رئیس دولت موقت

چند روز پس از سقوط حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، دولت خودخوانده هیئت تحریرالشام حالا در دمشق به‌قدرت رسیده و محمد البشیر را به‌عنوان رئیس دولت انتقالی سوریه معرفی کرده است. روز دوشنبه محمد غازی‌الجلالی، نخست‌وزیر پیشین سوریه با محمد البشیر و ابومحمدالجولانی، رهبر هیئت تحریرالشام برای تسلیم قدرت به دولت انتقالی دیدار کرد.

این جلسه به‌منظور تعیین سازوکار انتقال قدرت و پیش‌گیری از هرج و مرج در سوریه برگزار شد. محمدالبشیر در یک برنامه تلویزیون دولتی سوریه اعلام کرد: «فرماندهی کل ما را موظف کرده تا دولت انتقالی را تا اول مارس اداره کنیم.» به گزارش شبکه الجزیره محمدالبشیر ارتباطاتی با روسیه نیز دارد. او پیشتر به‌عنوان رئیس یک شرکت گاز روسی فعالیت کرده بود. البشیر به الجزیره گفت: «جلسه امروز دولت به تحویل گرفتن پرونده‌ها از نهادهای نظام ساقط‌شده اختصاص یافت». 

محمدالبشیر، متولد سال 1983 در جبل الزاویه، مهندس و سیاستمدار سوری است که پیش از این نخست‌وزیر دولت مخالفان موسوم به دولت نجات سوریه بود که فقط بر مناطقی در شمال‌غربی سوریه و ادلب حکومت می‌کرد. او همچنین به‌عنوان وزیر توسعه در دولت نجات سوریه فعالیت می‌کرد. او در سال 2007 در رشته مهندسی برق از دانشگاه فارغ‌التحصیل شد.

سال 2011، رئیس وزارت ابزار دقیق در نیروگاه گاز «شرکت گاز سوریه» شد و پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه، مدیر موسسه آموزشی العمل شد که به دانش‌آموزانی در دوران جنگ آسیب‌دیده‌اند، خدمات آموزشی ارائه می‌کرد. البشیر در سال 2021، مدرک خود را در رشته فقه و حقوق از دانشگاه ادلب و  در کنار آن مدارک آموزشی در زمینه سازمان اداری و مدیریت پروژه دریافت کرد. 

پیش از حمله گروه هیئت تحریرالشام به حلب، البشیر دولتی را در منطقه بسیار کوچک تحت کنترل شورشیان هدایت می‌کرد. او همچنین در بدنه تحت‌نظارت این گروه اسلام‌گرا قرار داشت.  شورشیان مسلح از صبح روز هفتم آذر 1403 حملاتی را علیه مواضع ارتش سوریه در شمال‌غرب، غرب و جنوب‌غرب حلب آغاز کردند و توانستند در عرض 11 روز سقوط حکومت بشار اسد را رقم زنند. 

به‌گزارش اوسامه بن جاوید، خبرنگار الجزیره در سوریه، انتخاب البشیر باعث شد تا مردم شمال‌غرب سوریه آهی از آسودگی بکشند چون مردم این مناطق می‌دانند که اینجا نقطه آغاز «دولت نجات» است، جایی که برای حکومت‌داری تمرین کرده‌اند، جایی که محمد البشیر وزیر توسعه بود، مالیات‌ها افزایش پیدا کرد، خدمات دولتی ارائه می‌شدند، نیازهای اولیه مردم برطرف می‌شدند و اعتماد مردم این منطقه به‌دست آمده است.» به‌گزارش بن‌جاوید این چالشی بزرگ برای مبارزان است که خود را به بدنه حاکمیت تبدیل کنند و بعد اعتماد مردم را به‌دست آورند.

بن جاوید می‌گوید: «در مجموع، بخش‌های شمال غربی سوریه به‌ویژه در چندین شهر و شهر مرکزی ادلب، شرایط عادی به‌نظر می‌رسد. زباله‌ها جمع‌آوری می‌شوند، پلیس، ترافیک شهری را کنترل می‌کند و برخی از موسسات خدماتی نیز مشغول به‌کارند. بنابراین زندگی عادی پیش می‌رود.» مردم این منطقه به بن‌جاوید می‌گویند از زمانی که دولت نجات در این مناطق روی کار آمده و هیئت تحریرالشام ائتلافی از تمام گروه‌ها تشکیل داده شرایط به‌همین منوال بوده است.» اما فهرست چالش‌ها به‌دلیل شکاف‌های داخلی بسیار بلند است. بن‌جاوید می‌گوید سوریه کشوری با تنوع فرقه‌های مختلف است که قدرت‌های بین‌المللی نیز در آن شرکت دارند.

خطراتی ناشی از کشورهای خارجی نیز همچنان وجود دارند. طبق گزارش‌ها اسرائیل حدود 100بار به سوریه حمله کرده؛ بنابراین تمامیت اراضی که از سوی رهبران همسایگان سوریه شنیده می‌شود، نکته‌ای کلیدی است که برای محمد البشیر نیز چالش‌برانگیز خواهد شد. اگر کشوری بخواهد در مسیر اتحاد حرکت کند فرقه‌های مختلف باید انعطاف‌پذیری‌هایی نشان دهند؛ به‌ویژه آن‌دسته از افرادی که به‌دنبال انتقام از افراد رژیم اسد می‌گردند.