افزایش قیمت مشکلی را حل نمی‏‌کند

با وجود اینکه بسیاری معتقدند افزایش قیمت خودرو دست دلالان را از بازار خودرو کوتاه می‌کند اما بابک صدرایی، کارشناس حوزه خودرو توضیح می‌دهد که صرف افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو منجر به تغییر خاصی در بازار نمی‌شود. آنچه منجر به ثبات در این بازار می‌شود، تعادل نقطه عرضه و تقاضا و همچنین از بین رفتن عوامل محدودکنننده فروش از کارخانه است. بنابراین اگر بتوان تدبیری اندیشید که موانع از سر راه کنار بروند، می‌توان ثبات را به این بازار بازگرداند.

‌به نظر شما افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو چه تاثیری بر قیمت این کالا در بازار آزاد داشته است؟

با توجه به وضعیت فعلی خودروی کشور و اینکه اقتصاد کشور در رکود اقتصادی به سر می‌برد و مسائل سیاست بین‌الملل نیز در تنگنا قرار گرفته‌ است، رکود در بازار خودرو نیز به چشم می‌خورد. معمولاً هر زمان که افزایش قیمت کارخانه اعمال می‌شود، بازار بلافاصله واکنش نشان نمی‌دهد. چنانچه عرضه خودرو همچنان هم با تقاضا فاصله داشته باشد، بازار هم واکنش نشان می‌دهد. اما این‌طور نیست که اگر قیمت کارخانه 30 درصد افزایش بیابد، بازار هم همین قدر افزایش داشته باشد.

‌آیا می‌‌توان امیدوار بود که با افزایش قیمت کارخانه، واسطه‌ها از این بازار حذف می‌شوند؟

اگر عوامل محدودکننده خرید از کارخانه چون سامانه فروش خودرو و قرعه‌کشی باقی بماند و عرضه کارخانه هم اندازه تقاضا نباشد، قیمت‌های بازار نیز افزایش خواهد داشت اما آن مقدار افزایش قیمت که کارخانه اعمال می‌کند در شرایط فعلی بازار نمی‌‌تواند تاثیرگذار باشد چراکه این بازار دچار رکود شده است. اگر قیمت دلار ثابت باشد و شرایط بدی برای سیاست خارجی رخ ندهد یا عرضه خودروسازان کم باشد و عوامل محدودکننده فروش از کارخانه به قوت خود باقی بمانند، افزایش قیمت کارخانه در یک دوره مشخص به بازار هم سرایت می‌کند. به محض اینکه بازار از رکود خارج شود، تاثیر افزایش قیمت کارخانه با وجود عوامل محدودکننده خرید از کارخانه مانند سامانه و قرعه‌کشی، به بازار هم می‌رسد.

‌چه چیزی منجر به از بین رفتن واسطه‌ها در بازار خودرو می‌شود؟

اگر این قیمت کارخانه افزایش بیابد و کارخانه عرضه و تقاضا را به نقطه تعادل نرساند، باز هم واسطه‌گران سود می‌برند. همین الان که دلار افزایش قیمت داشته، قیمت نهاده‌های خودروها هم افزایش داشته است. این شیب بدان معنا نیست که اگر قیمت کارخانه گران شود، دست دلال کوتاه می‌شود. هر چقدر کارخانه افزایش قیمت داشته باشد اما مکانیزم فروش تغییر نکند، سود فروش خودرو در جیب دلال‌ها و واسطه‌ها می‌رود. اینکه قیمت کارخانه افزایش یابد اما مکانیزم‌های فروش خودروی کارخانه‌ای تغغیری نکند، باز هم وضع موجود تغییری نخواهد کرد.

‌به نظر شما امکان اینکه بتوان مکانیزم‌های فروش خودرو را تغییر داد وجود دارد؟

همه چیز به شرایط اقتصادی کشور، سیاست‌های خارجی، سیستم‌های تولید و ارزی که می‌توان به تولید اختصاص داد، بستگی دارد. زیان انباشته خودروسازها زیاد است و تولیدکنندگان نمی‌توانند پول قطعه‌سازان را بدهند. به نحوی که برخی از خودروها حتی ناقص تولید می‌شوند. برخی قطعه‌سازها نمی‌توانند به خودروساز قطعه دهند. این اتفاق لازمه یک برنامه‌ریزی دقیق و بلندمدت است که به نظر من در این مدت کوتاه قابل اجرا نیست.  حدود ۶۰ درصد از خریداران، خودرو را با قیمت کارخانه خریداری می‌کنند و تنها حدود ۴۰ درصد از متقاضیان با قیمت بازار خریداری کرده‌اند. یعنی عملاً برای محصولی با قیمت بازار، حدود ۴۰ درصد تقاضا وجود دارد. زمانی که قیمت کارخانه و بازار یک قیمت واحد شود، کارخانه مشتریان خود را از دست می‌دهد. نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر عرضه و تقاضا هماهنگ نباشد و نیاز تامین نشود، قیمت خودرو در بازار آزاد افزایش پیدا می‌کند.