌کند افزایش قدرت چانه‌زنی خود با دو کشوری است که منابع فسیلی خود را از آنها تأمین می‌کند. این قرارداد بلندمدت می‌تواند همه‌چیز را به نفع چین تغییر دهد. بنابراین اتحاد استراتژیک و راهبردی ایران و عربستان می‌تواند منافع دو کشور را در طرف تأمین‌کننده در برابر چین به‌عنوان بزرگترین خریدار حفظ کند.
