تغییر ساعت و رابطه آن با مصرف انرژی

با توجه به کسری شدید برق ایران، جابجا کردن بخش هر چند کمی از کسری در ساعت اوج مصرف در تابستان،  میتواند یک راه حل مدیریتی باشد. 

ایران تغییر ساعت که در عرف بین الملل بعنوان daylight saving time(DST) است را در سال ۱۳۵۶ پذیرفت اما بعداً پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۸ بدلایل مذهبی و اینکه تغییر وضعیت آن زمان تاثیر زیادی بر ساعت پر مصرف برق نداشت،  آن را به حالت تعلیق درآورد.

‌ • DST در سال ۱۳۷۰ برای صرفه جویی در انرژی مجدداً برقرار شد اما در بین قشر مذهبی بحث برانگیز بود.

 • آخرین تصمیم در سال ۱۴۰۲ گرفته شد و آن را برای همیشه حذف کرد و زمان ایران را در تمام طول سال ثابت نگه داشت.

برای اینکه بررسی کنیم که تغییر ساعت بر مصرف  برق کشور چقدر تاثیر دارد، نخست باید نوع مصرف برق ایران را مثلا در اوج گرما مشخص کنیم. 

حسب اعداد و ارقام سال گذشته:

کل مصرف برق در تابستان

 • پیک تقاضای برق ایران در تابستان به حدود ۷۵ تا ۸۰ گیگاوات رسیده بود.

 • گزارش های تحقیقاتی میزان مصرف برق کولر آبی را حدود ۱۲ هزار مگاوات، کولر گازی را ۱۳ هزار مگاوات و سایر را ۵ هزار مگاوات اعلام کرده است. این یعنی حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از کل مصرف برق در اوج مصرف را سیستم های خنک کننده ها به خود اختصاص می دهد.

اما آیا تغییر و یا تعدیل ساعات کار در فصل گرم، میتواند مصرف انرژی ایران را تا چندین گیگاوات به ویژه در زمان اوج تقاضا کاهش یا جابجا کند؟ در اینجا با هم بررسی میکنیم:

۱- تغییر ساعت در مصرف بخش روشنایی تاثیر چندانی ندارد، چونکه نیاز به روشنایی بر حسب میزان روشنایی نور خورشید تنظیم میشود. ضمنا در زمان اوج، مصرف روشنایی در حداقل است. 

۲- از آنجایی که مصرف برق کشور در تابستان و از حدود ساعت ۱۱ تا ۳ به اوج خود می رسد که عمدتاً به دلیل استفاده حداکثری از سیستم های خنک کننده در همه بخش های کشور، کاربری صنعتی و ساختمان های اداری است. اگر بخش صنعتی و اداری با تغییر ساعت در عمل یک ساعت به جلو کشیده شود، در واقع بمدت یک ساعت از مصرف برق در بخش های فوق و کاهش برق سیستم های خنک کننده آن دو بخش مهم صرفه جویی کرده ایم.( بدون اینکه به ساعت کاری تولید صدمه بزنیم ) 

۳- در بهار، زمانی که دما افزایش می‌یابد اما تقاضای سرمایش هنوز به اوج تابستان نرسیده است، چنین تغییری می‌تواند تقاضای برق در اوج را جابجا و هموار کند. 

۴- کشورهایی که تقاضای برق بالا دارند، اغلب ساعات کار را تنظیم می کنند یا به همین دلیل از ساعت تابستانی استفاده می کنند.

۵- تأثیر بر پایداری شبکه برق

 • کاهش مصرف در ساعات اوج مصرف، حتی با چند گیگاوات، می تواند قطع برق را کمتر کند، استرس شبکه را کاهش دهد و کارایی کلی را بهبود بخشد.

 • ایران در سال های اخیر، به ویژه در فصول پرتقاضا، خاموشی های برقی زیادی را تجربه کرده است، بنابراین حتی کاهش حتی یک گیگاوات  در پیک تقاضا می تواند کمک کند.

 جمع‌بندی: کل پس انداز احتمالی از طرح فوق 

* تغییر ساعت کاری در سراسر کشور، اوج تقاضای برق را بین ۵-۱۰ درصد کاهش می دهد، این می تواند ۳-۴ گیگاوات صرفه جویی کند.

* بخشی از این (۱-۲ گیگاوات) به طور خاص از کاهش نیاز به سرمایش در ادارات و ساختمان های تجاری حاصل می شود.

اگر چه تغییر ساعت همیشه چالشی برای کارمندان بخش های مختلف محسوب میشود، اما همین جابجایی ۳-۴ گیگاوات میتواند بخشی از کسری در اوج را جابجا کند.

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید