مکزیک در آغوش فرصت‌ها

این وضعیت جدید که مبتنی بر تمرکززدایی از صنایع تولیدی بزرگ شکل گرفت، با تکیه بر تکنولوژی اطلاعات و تکه‌پاره کردن بخش‌های مختلف تولید و ارسال آن به سایر مناطق جغرافیایی دیگر جهان که براساس صرفه‌جویی‌های مقیاس و شبکه زنجیره تأمین ایجاد شد به نام جهانی شدن معاصر یاد می‌شود. جهانی شدن معاصر در قرن بیست‌ویکم با بهبود شبکه‌های ارتباطات و توزیع واحدهای تولید بیش از هر زمانی مناطق جغرافیایی جهان را به یکدیگر پیوند زد و منجر به توسعه بخش‌های مختلف جهان شد. در حقیقت اقتصاد جهانی از اقتصادی فوردیستی ـ کینزی به یک اقتصاد پسافوردیسم تغییر وضعیت داد.

ویژگی اقتصاد پسافوردیسم شبکه‌ای شدن جهان و انعطاف پذیرشدن تولید در چارچوب دورسپاری و همینطور برون‌سپاری است که عموماً به کشورهای مختلف جهان به‌ویژه آسیای جنوب‌شرقی بیش از هر منطقه از جهان درگیر این نوع سیستم اقتصادی شده است. در جهان اقتصاد شبکه‌ای دولت ـ ملت‌ها بخش‌هایی از سرزمین خود را به‌عنوان جغرافیاهای استثناء از قوانین درون‌سرزمینی خود جدا کرده و در این جغرافیاها قوانین جدیدی جهت اتصال بهتر آن منطقه جغرافیایی به شبکه اقتصاد جهانی وضع می‌کنند.

اینها همان گروه‌ها یا نودها هستند که با قوانین خاص خود یا کل تولید یا بخش‌هایی از تولید اقتصاد جهانی را به سمت و سوی خود جذب می‌کنند. این مناطق جدید در اقتصاد پسافوردیسم به عنوان مناطق آزاد هستند که با داشتن زیرساخت‌ها و همچنین قوانین تسهیل‌کننده ورود و خروج سرمایه و همینطور واحدهای تولید در شکل دورسپاری و برون‌سپاری، سبب شکل‌گیری قطب‌های رشد در برخی از مناطق جغرافیایی آن کشور شده و در نهایت کشور را به سیستم اقتصاد جهانی یا اقتصاد شبکه‌ای پیوند می‌زنند. 

مناطق آزاد تجاری-صنعتی مکزیک که به نام ماکیلا یا ماکیلادورا (Maquiladora) نیز شناخته می‌شوند، بخش‌های اقتصادی ویژه‌ای هستند که برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تقویت صنعت و تجارت کشور مکزیک طراحی شده‌اند و نقش مهمی در اقتصاد مکزیک ایفا می‌کنند. یکی از مهم‌ترین عواملی که به توسعه این مناطق در کشور مکزیک کمک می‌کند، تجارت با ایالات متحده آمریکا می‌باشد، نزدیکی به ایالات متحده، بازار بزرگی برای صادرات مکزیک می‌باشد که این مناطق را به مکان‌های ایده‌آل برای تولید و صادرات تبدیل کرده است.

توافق تجارت آزاد با آمریکای شمالی، این ارتباط را تقویت کرده است. مکزیک یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایالات متحده است، و بسیاری از این تجارت از طریق مناطق ماکیلادورا انجام می‌شود. در برخی سال‌ها، تقریباً ۵۰درصد از صادرات مکزیک به ایالات متحده از این مناطق انجام می‌شود. این مناطق نیز به عنوان مراکز واردات برای مواد اولیه و کالاهای نیمه‌تمام شناخته می‌شوند که برای تولید در مکزیک استفاده می‌شوند و به‌عنوان مقصدی برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی شناخته می‌شوند.

شرکت‌های آمریکایی، اروپایی، ژاپنی، و کره‌ای از جمله سرمایه‌گذاران برجسته در این مناطق هستند. برندهای خودرو مانند فورد، جنرال‌موتورز، نیسان، تویوتا، و فولکس‌واگن، و همچنین شرکت‌های الکترونیک مانند سامسونگ، LG، و سونی، سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در این مناطق دارند.  مناطق ماکیلادورا حدود ۵۰ تا ۶۰درصد از کل صادرات مکزیک را به خود اختصاص می‌دهند و در سال‌های اخیر، ارزش صادرات مناطق ماکیلادورا به میلیاردها دلار رسیده است.

به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۲ ارزش صادرات این مناطق بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار بوده است. به علت درگیری ژئوپلیتیکی در اکثر نقاط جهان و به‌خصوص درگیری ژئوپلیتیکی قدرت‌های اقتصادی برتر جهان، چین و ایالات متحده آمریکا، بیش از  ۳۰۰۰شرکت و هلدینگ‌های مالی، با منشأ چینی‌ها بیشترین حضور را در کشور مکزیک دارند. طبق پیش‌بینی‌ها در سال‌های آینده مکزیک می‌تواند سالانه بیش از ۵۰ میلیارد دلار را از طریق نزدیک‌سپاری کارخانجات و بنگاه‌های تولیدی جذب کند. به‌طور کلی کشور مکزیک می‌تواند نمونه‌ای از یک مقصد مهم برای نزدیک‌سپاری در مناطق آزاد این کشور و سرمایه‌گذاری اکثر کشورها برای رقابت در بازارهای جهانی و اقتصاد شبکه‌ای شود.